Als jongen verkoopt hij chocoladerepen tijdens wielerwedstrijden op de baan in Tilburg. Met het verdiende geld koopt “Kwatta-Jantje” een racefiets en weinigen blijken hem te kunnen volgen. In strijdlust, in spectaculaire overwinningen en in zijn heimwee naar Tilburg.
Officieel heet hij Pijnenborg; onder die naam wordt hij op 15 februari 1906 in Tilburg geboren. Als hij 17 is, laat hij zich registreren als lid van de toenmalige Zuid-Nederlandsche Wielerfederatie. De eerste drie wedstrijden schrijft hij meteen op zijn naam. De nieuweling wordt al snel de Brabantse koning van de zandbanen. Onder de naam Pijnenburg.
Op de baan waar hij eerst als verkoper van Kwatta’s op de tribune loopt – de TWEM-baan, de Tilburgsche Wieler- en Motorbaan - schrijft hij later meerdere overwinningen op zijn naam. Als winnaar van de sprint en de achtervolging. Als amateur wint hij in 1928 samen met Jan Maas, Janus Braspennincx en Piet van der Horst de zilveren medaille op het onderdeel ploegachtervolging op de Olympische Spelen in Amsterdam.
Wedstrijd tussen Jan Pijnenburg (Tilburg) en Detmer Klink, Wieringen 1937
In bedwang
Een jaar later wordt hij beroepsrenner, en al snel bekend als de Koning der Zesdaagsen. In totaal schrijft hij vijftig zesdaagsen in tien jaar op zijn naam. Zijn ploegmaten zijn meestal landgenoten, zoals Braspennincx (Zundert, 1903-1977), Cor Wals, Frans Slaats en zijn vriend Piet van Kempen. Met Van Kempen vormt hij een koningskoppel en worden eerste prijzen binnengesleept. Het maakt Jan razend populair. Als Jan in 1934 trouwt, komen daar zoveel mensen op af dat de politie de menigte in bedwang moet houden.
Op de wielerbaan in Ginneken
De successen van Jan Pijnenburg maken niet alleen hem maar ook het fietsen populair. Steeds vaker worden kleine wielerbanen aangelegd en zesdaagsen op touw gezet. Het geeft Pijnenburg een bepaalde status en hij blijkt niet de makkelijkste voor baandirecteuren. Maar zijn ontvlambaarheid laat hij – doorgaans in felrood shirt - zien op de baan zelf, door alles en iedereen het snot voor de ogen te rijden. Als het hem een keer niet lukt op het erepodium terecht te komen, is hij net zo woedend op de winnaar als op zichzelf. Een internationale carrière lonkt maar er is een probleem: Jan heeft snel heimwee naar Tilburg. Hij grossiert daardoor vooral in nationale titels (zes waarvan drie als achtervolger). In Tilburg neemt hij een tijdje café Het Abbatoir over om de naastgelegen wielerbaan uit het slop te trekken. De grote TWEM is dan al definitief gesloten.
Trekpleister
Als de oorlog uitbreekt stopt “De Pijn” met zijn loopbaan als renner, om in 1950 nog één terug te keren met Piet van Ierlant in de Tour de France. Het wordt geen succes, Pijnenburg is te weinig wegrenner voor de Tour. Daarna is Pijnenburg vooral te vinden in zijn horecabedrijf Old Dutch in Tilburg, een trekpleister voor wielerliefhebbers. Pijnenburg overlijdt op 73-jarige leeftijd en hoewel het veertig jaar is na zijn grote wielertijd wordt zijn begrafenis een reünie van de oude en jonge wielrenners. Zijn naam leeft voort op het Jan Pijnenburg Wielerparcours, een 2,1 km lange wielerbaan gelegen in de Reeshof waarop je kunt fietsen, wielrennen, snelwandelen en skeeleren.
Video: Huwelijk Jan Pijnenburg, Tilburg 1934 (bron: Polygoon Hollands Nieuws / Beeld & Geluid, via brabantinbeelden.nl). Kijk voor meer filmbeelden van wielrenners, wielrennen en wielerrondes op BrabantinBeelden.
