We schrijven 1871. Antonius W.H. Godschalx, tot voor kort kapelaan in Boekel, is per 6 februari 1871 benoemd tot pastoor van Alem. Hij is misschien nog wat jong voor dit ambt. “…..waarschijnlijk niet zonder bijzondere bedoeling van Z.D.H” schrijft hij in zijn dagboek.
Een simpel zinnetje, dat pas betekenis krijgt als we de hele pagina van die week lezen. Levenswijs is deze rijke boerenzoon uit Empel in elk geval, en nuchter.
Hij begint zijn relaas met de geschiedenis van Alem in twee zinnen, en verwijst dan naar de “kerkelijke geschiedenis van het bisdom door Schutjes”. Godschalx zelf is volledig in het hier en nu. Zijn aandacht gaat uit naar praktische zaken, zoals de waterstanden, de toestand in het dorp en de omgeving, het welzijn van en de zielzorg voor zijn parochianen. We lezen:
“In het jaar 1871 de 6e februari tot pastoor benoemd heb ik de 11e februari possessie van de pastorie genomen, terwijl alles onder water stond, de dijken overliepen op verschillende punten tussen Empel en Gewande, op vele plaatsen de dijk met ijs bezet was. Verschillende huisjes onder Alem waren of geheel of gedeeltelijk door het ijs omver gekrooijen.
Het water stond alsdan in de kelder der pastorie zo hoog dat men hetzelve moest keren in de kelderdeur opdat de pastorie niet geheel zou onderlopen; des zondagsmorgens echter bij het ontwaken was de kwel overal doorgedrongen en stond de kerk ca. 2 voet en het huis ruim 1 voet onder water, hetwelk duurde tot ca. woensdagmiddag, wanneer het water weer genoegzaam verdwenen was in de pastorie”.
Zijn eerste werk is de kerk en de pastorie te beschermen tegen het water. Hij laat een kade aanleggen rondom huis en kerk, die aansluit op de dijk. Toch voldoet het kleine schuurkerkje niet meer. Het ligt lager dan de pastorie en ondanks de aarden wal eromheen blijft de Maas onberekenbaar in haar bewegingen.
In de loop van het jaar ontwikkelt de pastoor plannen voor de bouw van een nieuwe kerk, die moet verrijzen tegenover de pastorie. Het terrein wordt opgehoogd met zand, dat door boeren uit het dorp met paard en wagen wordt gehaald op het perceel De Avond. Als een van de boeren zijn paard verliest door een ongeluk tijdens deze transporten, is het Godschalx zelf die de man schadeloos stelt.
Antonius Godschalx blijft pastoor van Alem tot 1908.
Geschreven met dank aan Toon van Boxtel, afkomstig uit Alem, die me toegang gaf tot zijn enorme archief over Alem.
John Bok
zei op 12 januari 2009 om 01:12
Mijn grootouders zijn in het grafhof begraven. Zij waren Lambertus Bok and Anna Maria Christina Bok-Van Uden.
Ik zou graag contact maken met Toon van Boxtel om meer informatie over Alem en mijn familie.
John Bok
8 Margaret Street
WOODSIDE
South Australia 5244
Mariët Bruggeman, namens BHIC
bhiczei op 12 januari 2009 om 15:07
Beste John, we hebben jouw vraag via email doorgestuurd naar Mechtilde Meijer. Zij zou je in contact kunnen brengen met Toon van Boxtel. Je kunt binnenkort van haar (of via ons) een reactie verwachten.
Een simpel zinnetje, dat pas betekenis krijgt als we de hele pagina van die week lezen. Levenswijs is deze rijke boerenzoon uit Empel in elk geval, en nuchter.
