Laantjes was een wijd bekend begrip in Zeeland. Dit verhaal kwam tot stand met hulp van onder andere Lizet Laanen en Hans Jordans.
Aanleiding van dit verhaal
In zijn jeugd maakt uw schrijver kennis met twee frituurzaken op Nieuw-Borgvliet, te weten Henk van Nispen en Laantjes aan de Antwerpsestraatweg. Beide zaken zijn voor hem een begrip, maar Laantjes is ook een begrip in Zeeland. De zaak van Henk is er niet meer en de zaak Laantjes kent inmiddels een andere naam. Dus tijd om de geschiedenis van beide zaken eens vast te leggen voor het nageslacht. Te beginnen met Laantjes.
Situatie rond 1950. 1. Rembrandtstraat 2. Langeweg 3. Antwerpsestraatweg 4. Transformatorhuisje (eind jaren 1960 verplaatst) 5. Eerdere Friteskraam : frituur Soeters 6. Grond die Harry Laanen in 1955 koopt 7. Schuur waartegen tussen 1958 en 1961 het friteskot van Henk van Nispen staat 8. Friteskraam van Henk van Nispen vanaf 1960 (bron: West-Brabants Archief)
De zaak op een asbak
Voor de komst van Laanen naar Nieuw-Borgvliet
’t Laantje is een cafetaria op het adres Korenbeursplein 2, hoek Korenbeursstraat, in het centrum van Bergen op Zoom. Het cafetaria is van vader Harry en zoon Kees Laanen. In die periode houdt vader Harry zich overigens ook bezig met orgelbouw. Maar Harry wenst een ijssalon te beginnen op Nieuw-Borgvliet. Hij koopt hiertoe een perceel grond aan de Antwerpsestraatweg 406, hoek Langeweg. Aanvankelijk heet de zaak ook "’t Laantje", maar na verloop van tijd wordt de naam “Laantjes”.
De eerdere friteszaken “frituur Soeters” en Bart van Geel
Vóór Henk van Nispen en Laantjes is er de “frituur Soeters”. Deze staat in de eerste helft van de jaren 1950 op de locatie waar later Laantjes bouwt. In dezelfde tijd staat zo’n tweehonderd meter verderop - huisnummer 468 van de straatweg - de cafetaria van Bart van Geel. Ook deze zaak wordt in een afzonderlijk verhaal vastgelegd.
Bouwvergunning voor woning en ijssalon van Harry Laanen verloopt moeizaam
Harry wenst een huis, bergplaats en ijssalon te bouwen en er blijft nog een stuk erf over. Hiertoe dient Harry een verzoek voor een bouwvergunning in op 23 november 1955. Na eerdere afwijzing krijgt Harry een bouwvergunning op 14 november 1957.
Advertentie opening, 1958 (Brabants Nieuwsblad)
Aldus een advertentie in het Brabants Nieuwsblad op woensdag 16 april 1958 wordt de tweede ijssalon ‘’ ’t Laantje” geopend op 17 april 1958.
Niet alleen aan huis wordt ijs verkocht. In de zomer worden buitenlokaties opgezocht met ijskarretjes. Deze gewoonte was er al toen Harry en Kees nog in cafetaria ’t Laantje zaten. IJswagentjes komen echter nog voor op de balans van de zaak per 1 januari 1964.
Kees Laanen als verkoper met een ijskarretje. Een ijsje van vijf cent is er inmiddels niet meer
Niet alleen maar ijs, ook frites en snacks
Volgens de inschrijving in de Kamer van Koophandel meldt Harry de volgende ontwikkeling. Met ingang van 8 oktober 1960 wordt de zaak uitgebreid met een patates-fritesbedrijf. Daartoe wordt links naast de woning een houten friteshok met een schuin naar achter aflopend dak gezet. Deze staat op het terras op links van het huis c.q.ijssalon. Tussen het friteshok en transformatorhuisje is nog een doorgang.
Het frietkot van Henk van Nispen verdwijnt
Omdat de familie Laanen naast ijs ook de verkoop van frites en snacks ter hand nam, verhuist Henk van Nispen, die sedert 1957 met zijn friteszaak aan de andere kant van de Antwerpsestraatweg tegenover het friteshok van Laanen staat, naar een andere locatie.
Van ’t Laantje naar Laantjes
Bij de opening van de ijssalon op 17 april 1958 en in een nieuwjaarsadvertentie van 30 december 1960 heet de zaak “ ’t Laantje”. Niet duidelijk is wanneer de naam “Laantjes” is ontstaan.
