Huurster was in 1862 Maria Margaretha Henrica van Lansberge, geboren Van Oldebarneveld genaamd Tullingh (1774-1864). Maria overlijdt te Sint-Oedenrode in 1864 op 89 jarige leeftijd als weduwe van Jacob Lansberge (1740-1809). Haar kleinzoon Johan Willem van Lansberge (1830-1903) woonde te Brussel en regelde samen met notaris Daniel de Jong de openbare verkoop van haar meubelen en andere roerende goederen. Deze goederen behoorden toe aan zijn vader Reinhardt Franciscus Cornelis van Lansberge (1804-1880), gouverneur-generaal van Suriname en wonende te Paramaribo.
Vader en zoon waren in hun tijd voorstanders voor de afschaffing van de slavernij. Zoon Johan Willem werd in 1875 gouverneur-generaal van Nederlands-Indië. Hij slaagde erin om de slavernij, die formeel al in 1860 was afgeschaft verder uit te bannen. Maar op Sumatra en Celebes (Sulawesi) was hij betrokken bij diverse koloniale oorlogen, dat dan ook wel weer.
Andere huurders van ‘De Kolk’ waren de heer Teunis van Spanje met zijn vrouw Gerarda van der Kaaij. Op 20 augustus 1870 ontvangt Teunis van de minister van oorlog een brief over zijn denkbeelden over torpedo’s en mitrailleurs met een zeer grote vernielingskracht en het aanleggen van mijnen op straatwegen.
In 1869 wordt ‘De Kolk’ gekocht op naam van de kinderen van Teunis en Gerarda. In 1872 verkoopt Van Spanje als wettige bewindvoerder van zijn minderjarige kinderen het pand aan Gerardus Wijnen.
Huize ‘De Kolk’ werd daarna in 1876 verhuurd aan een aantal zusters van de orde van de H. Carolus Borromeus, allen uit het Koningrijk Pruissen herkomstig, met uitzondering van een Luxemburgse. Een orde welke hoofdzakelijk ten doel stelt de verzorging en verpleging van armen, zieke en gebrekkelijke, zonder onderscheid van godsdienst.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in de tuin van de ‘De Kolk’ Duitse soldaten gestationeerd. Na de oorlog diende de Kolk o.a. voor U.L.O. school, bewoning voor gezinnen (o.a. de familie Hermes), de Katholieke Arbeidersjeugd, muziekschool en huisartsenpraktijk.
Huize ‘De Kolk’, eens een mooi herenhuis, raakte vervallen en dreigde een ruïne te worden. De huidige eigenaar heeft het historische pand aan de rivier de Dommel gerestaureerd en het aanzien teruggegeven dat het eens had.
Foto's
- Huize 'De Kolk, 1908-1911 (foto: Eric Wijnen)
- Huize 'De Kolk, gezien vanaf het achterpad (foto: Willie van de Mosselaer)
Bronnen
BHIC, Notariële akten Sint-Oedenrode, 1642-1935, toegang 7637
BHIC, Gemeentelijk Kadaster Sint-Oedenrode, 1832-1971, toegang 7739
BHIC, Gemeentebestuur Sint-Oedenrode, 1811-1933, toegang 7634
Gerard Boley, Heemschild (2002), afl. 3, p. 57-83
Adriaan Brock (1775-1834), Beschrijving der Vrijheid Sint-Oedenrode deel II, p. 23
