Samen met mijn broer bezocht ik afgelopen mei het klooster van de Missiezusters Franciscanessen in Asten. Voor mijn broer een gelegenheid om herinneringen op te halen aan zijn verblijf in de Belgische Congo in de jaren zestig. Voordat we weer vertrokken, maakte ik nog even gebruik van het toilet.
Bij binnentreden dacht ik eerst het ‘verkeerde kamertje’ genomen te hebben, zo oog in oog met een bijzondere toiletpot en dito wastafel. Het was een ontdekking die ik graag met jullie wil delen.
En het bleef niet bij dit Astense sanitair: bij een bezoek onlangs aan het Rotterdams Museum ontdekte ik in de collectie eenzelfde ”afscheidspot“ van het merk ’Rotterdam’ (1890-1904). De toiletpot in Asten is van het merk “Victoria.”
Nieuwsgierig geworden naar het onderwerp toiletten ging ik op onderzoek uit en stuitte daarbij op een artikel over de Astense pot in het Eindhovens Dagblad van 9 augustus 2009, geschreven door Marie-Louise Klomp, waaraan ik het volgende ontleen.
Het sanitair van Delfts blauw porselein is tamelijk zeldzaam: er zijn nog soortgelijke exemplaren in de koninklijke wachtkamer van het Amsterdamse Centraal Station en in het Spoorwegmuseum. Die laatste pot is afkomstig uit de (inmiddels verdwenen) koninklijke wachtkamer van het Centraal Station in Den Haag. En er zit er dus nog een in de collectie van het Rotterdams Museum.
Het Astense klooster is gehuisvest in de voormalige villa van de familie Bluyssen-Raymakers. Toen de congregatie de villa in 1921 kocht, behoorde het toilet tot de inboedel. De familie Antoon Bluyssen-Raymakers (een oom van bisschop Jan Bluyssen) heeft de villa, Semper Virens (Altijd Groen), rond 1870 laten bouwen. De wastafel hing oorspronkelijk op de eerste verdieping in de gang.
Pas na de laatste renovatie (2004) zijn wastafel en toiletpot verenigd in de natte hoek op de begane grond.
Marie-Louise Klomp
zei op 30 augustus 2017 om 13:40
Wat grappig dat dit verhaal weer boven komt borrelen. ik heb er in augustus 2006 (en niet in 2009, zoals jij schreef) zelfs de voorpagina van het ED mee gehaald. Het was een van de meest bizarre verhalen die ik ooit in mijn 25-jarige ED-periode heb geschreven. Maar het is en blijft een prachtig toilet. En zoals ik toen al schreef: 'Victoria' staat er in mooie blauwe letters bovenin de pot. Daaronder prijken trots twee pauwen. Met gekruiste koppen kijken ze de bezoeker vanuit hun strategische positie verwachtingsvol aan. Het is bijna jammer om ze vervolgens de rug toe te moeten keren. Maar ja, als de natuur roept...
Rini
zei op 31 augustus 2017 om 09:28
Bij het toiletbezoek moest ik denken aan het verhaal, ‘Het kleinste kamertje’
dat ik zes jaar eerder schreef voor dezelfde website in Uden, wat een luxe!
Theo van de Hulsbeek Jz.
zei op 2 september 2017 om 17:01
Leuk om op deze site een foto van dit unieke toilet te zien.
Voor mij roept dat herinneringen op aan de bezoeken van ons gezin aan onze tante (Zr. Lucia – Mien van den Berg) als ze weer, vanuit de missie in Congo en later in Brazilië, in het “moederhuis” in Asten op vakantie was.
Als ik er nu op terugkijk hadden we als kind meer en langer aandacht voor de kasten met souvenirs, zoals pijl en boog speren schilden maskers enz. dan voor de tante. De collectie maakte iedere keer weer veel indruk , maar het bijzonder mooie toilet moesten we toch ook allemaal telkens weer gezien hebben.
Ook als mijn broer Tijs en ik op de jaarlijkse celateurs en celatrices dag waren “moesten” we toch even in het oude deel van het klooster naar het toilet om te kijken of de “koninklijk” pot er nog was.
Of de verkoop van abonnementen van de “Antoniusbode” , het verzamelen van zilverpapier van kwattawikkels en capsules van melk- en yoghurt flessen bijgedragen heeft aan het behoud van de pot betwijfel ik, maar ik vind het leuk dat hij niet verkocht is en er nog staat .
Mayke
zei op 4 september 2017 om 09:51
Wat leuk om zo'n toilet bij toeval te ontdekken! Voor ons museum (Museum Rotterdam) maakte ik in 2009 de tentoonstelling en het boek Lekker Fris! Toen kwam ik erachter dat dergelijke toiletten in Engeland erg geliefd waren en daar ook voor de export zijn gemaakt. Waarschijnlijk komt deze pot ook uit Engeland (Stoke-on-Trent). De fabrikanten lieten aan de binnenzijde van de pot ruimte vrij voor de toevoeging van een eigen handelsmerk. Zo kan het dat er in onze pot "Rottterdam" staat, en in die van het klooster "Victoria". Overigens is er nog een verschil: het kloostertoilet is een vlakspoeler, dat van ons een diepspoeler! Over de voor en tegens van beide systemen is rond 1890 fel gediscussieerd.