Verbreding van de Antwerpsestraatweg in 1961/62 en nieuwe randweg A 58 in 1975
Verkeerstoename en grotere auto’s leiden tot verbreding van de Antwerpsestraatweg in 1961/62. De toenemende drukte met doorgaande passanten - onder andere richting Zeeland - betekent naast lokale klanten ook passerende klanten van en naar Zeeland, waardoor Laantjes een begrip wordt in Zeeland. De komst van de vierbaans randweg A 58 in 1975 betekent dat het doorgaande verkeer niet meer door Bergen op Zoom en langs Laantjes komt.
Ook wordt reclame gemaakt
Reclame op het terras (foto: familie Laanen)
Aan de zaak langs de doorgaande weg van Bergen op Zoom naar Antwerpen en Zeeland staat een duidelijk verwijzingsbord.
Maar voor de beste reclame zal Kees zelf hebben gezorgd. Dit valt op te maken uit de woorden van meerdere gesproken mensen, maar vooral die van Jan Dietvorst, die dicht bij Laantjes woont. Jan vertelt: “Kees Laanen was verbluffend goed met opnemen, onthouden en verwerken van de bestellingen. En hij had goede spullen!”
Reclame is er ook in een beeltenis
Binnen de cafetaria dragen de placemats zelfs een internationaal karakter door gebruik van meerdere talen
Uitbreiding met een grote aanbouw
Plannen daartoe werden gemaakt in samenwerking met Heineken bouwbureau Rotterdam, waarvoor Harry en Kees tekenden op 28 november 1966 en 27 december 1966.
Tekening van het pand voor de verbouwing
In 1969 worden opnieuw plannen getekend en verleende de gemeente vergunning voor verbouwing en uitbreiding café.
Tekening van het pand na de verbouwing
Handel voor de vader van de schrijver
De eet- en ijssalon betekent ook handel voor de vader van de schrijver, die bij een levensmiddelengroothandel werkt. Door het werk komt zijn vader in aanraking met vrachtchauffeurs en die bieden onder andere bestek (messen, vorken en lepels), theedoeken en keukendoeken aan. Vader koopt die en verkoopt de artikelen door aan onder andere Laanen. Overigens zullen Harry en mijn vader elkaar al hebben gekend tussen 1944 en 1948. Beiden wonen schuin tegenover elkaar. Harry in “ ’t Laantje” en mijn vader in café De Meiboom, later Ahoy-bar, aan de Korenbeursstraat 11
Vertrek van de familie Laanen
Foto: Willem Kruf, 2021
Een inschrijving van de Kamer van Koophandel registreert de feitelijke overdracht van de zaak per 1 januari 1975. Na eerst “De Blok” - deze naam is de volksbenaming van de nabij gelegen Zeeheldenbuurt – heet de cafetaria nu “Borgvliet”.
Sommige woorden zijn in je geheugen gegrift nadat je ze voor het eerst gehoord hebt. In het geval van Laantjes was dat: "consumptie ijs is niet langer een seizoensgebonden product".
Dat moet begin jaren '60 geweest zijn. En jawel hoor, waar in de jaren '50 alleen ijs te krijgen was als het hoogzomer was, stond vanaf de jaren '60 een ijstaart bijvoorbeeld op het Kerstmenu. En kon je midden in de winter een ijscoupe krijgen bij Crusio in de stad en bij Laantjes op Borgvliet
Kees
zei op 30 januari 2022 om 20:13
Ik ben Kees Laanen en mijn vader Piet Laanen was een broer van Harrie. Mijn vader heeft jarenlang met ijs gereden. In het speciaal de buitenroute op Tholen en Nieuw Vossemeer. Ik ben op zoek naar foto's van Harrie en Piet zowel van het Korenbeursplein als de Langeweg. Heb zelf nog diverse foto's van mijn vader met zijn ijskar. Misschien dat de dochters van mijn neef Kees Laanen mij kunnen helpen.
Marilou Nillesen
bhiczei op 1 februari 2022 om 08:40
Dag Kees, bedankt voor je berichtje. Hopelijk duiken er nog foto's op!
Wat mogelijk ook helpt (als je wil) is dat je een verhaaltje schrijft over je vader, met de informatie wanneer hij met ijs reed (voor ons als BHIC is de Brabantse insteek het meest interessant natuurlijk) en mogelijk ook anekdotes waardoor mensen hem herinneren. De kans dat mensen dan reageren, is mogelijk wat groter.
Mocht je dat interessant vinden, dan kun je je verhaal mailen naar insturen@bhic.nl
