Aan de hand van deze foto stappen we het kantoor binnen van de Veecentrale NCB in Boxtel, waar deze oerdegelijke machine bijna het halve vertrek in beslag neemt.
We schrijven 1957 en dit gevaarte is waarschijnlijk één van de nieuwste snufjes op de markt. Maar de foto is zestig jaar oud en de techniek heeft sindsdien niet stilgestaan. De rekencapaciteit van je smartphone is inmiddels honderden keren groter dan die van dit kamervullend instrumentarium.
Volgens de fotobeschrijving gaat het hier om een rekenmachine. De dame op de voorgrond lijkt het apparaat met ponskaarten te moeten voeren. De juffrouw op de achtergrond verwerkt mogelijk handmatig cijfers te maar zeker zijn wij daar niet van. Komt dit vertrek je bekend voor? Dan werkte je vast in die jaren bij de Veecentrale NCB.
Mathieu Haagmans (telefonisch)
zei op 26 januari 2017 om 11:36
Je ziet hier een vroege computer waarmee de loonadministratie werd gedaan. Mijn vader werkte met dezelfde machine maar dan bij de sigarenfabriek Elisabeth Bas. Er bestonden nog geen chips dus het hart van de machine was een soort rasterwerk van een meter in het vierkant; een soort gaaswerk met veel pinnetjes. Die apparaten gingen zowel bij de NCB als bij Elisabeth Bas nog wel eens kapot en dan werd dat raamwerk eruit getild en naar de ander gebracht, in de hoop dat hij het daar wel deed. Gelukkig lagen beide bedrijven niet zo héél ver van elkaar vandaan. En als ze allebei kapot waren - en dat gebeurde ook wel eens - dan werkte mijn vader 's nachts door om die administratie op orde te krijgen. Dan was hij bijna net zo snel klaar.
Ik ben als jongetje van ongeveer tien jaar een paar keer mee geweest naar kantoor en wat mij het meest heeft verbaasd was dat er bijna een compleet kantoor nodig was om die machine te kunnen huisvesten. Als het apparaat het wel goed deed, dan was het ook wel prachtig: dan kon het ook sorteren op basis van geslacht, of van functie. Als je dat verder wilde sorteren, dan moesten iedere keer die kaarten er opnieuw doorheen worden gehaald.
Het was toen helemaal nieuw. Mijn vader bevond zich op dat scheidsvlak dat het werk van volledig manueel naar steeds meer machinaal ging. Hij vond dat een prachtige ontwikkeling maar had ook zijn scepsis als dat apparaat weer eens haperde. Maar mijn vader zag het vooral als een beginpunt van een nieuwe periode. En dat klopt want tegenwoordig kun je met je laptop of tablet zo veel meer dan dat gigantische apparaat van toen.
