Begin 1900 woont het gezin van de metselaar Jan Beekmans (Vlijmen) getrouwd met Catharina Heijmans (Drunen) in Haarsteeg. Daar worden 4 kinderen geboren. Het gezin is erg reislustig, want ze wonen ook in Drunen, Waalwijk, Besoijen en ten slotte in Tilburg.
Het gezin Beekmans is, volgens wat de kleinkinderen van hun ouders gehoord hebben, een gezin met regelmatig verbaal- en fysiek geweld. Een reden voor de kinderen om het gezin vroegtijdig te verlaten. Dat het niet allemaal koek en ei is, binnen het gezin valt op te maken uit het feit dat drie dochters bij hun huwelijk geen toestemming van hun vader gekregen hebben.
Certificaat van het Vreemdelingenlegioen
Vreemdelingenlegioen
Mede als gevolg van de hiervoor geschetste gezinssituatie trekt zoon Bart (geboren 20 maart 1911 te Haarsteeg, gemeente Hedikhuizen) al op 28 februari 1929 van Waalwijk naar Bergen op Zoom. Eind 1932 meldt hij zich bij de commandant van het ‘Bureau de Recrutement’ in Lille. Hij stelt zich beschikbaar als vrijwilliger voor het vreemdelingenlegioen. Uit het afgebeelde document is op te maken dat Bart op 4 april 1933 dienst heeft genomen. Enkele maanden later, op 5 juli 1933, wordt Bart afgekeurd. In augustus keert hij terug naar Nederland
Spaanse burgeroorlog
Tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) wordt de Tweede Spaanse Republiek vernietigd en met de democratie is het voorlopig gedaan. Spanje wordt in 1939 een militaire dictatuur, onder leiding van generaal Franco. Tot zijn dood in 1975 blijft hij staatshoofd van Spanje.
Gedreven door het ideaal van linkse solidariteit zijn in 1936 tienduizenden vrijwilligers naar Spanje gekomen. Zij willen de Republiek helpen en meevechten tegen het Franco-fascisme. Ongeveer 700 Nederlandse strijders maken deel uit van de Internationale Brigades. Bij thuiskomst krijgen ze veel problemen, waaronder het verlies van het Nederlanderschap wegens het in vreemde krijgsdienst treden.
Piet Laros
Eén van de bekendste Nederlanders van de Internationale Brigades is Kaatsheuvelnaar Piet Laros (1901- 1997, beter bekend als kapitein Hollander Piet). Op zijn eenentwintigste vertrekt hij als grondwerker naar de Wieringermeer. Hier maakt hij kennis met de werken van o.a. Domela Nieuwenhuis en Karl Marx. Bij de beroemd geworden muiterij op het oorlogsschip "De Zeven Provinciën" staat Piet met pamfletten bij de marine-kazernes in Den Helder. Dat kost hem veertien maanden gevangenisstraf, in de gevangenis bekeert Piet zich tot het communisme. In 1936 vecht hij mee in de Spaanse Burgeroorlog. Hij raakt 3 maal gewond en voert als kapitein het bevel over de compagnie De Zeven Provinciën. Na terugkeer neemt hij tijdens de oorlog deel aan het verzet en wordt als politiek gevangene in concentratiekampen gevangen gezet en uiteindelijk bevrijd. Hij is een van de weinige Nederlanders die deelnamen aan de Spaanse Burgeroorlog die het Nederlanderschap heeft terug gekregen
De compagnie “De Zeven Provinciën” tijdens het Ebro-offensief, 1938. Van links naar rechts Gerrit Kolonia, Willy Teering, Frans Faas, Geertje van Oirschot en Piet Laros. Piet Laros draagt als officier geen helm maar een pet.
Bart Beekmans
Bart meldt zich begin 1937, mogelijk vanwege het avontuur, aan bij de Brigades. In het begin is hij een gedisciplineerde soldaat, maar vanaf april wordt hij “zeer ongedisciplineerd en opstandig”. Bart kan het niet nalaten anderen op te roepen te deserteren. Zelf deserteert hij tot driemaal toe, maar telkens wordt hij weer opgepakt.
Begin 1937 is het de Republikeinen er alles aan gelegen om de druk van de Francisten op Madrid te verlichten. Meer dan twee weken lang woedt er een hevige strijd. De Republikeinen boeken aanvankelijk enkele successen, maar uiteindelijk wordt deze slag met grote verliezen verloren. Bij deze strijd wordt het Bart allemaal te veel en hij deserteert.
Een provisionele communistische krijgsraad veroordeelt hem tot de dood. Wanneer en waar precies de standrechtelijke executie plaatsvindt, is helaas niet vast te stellen. Volgens de Stichting 36-39 is hij op 11 februari 1937 overleden.
Jan Beekmans in uniform
Jan Beekmans
Barts broer Jan wordt op jonge leeftijd vanwege de, hier boven omschreven, thuissituatie door de Voogdijraad uit huis geplaatst. Jan komt terecht in Huize Nazareth, een instelling van de Fraters van Tilburg. Op zijn 18e verhuist hij naar Goirle, en hij werkt daar als broodbakker.
Als dienstplichtig militair komt hij terecht bij het 6e Regiment Infanterie. In mei 1940 wordt Jan gelegerd bij de Maasbrug in Heusden, met als taak om bij een Duitse inval de bruggen over de Bergse Maas en het Heusdens kanaal op te blazen. Dit opblazen lukt overigens pas op het allerlaatste moment.
Op 21 juli 1941 wordt hij als ‘vermist militair’ afgevoerd. Maar zijn oudere broers en zusters ontvangen soms een ansichtkaart of een foto van hem. Hij is dus niet echt vermist. Jan heeft zich in het zuiden van Frankrijk aangesloten bij het verzet. Jan raakt op een bepaald moment besmet met TBC en verblijft daarom voor behandeling in sanatoria in Spanje en Zwitserland. Tegen doktersadvies in gaat hij echter terug van Genève naar Frankrijk, Jan wordt steeds zieker en op 24 december 1945 sterft hij.
Gedachtenisprentje voor Jan Beekmans
Als de familie in januari 1946 bericht ontvangt van zijn overlijden, willen zijn broers en zussen een uitvaartsmis laten opdragen. Vader Jan gaat naar de pastoor en wil de dienst niet door laten gaan “omdat Jan niet deugt, en ook nooit gedeugd heeft”. Hierop nemen de broers en zussen contact op met de pastoor om te vertellen wat er werkelijk aan de hand is. De mis vindt alsnog plaats. Jan ligt begraven op het Nederlands Ereveld Orry la Ville.
Meer lezen over Jan Beekmans op de themawebsite Brabantse Gesneuvelden?
