Drie zonen van koeienboer Hille van der Vleugel uit het Friese Gaast waren in Noordoost-Brabant goed terechtgekomen. Alle drie kwamen ze, soms al op jonge leeftijd, begin vorige eeuw aan het hoofd te staan van een zuivelfabriek. Zo zwaaide Murk van der Vleugel (geboren in 1882) de scepter bij de boterfabriek te Beugen, was Teye (1873) de baas in de melkfabriek in Zeeland en had Lieuwe (1885) de leiding in de zuivelfabriek in Wanroij. Een neef van de drie was directeur van een boterfabriek in Oosterhout. Met recht een zuivelfamilie. In het jaar van het Wanroijse drama, 1931, werkt Pierre (22), de helft van een tweeling van de Beugense directeur, als zuivelknecht in de fabriek in Oosterhout. Maar ook in de fabriek van oom Lieuwe, in Wanroij, is hij kind aan huis. Als Lieuwe in april een paar dagen op reis moet, neemt zijn neef de zaken waar.
"Neem mij maar gevangen"
Dan wordt het de avond van 18 april, de dag waarop Lieuwe van der Vleugel is teruggekeerd van zijn reis. Hevig ontdaan staat Pierre bij de Wanroijse veldwachter Ansems aan de deur. “Neem mij maar gevangen”, stamelt de jongeman. “Ik heb mijn oom gedood. En er is brand. Ga zelf maar kijken.” Ansems treft een merkwaardig tafereel aan in de woning van Van der Vleugel. Op de bank ligt de zwaargewonde Lieuwe. Met een bloedende hoofdwond en derdegraads verbrandingen over een derde van zijn lichaam. De man is er verschrikkelijk aan toe. Zijn echtgenote, Catharina van Damme, zit erbij en is, zo vindt de veldwachter, bijzonder kalm voor iemand die haar man voor haar ogen ziet sterven.
In de kippenschuur, bovenop de broedmachine, zou Lieuwe zijn gevonden. Bloedend en brandend. Zijn echtgenote heeft verschillende mensen gewaarschuwd, onder meer de bakker. Die zal later bij de rechtbank, tot verbazing van de rechters, verklaren dat hij op verzoek van de vrouw de nog resterende kleren van de directeur heeft verbrand, zonder zich af te vragen wat er precies was gebeurd.
Lange slungel
Ansems waarschuwt de marechaussee in Boxmeer. Pierre wil naar de pastoor en heeft die avond een gesprek met de geestelijke. De echtgenote haalt haar neef daar op. De dienstbode van de pastoor hoort haar zeggen, als beiden de pastoorskamer uitkomen: “Kom nou maar schat, je weet niet wat je zegt.” Lieuwe overlijdt twee dagen later. Pierre wordt opgepakt en beschuldigd van poging tot opzettelijke doodslag. Als de zaak voorkomt, dat is pas op 17 december, Lieuwe’s broer Teije heeft dan de leiding van de fabriek al overgenomen, zit de rechtszaal stampvol. Pierre, een lange slungel, aldus de krant, zit er onverschillig bij en ontkent alles. De rechters gaan kort in op het gerucht dat hij en zijn tante een verhouding hebben, maar geen van de getuigen kan dat bevestigen.
De directeur zou ook financiële problemen hebben. Er is een sterk vermoeden dat de neef inderdaad zijn oom heeft gedood. Misschien heeft zelfs de vrouw een rol gespeeld en heeft de jongen de schuld op zich willen nemen. De rechters vinden dat er te weinig bewijs is en spreken Pierre vrij. Dat vonnis wordt in hoger beroep bevestigd. In 1938 trouwt Pierre in Oosterhout en verhuist naar Huy, Franstalig België. Het raadsel rond de gewelddadige dood van Lieuwe van der Vleugel is nooit opgelost.
Dit verhaal is geschreven door journalist/schrijver Geurt Franzen (www.geurtfranzen.com) en verscheen eerder in dagblad De Gelderlander (www.dg.nl/maasland).
