Juvenaat Sint Frans in Huijbergen

De tijd op seminarie de Steffenberg in Vugt werd afgesloten. Er werd samen met mij en mijn ouders gezocht naar een alternatief. Zodoende kwam Juvenaat St. Frans van de broeders in Huijbergen in beeld. Ook wel Alverno genoemd. Ik zou dan lessen kunnen volgen op de ULO van het Juvenaat of een vak leren op de Volksabdij Onze Lieve Vrouw ter Duinen in Ossendrecht. Ik koos voor de laatste, gezien de goede ervaringen die mijn broers daar hadden. Ik werd wederom met mijn grote groene hutkoffer met de op alle persoonlijke kledingstukken opgenaaid leerling-nummer door een van mijn broers en moeder afgeleverd. Mijn broers hadden inmiddels de Volksabdij alweer verlaten en waren aan hun vervolgopleiding aan de UTS en HTS in Breda begonnen. En ze gingen tussendoor of daarna ook nog beiden voor twee jaar in militaire dienst. Thuis werd het rustiger in huis.
Toeval wilde dat een oud medestudent van de Steffenberg, Henk Verkooijen uit Langeweg, ook koos voor Juvenaat St. Frans en De Volksabdij. We hadden een beetje houvast aan elkaar. Het Juvenaat aan de Boomstraat huisvestte ook de aspirant-broeders. Een ervan, Piet Klaassen uit Klein-Dongen, heb ik later nog op de reünie van OLV ter Duinen ontmoet. Naast het hoofdgebouw was de ULO met de grote gymzaal, tegenover was de toneelzaal. Daarnaast het Wilhelmietenmuseum in het uit 1610 daterende poortgebouw annex fietsenstalling. Op het terrein was een soort van boerderij annex timmerwerkplaats. Ik herinner me dat de grote aula afgebroken werd en er een nieuwe voor in de plaats kwam. Hier keken we film, waren diverse muziek- en toneelvoorstellingen en bijeenkomsten.
Er waren twee groepen. We aten en recreëerden per groep in een ruimte. Het werden hechte groepen. Het eerste jaar zat ik bij de jeugdige Broeder Patrick Brooijmans in de groep. Hij was jong en van de nieuwe lichting en niet al te streng. Maar soms kreeg hij het aan de stok met ons opstandige pubers en liet dan reëel zijn gezag gelden. Zijn broer Hubere is later ook als broeder ingetreden, hij zat in een groep boven mij. Uit het gezin Brooijmans uit Oud-Vossenmeer zijn diverse pastoors, kloosterzusters en broeders voortgekomen. Het jaar daarop zat ik bij de groep van Broeder Longines. Hij was een geweldige begeleider en creëerde rust. We deden veel aan creativiteit zoals handenarbeid en knutselen en natuurlijk sport. Broeder Dionysius maakte indruk op mij. Hij was handig, grappig en creatief. Hij is op doorreis per solex naar zijn geboorteplaats Rijen eens bij ons thuis geweest. Mijn moeder kwam van oorsprong ook uit Rijen en haar ouders woonden naast de kerk en na even praten bleek dat ze nog familie van elkaar waren via de Teeuwes kant.
Omdat ik al wat ouder was, sliep op een kamertje met een lichtkoepel op de bovenste etage tegenover de mysterieuze apenzolder en niet op zaal zoals de eerstejaars. De apenzolder was ruimte waar veel snuisterijen en voorwerpen uit de missiegebieden werden opgeslagen waaronder een opgezette aap. We mochten er eigenlijk niet komen, verboden terrein, maar toch. Het waren mooie jaren. We draaiden veel muziek, knutselden en luisterden naar de radio naar de hits op Radio Veronica en de latere top 40. We maakten de opkomst van de Beatles, Rolling Stones, Elvis en The Suprimes mee. Er was ook een orkest bestaande uit melodica spelers, een soort van mondorgels. Ze deden mee aan wedstrijden en die werden ook wel eens op nationale radio op KRO uitgezonden. We