In strikte zin is een landweer natuurlijk geen gebouw, maar hij behoort wel degelijk tot de (verborgen) Heessche monumenten. In oktober 2005 hebben archeologen in plan 'De Hoef II' in Heesch-Oost de restanten gevonden van zo'n middeleeuwse verdedigingswal.
De grondsporen lieten een combinatie zien van greppelsystemen en paalsporen. De paalsporen bevinden zich aan de buitenzijde van de landweer. Er moet een cluster van zes palenrijen gestaan hebben, evenwijdig aan de landweer, waarbij de palen verspringen ten opzichte van elkaar. Daardoor vormen ze een ondoordringbare wal.
Deze constructie is al eerder gevonden bij de opgravingen van een landweer op de Piekenhoef in Berghem in 2003 en op Zevenbergen in Oss in 2004. Zo’n landweer wordt in oude documenten ook wel aangeduid als lander.
De Heessche landweer dateert vermoedelijk uit de veertiende eeuw en is aangelegd als verdedigingswerk van het hertogdom Brabant tegen Gelre ten tijde van de Brabants-Gelderse oorlogen in de veertiende en vijftiende eeuw.
Historische bronnen maken melding van de landweer ter hoogte van de Goorstraat (vroeger Runneneind geheten) / Doorneindstraat. Ter plaatse van de doorgaande weg naar Schaijk werd de landweer onderbroken. De opening in de wal kon worden afgesloten met een slagboom. Vervolgens liep de landweer in zuidelijke richting langs de Kampstraat richting Landerstraat.
Waar de Kampstraat in zuidoostelijke richting afbuigt richting Landerstraat (hier begint ook een houtwal), loopt de landweer in zuidwestelijke richting naar de Landerstraat. Juist voor de kruising van Landerstraat en de Nistelrodeseweg buigt de landweer af in noordwestelijke richting en kruist hij de Nistelrodeseweg. Het verdere tracé is onduidelijk, maar historische bronnen maken duidelijk dat de landweer ook op de Hoge Wijst moet hebben gelegen.
Gezien het belang van deze landweer voor de geschiedenis van Heesch heeft Heemkundekring De Elf Rotten er bij de gemeente op aangedrongen een vervolgonderzoek in te stellen en de landweer vlakdekkend op te graven en te documenteren. Dat was nodig, omdat als gevolg van de nieuwbouw het grootste deel van de sporen van de landweer in de ondergrond nu zijn verdwenen.
De Heemkundekring heeft ook voorgesteld een reconstructie van de landweer terug te laten komen in de nieuwbouwwijk, bijvoorbeeld door een (belangrijk) deel van de wal met greppels en palenrijen in te passen in een groenzone. Dat voorstel is uitgevoerd (zie foto).
De grondsporen lieten een combinatie zien van greppelsystemen en paalsporen. De paalsporen bevinden zich aan de buitenzijde van de landweer. Er moet een cluster van zes palenrijen gestaan hebben, evenwijdig aan de landweer, waarbij de palen verspringen ten opzichte van elkaar. Daardoor vormen ze een ondoordringbare wal.
Gezien het belang van deze landweer voor de geschiedenis van Heesch heeft Heemkundekring De Elf Rotten er bij de gemeente op aangedrongen een vervolgonderzoek in te stellen en de landweer vlakdekkend op te graven en te documenteren. Dat was nodig, omdat als gevolg van de nieuwbouw het grootste deel van de sporen van de landweer in de ondergrond nu zijn verdwenen.
