Naar de kerk in Nieuw Borgvliet

De jaren vijftig

Uit het Bijbelboek 1 Korinthe 11:
“Iedere man, die bidt of profeteert en iets op zijn hoofd heeft, onteert zijn hoofd.”
“Iedere vrouw echter, die bidt of profeteert met onbedekt hoofd, onteert haar eigen hoofd, want het is precies hetzelfde alsof zij kaal geschoren is.”
Lees zelf maar verder welke argumenten de apostel Paulus daar voor heeft. Vooralsnog wil ik waarschuwen, dat feministes het niet eens zullen zijn met Paulus.

De dames zaten dus met een hoed op in de kerk. Mijn vader (foto 2) moest in de kerk zijn hoed afzetten. Ik heb het niet meer meegemaakt, dat de vrouwen links en de mannen rechts in de kerk moesten zitten. Bij sommige zwaar gereformeerden is dat nog zo.

Op dit schilderij van Charlie Toorop draagt de vrouw een hoed met een voile. Ik kan me herinneren, dat mijn moeder ook zo’n soort hoed had.
Maar in plaats van te denken, dat dat een extra hoofdbedekking was, veronderstel ik eerder dat het een modeverschijnsel geweest is.

Uit het Bijbelboek Deuteronomium 22.5:
De kleren van een man mogen niet door een vrouw gedragen worden. En een man mag geen vrouwenkleding aantrekken. Want ieder, die dat doet, is voor uw God een gruwel.

Alle dames op de foto’s dragen een rok. Ook de meisjes op de achtergrond. Mijn zussen kregen op de lagere school en op de huishoudschool les van nonnen. Zij mochten absoluut niet met een broek aan naar school komen. Als het ’s winters erg koud was, mochten ze voor de weg van huis naar school een broek aan. Maar op school moest die broek uit.

De jaren zestig

Moeder Kruf en de vrouw op de achtergrond van foto 5 dragen geen hoed bij hun kerkgang.
De tijden veranderen. Mgr. Bluyssen van Den Bosch predikte soepeler hantering van de regels.
Het Tweede Vaticaans Concilie (vanaf 1962) zorgde voor grote veranderingen in de eredienst.

Het vrijmoedige is te zien op de foto’s: de dames dragen niet alleen geen hoed meer. Ook de kleding is losser, meer zomers.

Je had nog zondagse kleding en doordeweekse kleding. Hier lopen de broers Kruf dus op hun paasbest.
Bij ons thuis moest na de kerk de nette kleding weer uit. En trok je je zondagse ketelpak aan. Dan kon je weer buiten spelen.

Ik ben een keer gevallen met mijn zondagse pak aan. De reactie van mijn moeder was: “die knie geneest wel weer, maar dat pak niet.”
Men was dus erg zuinig op de zondagse kleding. Je moest er immers een paar jaar mee doen.

Ik schrijf dit zestig, zeventig jaar na dato. En het vreemde is, dat – als ik in het buitenland in een kerk kom – ik nog steeds mijn pet af zet.

Locatie van de foto’s
Foto 1: voor het brandweerhuisje in de Rembrandtstraat. Dit stond rechts van de woning van de hoofdonderwijzer van de jongensschool Sint Vincentius
Foto 2 : ???
Foto’s 3, 4, 5 en 6 : voor de pastorie van meneer Pastoor in de Rembrandtstraat.

.