konden veel buiten spelen in de bossen en vennen. Sporten was een dagelijkse afleiding. Van voetbal tot wielerrennen. ’s Nachts werden er ook droppings gehouden of een spooktocht in de bossen. Vaak gingen we naar de mooie Huijbergse bossen met de witte zandduinen of de uitgestrekte Kalmthoutse heide in België, met de mooie bossen en vennen. ’s Winters kon je er ook schaatsen. Op St. Marie werd ’s winters een speelplaats ondergespoten om op te kunnen schaatsen. Ook gingen we zwemmen, maar bij gebrek aan een eigen zwembad fietsten we dan weer naar Kalmthout in België naar een paterklooster dat wel een zwembad had. Er werd veel gefietst. Een keer naar Antwerpen naar de Zoo. Naar Bergen op Zoom als je schoolspulletjes nodig had of een surprise voor de Sinterklaasviering en natuurlijk de Bergse kermis. We fietsten ook naar Etten-Leur om daar te voetballen tegen de medestudenten van het Juvenaat van de broeders van Liefde Edward Poppe of te wel in de volksmond Don Bosco. Nog een stapje en trapje verder, fietsten we naar Breda om daar een bezoek te brengen aan St. Franciscus, de kweekschool. Dat zou immers onze volgende standplaats moeten worden. Ik mocht dan zoals andere medeleerlingen, die uit de buurt van Breda kwamen, even op en neer naar huis fietsen om een klein bezoekje te brengen aan onze ouders. Ik fietste een lang stuk mee met Jan Geerts wiens ouders in de Valkenierslaan woonden. Ik moest nog een paar kilometer verder. Altijd een fijne verrassing want je zag anders je familie alleen bij de Kerst, Pasen en de grote vakantie. Daarna weer die hele weg terug naar Huijbergen zo’n 40 kilometer en gedeeltelijk door België om de weg af te snijden. Maar het fietsen waren we gewend en soms werd er gelukkig gestopt en kreeg je te drinken. Dat er soms iemand lek reed en geplakt moest worden vonden we niet erg, konden we even bijkomen.
Met het aangrenzende internaat St. Marie was weinig contact. Een paar keer per week gingen we daar douchen en soms naar de mis. Wel werd er gezamenlijk processie gelopen naar het altaar in de bossen. We hebben ook wel eens deelgenomen aan een gezamenlijk sporttoernooi.
We gingen dagelijks naar onze eigen kapel. De diensten werden daar verzorgd door Rector van Weas (bijgenaamd de Beer)die tegenover het Juvenaat in een groot herenhuis woonden samen met zijn huishoudster Marie. De Rector was een kleine grommende gedrongen hinkende man met zijn eeuwige sigaar. Op zaterdagen mochten een paar jongens van boerenafkomst, waaronder ik en Henk Verkooijen, klusjes doen in en rondom huis. De tuin zag er dan weer opgeruimd uit. Altijd een welkome afleiding. Gezellig schoffelen, wieden, vegen en later als beloning werden we getrakteerd op drinken en wat lekkers. In de weekenden mochten we in het cafetaria tegenover het Juvenaat een frietje kopen of iets anders lekkers. Een klein zakje chips met apart een zakje zout of een mars. Daar werd gretig gebruik van gemaakt. Ook de kapper in het dorp deed goede zaken. Verder was er in Huijbergen niet veel te beleven. O ja, de drumband van OLV ter Duinen kwam er weleens optreden.
Later woonden op het terrein van het St. Frans de ongeschoeide Karmelieten. Momenteel wonen er in de latere nieuwbouw de gepensioneerde broeders. De gebouwen van St. Marie dienden nog als onderdak voor asielzoekers en zijn er later woningen gemaakt. Ook het buitenterrein met de bossen is gereed gemaakt voor huizenbouw. In het herenhuis van de rector zetelt nu het Generalaat.

