Marinus van der Lubbe op de Leur

In 1895 liet de Leurse suikerfabrikant Sybrand Casparus Jan Heerma van Voss voor zijn zoon Ulbo Jetze Heerma van Voss aan het Lichttorenhoofd 2 te Leur een kapitale villa bouwen. Deze villa in Neorenaissancestijl was een ontwerp van de Leurse architect en kerkenbouwer Petrus Johannes van Genk. Nadat het gezin van Ulbo de villa had verlaten, schonk zijn vader het kapitale huis op 5 juni 1914 aan de hervormde gemeente te Leur en riep een stichting in het leven, genaamd “Ad Pios Usus” wat “Tot een godsdienstig gebruik” betekent.

In het pand werd de protestantse vereniging “Kinderzorg” voor Noord-Brabant en Limburg ondergebracht. Kinderzorg heeft hier tot 1940 gezeten. Daarna kreeg het pand diverse andere bestemmingen. Eind jaren vijftig raakte het herenhuis in verval en stond het een tiental jaren leeg. Nadat het bijna tot een ruïne was vervallen, werd het weer bewoonbaar gemaakt. De huidige eigenaar, die het pand in 1997 kocht, heeft het in zijn originele staat, dat wil zeggen als herenhuis, teruggebracht.

Marinus van der Lubbe werd op 10 januari 1934 te Leipzig onthoofd. Volgens Hitler had hij in 1933 het Rijksdaggebouw in Berlijn in brand gestoken. Of dit werkelijk zo was, wordt door velen betwijfeld, maar het kwam Hitler goed van pas om iemand met communistische sympathieën van deze daad te beschuldigen. In 2007 werd Van der Lubbe dan ook door het Duitse Federaal Gerechtshof van Karlsruhe gerehabiliteerd.

Marinus van der Lubbe werd op 13 januari 1909 te Leiden geboren. Hij groeide op in armoede. Zijn moeder had uit een eerder huwelijk vier kinderen. In een tweede huwelijk, met een marskramer, had zij naast Marinus nog twee oudere zoons. Vader was vaak van huis en raakte aan de drank. Moeder draaide praktisch alleen voor de opvoeding van de kinderen op.

In 1922, het gezin woonde toen in Den Bosch, werd door toedoen van de plaatselijke predikant, bij wie Marinus op catechisatie zat, de vader uit de ouderlijke macht ontzet en de moeder hiervan ontheven. Hij zorgde er ook voor dat Marinus en zijn twee broers in juli 1922 twee maanden werden opgenomen in Kinderzorg op de Leur. Het jaar daarop overleed de moeder en werd Marinus opgevoed door zijn zus, uit het eerste huwelijk, die in Leiden woonde. Hij werd opgeleid tot metselaar.

Maar het noodlot sloeg toe. Als gevolg van kalk in zijn ogen werd hij voor 75% blind. Marinus werd arbeidsongeschikt en raakte geïnteresseerd in de politiek. Hij sloot zich aan bij de Communistische Jeugdbond (CJB). In 1933 besloot hij een reis naar Rusland te ondernemen maar hij kwam niet verder dan Berlijn met de eerder vermelde fatale gevolgen.