In Rooij zijn enkele families soms lange tijd verbonden met de teelt en verwerking van Canadese populieren
Mijn vader en populieren
Mijn grootvader deed begin vorige eeuw in klompen, hij kocht ze op en verkocht ze door, vooral in Holland, de winkeliers staan in zijn kasboek. Met zijn winst kocht hij onder meer bospercelen rond het dorp. Die percelen stonden op naam van zijn drie kinderen, waaronder mijn vader, maar het vruchtgebruik was voor mijn oma, ze waren in 1914 getrouwd. Ruim honderd jaar later, drie generaties bomen en mensen later, had onze familie nog ruim één hectare met peppels.
Een klompenhandelaar op de markt in Uden, 1959 (foto: Fotopersbureau Het Zuiden. Bron: BHIC)
Mijn vader leerde als jongen van zijn vader hoe je canadassen moest planten en onderhouden. Vóór het planten moest je een ruim gat graven, bij het planten zette je de jonge boom een beetje schuin tegen de heersende windrichting (west) in, dan groeide hij vanzelf recht.. Onderhoud was ook nodig, dat betekende meestal de bomen iets opsnoeien en het onderhout (onder meer elzenopslag en wilg) op tijd terugsnoeien met de hiep, een kapmes. De elzen brengen stikstof in de grond, zet je ze op tijd af, dan komt die meststof de bomen ten goede.
Ome Frans, de waaghals
Ik heb mijn ome Frans, mijn vaders broer, die ook bos had en regelmatig een handje toestak bij het ‘houten’, meermalen daarbij geholpen. De bomen waren toen al flink op weg, ik denk een jaar of vijftien, zo ongeveer op de helft. We stonden dan op de bovenste sport om maar zo hoog mogelijk te kunnen snoeien met ‘den hiep’. Zijtakken zijn namelijk waardeloos voor de klompenindustrie en dode takken groeien in. Daardoor krijg je losse noesten, dat werkt natuurlijk niet bij klompen(hout). Voor ‘den Lucifer’ was het ook niet goed, zeker niet voor het schillen van het fineer, waarvan ze lucifers maken.
Mijn oom was een waaghals (ik heb hem over de takken van de oude appelboom in de tuin zien lopen) en ik wilde niet voor hem onderdoen, dus stonden we vaak zelfs óp de bomen van de ladder te snoeien, en zijn toch nooit gevallen..
Populieren in het Dommeldal nabij Olland (bron: BHIC)
"Populieren zijn geen timmerhout"
Bernard van de Laar snoeit zijn peppels, begin jaren '90
Mijn vader was niet zo speels, maar een noeste werker, die het ook lang volhield: hij kon eindeloos doorgaan met het graven van plantgaten aan het begin van de cyclus en met het opruimen van rest- en snoeihout na dertig jaar. Maar hoeveel hij ook over populieren en populierenteelt wist, hij waardeerde het hout helemaal niet als timmerhout.
Eiken, dát was pas mooi en stevig hout. Onze meubels moesten van eiken zijn: de eettafel, de salontafel met zijn bolpoten en natuurlijk de Oirschotse stoelen. Dus: toen mijn moeder was gestorven en er dezelfde avond over een kist gesproken werd, moest haar kist van ons vader van eiken zijn. En het wérd er een van eiken. Had hij achttien jaar later, hij werd bijna honderd, kunnen beslissen over zijn eigen kist, dat was zijn keuze er onverbiddelijk eentje van eiken geweest.
Maar wij vonden, dat populierenhout beter bij hem paste, het werd een eenvoudige, mooi witte, lichte kist. Van de peppels, waar hij en zijn vader mee hebben geleefd, voor hebben gezorgd, mee hebben gehandeld en waar ze letterlijk alles van wisten.
Dit verhaal is aangevuld met een foto op 20 mei 2021. Redactie