Veel dank voor deze mooie bijdrage Piet. Leuk om weer van je te horen op de site! Hartelijke groet,

Graag reageer ik hierbij op het geschreven stukje met foto's van Piet van Kaam d.d. 22 juni 2021.
Zelf heb ik op het juvenaat gezeten van 1963 t/m 1967 en heb Piet goed gekend.
Voor zover mij bekend woonde hij in Bavel.
Zelf heb ik ongeveer 10 jaar geleden het museum bezocht en toen broeder Acharius mogen ontmoeten, die in die week 90 jaar was geworden.
Ook de herinneringen aan de broeders Patrick, Dyonisius en Longinus (bijlage foto 3) zijn nog levendig.
Het "fietsclubje" waar Piet het over heeft betreft de jaarlijks georganiseerde "Tour de Sint Frans" bestaande uit telkens 3 etappes (twee zaterdagen en een woensdag).
Op die foto zien we rechts Ludo Nelen, 2e van rechts Adrie Raaijmakers (beiden uit Huijbergen), 4e van links Koos(je) Verheijen uit Ulicoten en helemaal links Chris Raaijmakers, broer van Adrie.

Op de laatste foto van mijn bijlage zie je de wedstrijd van dat jaar (1964).
Van links naar rechts: Toine van Achtmaal, Ludo Nelen, Ikzelf, Adrie Raaijmakers en John Akkermans.
Dat jaar werd ik 3e in het algemeen klassement.
Alle 9 etappes in de volgende jaren heb ik gewonnen, zoals een etappeoverwinning op foto 2 in een shirtje van Jan Janssen (Peforth Le Sauvage).

Op de eerste foto staat (volgens mij Piet van Kaam ook nog, 2e rij van boven, 3e van rechts. Zelf sta ik in diezelfde rij 7e van rechts ( met bril).
Helemaal links staat broeder Acharius.
Verder o.a. Ad van Bommel, Ad Jaspers, Peter van Keizerszwaard, Piet(je) van Bavel, .. de Jong, Willy Brocatis (.. Vossemeer), .. van Dongen, Koosje Verheijen, Johan Lodewijks (voetbalkeeper), Jack van Riet (Rijsbergen), Jos Akkermans, Wim en Bert van Lierop uit Maarheeze, Antoon van Meel ui Made, Jules Kroese (Den Haag), Stan de Klerk (Bergen op Zoom), Johan Koetsenruiter (Noord-Oostpolder), Piet Nagel (Maarheeze), Ad van Abeelen (Haaren), Merijn Huijbregts (..Vossemeer), .. de Jong, Bert Evers, Jack Maas (Maarheeze), ..
van der Avoort.

We leefden in een uitermate strak regime; kwamen zonder begeleiding van een broeder weinig buiten de poort.
Iedere week werd er wel twee tot drie keer gevoetbald; je had een eerste en een tweede elftal; deze laatste groep voetbalden altijd op een bijveldje en ook zonder scheidsrechter; het plezier was er niet minder om.

Enkele jongens in mijn eigen omgeving (zelf geboren, getogen en nog steeds woonachtig in Leende) zie ik nog wel eens ooit, maar veruit de meeste heb ik nooit meer mogen ontmoeten.
Ik zou het geweldig vinden om velen van die foto nog eens te kunnen ontmoeten en bij te praten.

Heel veel groeten aan Piet van Kaam.

Hartelijke groeten van
Henk Simkens

Nog bedankt Henk voor je bericht en de mooie foto's!

Wat leuk om alles weer eens de revue te laten passeren. Vele gezichten op de groepsfoto herken ik nog wel , maar de meeste namen niet meer. Sommigen uiteraard wel; zoals Johan Lodewijks de keeper (Etten-Leur), Wim Schijvens (Hilvarenbeek), Jules Kroese (De Haag) Jan van Achtmaal (Huijbergen). Wim en Bert van Lierop en Martien Maas kwamen net als ik uit Maarheeze. Zelf heb ik jammer genoeg geen foto's uit die tijd. Wel altijd nog de mooie herinneringen aan de voetbalwedstrijden tegen St.Marie.

Bedankt Piet voor het reageren. Je naam kwam al voor in een eerdere reactie en ook sta je dus op een van de foto's (foto 4 van Henk Simkens), leuk! Naast foto's zijn ook verhalen zeker welkom, dus mocht je nog eens wat meer willen vertellen over je tijd op het juvenaat, zoals over die verhouding van de twee internaten - St. Frans en St. Marie - dan weet je ons te vinden. Hartelijke groet,

Omdat de directeur van de lagere school in Hilvarenbeek wel graag een vakantieadresje wilde voor zijn zangkoor mochten de broeders van Huijbergen komen prediken voor aspirant broeders.
De naam van de recruitment broeder herinner ik me niet meer, was een zeer aardige man en bleek later ook de ziekenbroeder. Verhaaltjes over de missie, met beeld (dia projector) en geluid van de weldoende broeders tussen de bekeerlingen in Afrika boeiden mij wel.
Als de juvenisten met vakantie waren konden wij van het zangkoor zodoende gebruik maken van het internaat. De directeur had een bus gehuurd en het hele zangkoor op vakantie naar het internaat. Voetballen, sporten, bossen…….en maakte ik voor het eerst kennis met het Juvenaat, waar ik later vier jaar heb doorgebracht.

