Kerkmeesters buurtschap Maasstraat

Albertus van der Wijst werd geboren te Uden op 5 oktober 1880. Hij was  gehuwd, boer en had een gezin met pleegkind(eren). De Nieuwe Tilburgsche Courant van 13 februari 1923 vermeld een aanstelling van Albertus; ‘Benoemd tot Kerkmeester en armemeester** te Uden. Het woord ‘armemeester’ wordt op verschillende wijzen vermeld. 

Later lees ik in de De Udensche Courant van 30 november 1938 over het noodlottig ongeval twee dagen eerder: ’Maandagavond rond 7.30 is er alhier een ernstig ongeluk gebeurd met dodelijke afloop. Bert wilde met de fiets de groote straat inrijden, toen hij op den hoek bij café Jan Verkuilen gegrepen werd door een motor bereden door J. L. alhier.‘ Vergeleken met het vooroorlogs tijdverschil is dat voor ons nú 46 minuten later.

Een latere kerkmeester was Hannes Sanders. Zijn officiële benoeming heb ik niet kunnen achterhalen. Hannes was gehuwd met Francisca de Groot, geboren op buurtschap de Rakt. Voor het te bouwen woonhuis met Franse kap verzorgde vader de bouwtekening, voorzien van vensters hetzelfde model zoals bij ons thuis. Voor onze vleesvoorziening kocht Hannes ieder voorjaar op de ’baggemèrt’ een biggetje. Het werd voor een jaar het vleesbeleg van onze boterham en matig bij de warme middagmaaltijd. Hannes verzorgde haar, knipbeurten, was een klein boertje en trad nooit op de voorgrond. Daarnaast was Hannes kerkmeester van de Petrus Parochie. Het echtpaar bleef kinderloos.

Voor het maken van enkele foto’s bracht ik voorjaar 1964 een bezoek aan Hannes. Op z’n gemak  gezeten in de goeikamer bij de luxe warme Brabantse stoof, trekkend aan zijn neuswarmer, gekleed met manchester broek, het schoeisel beschilderde klompen. Boven de schoorsteenmantel een spiegel, rechts het bekende halfronde stalen pijpenrekje. De onderzijde van de schoorsteen betegeld, op het console naar gewoonte plaats voor o.a. de pendule en het portret van Pastoor de Louw. En zag dat de betimmering panelen en deur dezelfde was als thuis (geleverd door Timmerfabriek Frankefort in Uden?)

Hannes Sanders werd geboren op 24 juli 1885 en overleed op 12 oktober 1964 op 79-jarige leeftijd, acht jaar na zijn echtgenote Francisca de Groot. De volgende dag op weg naar het werk viel m’n oog op de vensters, die op een kier stonden. Een oud gebruik van vroeger bij het overlijden van de huisbewoner, zoals ik eerder schreef op buurtschap Velmolen.Thuis was het ritueel niet uitvoerbaar bij het overlijden van ónze vader en moeke: de luiken waren jaren eerder verwijderd.

Perke de Goei, een buurtschapgenoot, liep tijdens de wintermaanden, van Allerheiligen tot Pasen voor de zondagsplicht op klompen naar het kerkgebouw. Het was een gewoonte kleding en/of het schoeisel bij genoemde feestdag te wisselen.

Met medewerking van Luciën Bressers en Willem Rovers.

Noten

*) 'Een kerkmeester is een leek die instaat voor het dagelijks financiële beheer van een kerkgemeenschap (parochie of gemeente) en de dagelijkse zorg van het kerkgebouw en alles wat daarbij behoort.’ (bron: Wikipedia).

**) 'De armenmeester (Latijn: 'magister pauperum') had de zorg voor de armenkas. Hij werd ieder jaar aangesteld door de bestuurders van een stad of dorp. De armenmeester maakte deel uit van het kerkelijk armenbestuur en werkte nauw samen met de kerkmeesters; vaak was hij ook zelf kerkmeester.' (bron: Genealogie Limburg Wiki)