Rini de Groot
zei op 4 september 2017 om 18:33
Mayke, bedankt voor de informatie van de waarschijnlijke afkomst.
Jammer dat ik niet speciaal op de spoeling gelet heb, en van bovenuit gericht geen afbeelding gemaakt. Het verschil is mij bekend en de voor- en nadelen. Zou U ‘de discussie uit die tijd van de voor en tegens van de twee systemen’ willen omschrijven?
Rini.
zei op 4 september 2017 om 19:41
Theo, bedankt voor de reactie.
Zojuist heb ik m’n broer (88) gesproken die zoals ik vermelde ook in de
Belg. Congo werkzaam was.Veel zusters zijn rond de jaren zestig na de opstand, zoals Zr. Oda naar Brazilië gezonden.
De Zusters van Asten zaten op meer dan 5 verschillende posten (van een stam) in Oost van de Belg. Congo. Hem was Zr. Lucia niet beken, ook waren daar Zusters van Binderen (België) werkzaam.
Wat een verhaal over een Toiletpot toch niet te weeg brengt!
Mariska Torres
zei op 22 november 2018 om 20:42
Hi,mij naam is Mariska en als n kind heb ik in
Anna frank huis de zelfde toilet gezien.Ik vergeet het nooit meer.Het was zo mooi en triest,iedereen liep langs en Ik bleef daar staan want het was zo mooi and sad.
Rini de Groot
zei op 22 november 2018 om 22:53
Mariska, het meisje dat ik in 1957 enkele maanden kende vertelde over Anna Frank dat besproken was in een lesuur op de Mater Amabilisschool in Best. Ook mij boeide de geschiedenis van dat jonge meisje, het werd een van de surprise van de pakjesavond voor m'n lief het ligt nu voor me.
Ook de film nadien hebben we samen gezien, waarin mij de filmmuziek bijzonder boeide.
Zet het bezoek aan het Achterhuis op het lijstje, bedankt voor de reactie.
Lisette Kuijper
bhiczei op 27 november 2018 om 14:53
Bedankt voor jullie reacties! Ik wist niet dat in het Anne Frank huis ook zo'n mooi toilet te zien is. Fijn dat je dit met ons hebt gedeeld, Mariska!
De geschiedenis van dit meisje spreekt veel mensen aan, dat blijkt wel uit de hoge bezoekersaantallen van dit museum. Onlangs is het Achterhuis opnieuw geopend na een lange verbouwing, dus zeker (weer) een bezoekje waard, Rini!
Jos Driessen
zei op 3 januari 2019 om 23:04
Theo van de Hulsbeek Jz. Volgens mij ben ik ook wel eens in die toilet geweest. Mijn tante was er missiezuster, maar werd medisch afgekeurd om uitgezonden te worden. Zij heeft toen een netwerk van celateurs en celatrices opgezet. In de zomer kwam ze dan naar haar zus, -mijn moeder- om een week lang die mensen thuis te bezoeken en nieuwe mensen te werven. Op het eind van het jaar kwam ze dan weer maar nu om missiekalenders te verkopen. Ik ben vaak mee gemoeten op route. Tot op hoge leeftijd heeft ze gewerkt in Den Haag op het missie hoofdkwartier. Zo goed als blind heeft ze de laatste 10-12 jaar in het klooster doorgebracht totdat ze 3 weken voor ze 100 jaar zou zijn geworden overleed. Zij was de laatste zuster die de oprichter van hun orde nog levend had meegemaakt. Haar naam Zr. Emmanuel.
Richard van der Kraan
zei op 10 juni 2019 om 20:15
Ik heb een aantal jaar geleden een soort gelijke toilet pot gekocht op een rommelmarkt met “Rotterdam” erop.
Is er iemand die mij hier wat meer over kan vertellen?
Ik heb het gekocht omdat ik het mooi vond maar staat nu opgeslagen in
De garage...
toon willems
zei op 17 juli 2020 om 07:19
jao . ons moeder dur outste zuster , kloster naom , zuster petra . hit ok 22 jaor daor in , simba , belgiesse kongo in un sort of voogdij gewerrikt. ons moeder zee is unnu keer. zu haij beter thuis kenne blijve . um ons vadder te helluppu. die weduwe waar geworre. toen zun vrouw, christina , dood ging mi de geborte van ut jongste kiendje .. omme giel .. hij waar de zesde en leste
zoo wierre toendertijd onnozelle tienagers op genaaid en hersespuuld dur de
pastoors . toen ze op laoterre leeftijd trug kwam in da kloster in aste . zen we daor is op bezuuk gewist. mer ik heb die skijtpot nie op gemerrukt
Nick Van der Zande
zei op 9 maart 2021 om 22:51
Hallo
Ik heb exact dezelfde toiletpot en die moet weg.
Nu heb ik een vraag is er iemand die ik hierover kan contacten.
Het is een diepspoeler en er staat rotterdam in.
Reacties mogen naar info@bhic.nl ovv Koninklijk toiletpot tav Nick van der Zande
Bij binnentreden dacht ik eerst het ‘verkeerde kamertje’ genomen te hebben, zo oog in oog met een bijzondere toiletpot en dito wastafel. Het was een ontdekking die ik graag met jullie wil delen.