Het is augustus 1963 en kregen we een brief uit Huijbergen met reisschema: Trein naar Breda en daar staat een bus klaar die ons naar Huijbergen zou brengen. Ook zat er een brief bij over hoe het schoolschema er uit zag, wanneer de vakanties waren etcetera en kreeg ik een nummer, niet zomaar een nummer maar een nummer om in al mijn kleren te naaien voor de wasserij, een rood nummer: J 46 en was dit het begin van mijn middelbare schooltijd.

´s Morgens half zeven opstaan, smoeltje wassen en tandjes poetsen, zeven uur in de kapel voor de mis, ontbijten eetzaal, negen uur school, ´s middags lunch in de eetzaal (refter) voetballen op het schoolplein, broek en knieën kapot vallen, ´s middags school, na school weer knieën en broek kapotvallen, studeren, vooral veel studeren, half zeven avondeten, een uur of twee in de refter ontspanning, waaronder tafeltennis en biljarten en dan naar bed.
Woensdag- en zaterdagmiddag sporten op de talrijke sportvelden, zondags uitslapen tot half acht, en als extra godsdienstsaus om zes uur naar het lof (nooit goed begrepen was dat precies was) maar speelde zich af in de kapel en duurde mijns inziens veel te lang.
In de maand oktober was elke dag een lof, ook nooit begrepen waarom de maand oktober daartoe zo belangrijk was.
Een keer per week douchen, we zullen dus wel gestonken hebben! Dan gingen ook de kleren die ik een week gedragen had in de was met nummer J 46.
´s-Zondags was het brieven schrijven, naar huis en naar wie je maar wilde, maar ze werden wel gelezen voordat ze in de envelop gingen, ook de inkomende post. Dus je moest maar geen verkeerde dingen over de broeders of congregatie schrijven.
In groepen van 20 tot 30 man wandelen door de bossen en duintjes altijd onder begeleiding van een of twee broeders.
Elke week hetzelfde ritueel en inderdaad voor de afwisseling wat sportevenementen thuis of uit in Oudenbosch, Hoeven, Breda of Ossendrecht bij gelieerde internaten.

Ik heb nog wel toelatingsexamen gedaan voor de kweekschool in Breda maar tot een nieuw nummer als K-46 of zoiets is het nooit gekomen.



Kleine anekdote:
Om de hoogste groep wat meer zelfstandigheid bij te brengen werd er besloten om in groepjes van 6 of 7 ( dus zonder begeleiding van een broeder ) ´s zondags te gaan fietsen.
Het was de eerste en tevens ook de laatste keer!!

Kalmthout ligt net over Belgische grens, zo’n tien kilometer verderop en dus een twintig minuten heen op de fiets als je een goed plan hebt en sportieve benen.
De kroeg in, bier, we gingen biljarten en kregen bewondering van de stamgasten die misschien een keer per week biljarten, maar wij elke dag! Kun je voorstellen, daar komen zes pubers aan op de fiets en die geven daar een wervelende biljartshow weg aan de stamgasten. Competitie met de stamgasten, wij wonnen en dronken in volle teugen het gerstenat wat ons aangeboden werd. Maar daar waren we niet in getraind!!!
Totdat een van ons dubbeltongend zei dat we terug moesten voor het ¨llllll……o……fff¨
Heen wel, maar terugfietsen/vallen duurde toch wel langer dan die twintig minuten. Het hele klooster in paniek want daar kwamen er zes ladderzat binnen, dat hadden ze daar nog nog nooit meegemaakt!
Geen lof voor ons, wel straf!

Al de namen die voorbijkomen in de vorige reacties herinner me ik weer, mis er een paar zoals Piet Spapens ( Hilvarenbeek ) en Jan Vermunt ( Etten Leur )

Is de juvenaatstijd een periode om te koesteren of om te vergeten?
Het zal voor een ieder van ons anders zijn, wel denk ik dat die tijd ons deels gevormd heeft tot wie we nu zijn.


Wim Schijvens

Prachtige bijdrage Wim, veel dank daarvoor. In de reactie van Piet Nagel zie ik dat je naam ook genoemd wordt (en ook jij staat dus op een van de foto's!). Het zou mooi zijn als hier nog meer leerlingen uit deze jaren gaan reageren.