skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic

Hoog Bezoek: Allemaal op de fiets verandert de mens

In Hoog Bezoek belicht De Gelderlander de periode 1895-1928 aan de hand van de werkbezoeken van commissaris van de Koningin Van Voorst tot Voorst. In samenwerking met het Brabants Historisch Informatie Centrum. Vandaag aflevering 34: rijwielen.

De fiets in het straatbeeld in Reek, c. 1902 (BHIC, Beeldcoll. Ton Cruijsen nr. 1903-000198)Uit de verslagen van de commissaris der Koningin komt niet direct een bestuurder naar voren die je ouderwets kunt noemen. Hij stuwt de behoudende gemeentebesturen op in de vaart der volkeren, stimuleert volkshuisvesting en ontginning van woeste gronden en pleit voor fatsoenlijke beloningen van personeel. De vooruitgang omarmt hij zelf ook. In zijn beginjaren reist hij per rijtuig, maar neemt waar het kan de trein. Als de automobiel verschijnt, maakt hij in dat moderne voertuig zijn opwachting.   

Over één moderne uitvinding laat hij zich regelmatig uit: het rijwiel. Soms is hij verbaasd. In 1902 schrijft hij over Wanroij:  De bevolking blijft steeds zeer eenvoudig, behalve op één punt: er zijn zeker 80 fietsen in de gemeente. Als hij vijf jaar later die gemeente weer bezoekt, verzucht hij: Bevolking is lang niet zoo eenvoudig meer als vroeger; het jongere geslacht groeit heel anders op; 100 fietsen; al die fietstochten veranderen de menschen ook veel.

Advertentie in het Boxmeersch Weekblad van 17 november 1900 (coll. BHIC)Een paar maanden later, in Boxmeer, concludeert hij dat de lokale economie nadeel ondervindt van de populariteit van de fiets: De processies brengen aan de gemeente geen groot voordeel meer aan; er komen veel te veel menschen op de fiets; over het algemeen blijft men veel te kort in Boxmeer; daar overnachten doet haast niemand meer.

Van Voorst tot Voorst herkent ook de voorspoed. Na een bezoek aan Maashees, in 1902, schrijft hij: Er is te Maashees eene fabriek van landbouw werktuigen, rijwielen en stoomfietsen, welke fabriek zeer goed schijnt te gaan.

Die fabriek is van Johannes Cup (1868-1953), zoon van de hoefsmid. Johannes heeft niet alleen twee rechterhanden, hij bezit ook lef en ondernemingszin. Hij is een van de eersten in de streek die op een vélocipède klimt, zo’n fiets met hoog voorwiel. Daar maakt hij, als we de krant mogen geloven, de streek mee onveilig. Cup is echter ook de eerste in de regio die een fiets bouwt zoals we die in de basis nu nog kennen: met pedalen en een ketting. Alle onderdelen fabriceert hij zelf in de smederij van pa. Onder de merknaam Concordia brengt hij de fietsen aan de man. In een advertentie in het Boxmeersch Weekblad (1900) prijst hij zijn fietsen aan voor 60 gulden. Een bedrag dat je anno 2017 kunt vergelijken met ongeveer 800 euro.

De Fabriek van rijwielen en landbouwwerktuigen van Joh. Cup met benzinepomp, c. 1935 (BHIC, fotonr. MAA0083)Al in 1903 rijdt Cup in een auto door het Land van Cuijk. Drie jaar later, als kentekens verplicht worden, krijgt hij kenteken N-416 op zijn naam.  

De Maashese ondernemer heeft ook geen geduld om op de aanleg van elektriciteit te wachten. Hij verlicht zijn huis met een lamp waarvan de stroom door zijn automotor werd geleverd. Ook is hij een van de eersten met een gasfornuis. Al gaat dat niet meteen goed. Er is een ontploffing die, aldus een krant: ‘het huis daveren deed en de ruiten rinkelen’.

In 1949 vieren Cup en zijn vrouw het 50-jarig huwelijksfeest. Niet in Maashees, maar in  Milwaukee, in de Verenigde Staten. Daar woont een zoon en Cup wil de achterkleinkinderen wel eens zien. De bijzondere huwelijksreis van het ondernemende stel blijft niet onopgemerkt. In de landelijke kranten verschijnen leuke berichten over de reis én over de ondernemersgeest van de man uit Maashees.

Illustraties

De fiets in het straatbeeld in Reek, c. 1902 (BHIC, Beeldcoll. Ton Cruijsen nr. 1903-000198)
Advertentie in het Boxmeersch Weekblad van 17 november 1900 (coll. BHIC)
De Fabriek van rijwielen en landbouwwerktuigen van Joh. Cup met benzinepomp, c. 1935 (BHIC, fotonr. MAA0083)

Dit verhaal verscheen eerder in dagblad De Gelderlander.

Bekijk hier alle verhalen in de serie Hoog Bezoek

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.
Doe mee en vertel jouw verhaal!