Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er boven Nederland zo’n 6.000 militaire vliegtuigen neergestort. Ruim 1.000 daarvan zijn er in Noord-Brabant terecht gekomen. Dan gaat het zowel om geallieerde (Britse, Amerikaanse en Canadese vliegtuigen met bemanningen die uit nog veel meer nationaliteiten bestonden) als Duitse vliegtuigen.
De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd).
Wij gaan proberen de verhalen achter al deze crashes te achterhalen met behulp van iedereen die ofwel zélf nog herinneringen heeft of de verhalen gehoord heeft van eerdere generaties. Soms is er al veel bekend, soms wat minder.
Nog tijdens de mobilisatie, op 13 december 1939, maakte een verdwaalde piloot van de Luchtvaartafdeling (de voorloper van de Koninklijke Nederlandse Luchtmacht) met zijn Fokker D.XXI jachtvliegtuig met het registratienummer 220 een noodlanding bij Baarle-Nassau. Vermoedelijk was die piloot sgt.vl. J. Roos. Het toestel raakte zwaar beschadigd, maar de piloot bleef ongedeerd.
Junkers Ju 88 van het NJG2
Daarna stortte op 1 juni 1942 om 02.39 uur bij het Dekkersven in Baarle-Nassau een Duitse Junkers Ju 88C-4, afkomstig van Gilze-Rijen, neer. Piloot was Ofw. Wolf-Dietrich Schade (28) van het Erg.St./NJG 2. Ook de andere twee bemanningsleden, Uffz. Jacob Cezanne (23) en Uffz Adolf Jansen (23) kwamen bij deze crash om. De omgekomen bemanningsleden werden aanvankelijk begraven op het kerkhof Zuilen in Breda en in 1948 herbegraven op de begraafplaats Ysselstein te Venray, graven AZ-7-155 tot en met 157.
Op 7 februari 1943 stortte rond 02.00 uur in Ulicoten een Dornier Do 217E-4 van 3./KG 2 neer. De piloot van dit toestel, Oblt. E. Schneiderbauer, en de rest van de bemanning, waarnemer Ofw. W. Zacharias, radiotelegrafist Uffz. H. Weber en boordschutter Ofw. G. Eilbrecht overleefden de crash. Alleen Zacharias raakte gewond.
B24 Liberator
Op 18 september 1944, om 17.00 uur, stortte bij Castelré een B-24J van het 93BG/409BS (42-100416) neer, gevlogen door 2nd Lt. L. Hewin. Alleen de radiotelegrafist T/Sgt. W.H. Kirlin (onderscheiden met het Distinguished Flying Cross) kwam hierbij om. Hij ligt begraven op het Amerikaanse ereveld in Margraten, graf M-2-8.
De rest van de bemanning, piloot Hewin, co-piloot 2nd Lt. R.C. Scott, navigator 2nd Lt. H. Greenberg, bommenrichter 2nd Lt. G.W. Sadler, boordschutters T/Sgt. D.W. Dukeman, S/Sgt. E.H. Shabatura, S/Sgt. G.S. Burford en S/Sgt. O.M. Malone en dropmaster Pfc. J. Bolton werden krijgsgevangen genomen.
De laatste crash in Baarle-Nassau was op 14 oktober 1944. Rond 15.50 uur stortte toen bij de Nieuwe Strumpt een Hawker Typhoon IB (R8923) van het 263 Squadron neer. Piloot F/Lt. D.F. Evans kwam in botsing met een andere Typhoon (MN769) van F/O. A. Barr van hetzelfde squadron. Beide jachtvliegers kwamen om het leven. F/Lt. Evans ligt begraven in Baarle Nassau, graf A 1 en F/O Barr ligt begraven op het oorlogskerkhof in Bergen op Zoom, graf 6 E 9.
Dit zijn zo’n beetje de kale feiten. Wellicht zijn er nog mensen in Baarle-Nassau die meer over een of meer van deze crashes weten te vertellen.
Bij de heemkundekring in Baarle-Nassau / Hertog zit veel kennis van de 2e wereldoorlog.
Informeer even op info@amaliavansolms.org
Op de weg naar Castelre staat een herdenkteken. Op het kerkhof van Zondereigen (gemeente Baarle-Hertog) staat ook een gezamelijk graf van een bemanning.
Groet Jan Broos
Heemkundekring Amalia van Solms
Baarle-Nassau / Hertog
Marilou Nillesen
bhiczei op 1 maart 2021 om 15:46
Dat is een heel bruikbare verwijzing, Jan, goed dat je die hier met ons deelt.
Dank daarvoor!
Jan Broos
zei op 20 december 2021 om 21:46
Nog een aanvulling: Op het kerkhof van Baarle-Nassau ligt ook een bemanning.
Schuin daarachter liggen ook de 2 in de oorlog gefuseerde marechaussees.
Het adres waar de Ortscommandant verbleef was op de Singel (huisnummer is niet meer hetzelfde). Maar staat tegenwoordig bekend als Cafe de Pomp.
Marilou Nillesen
bhiczei op 22 december 2021 om 13:36
Veel dank voor de aanvullingen, Jan. Goed om zo op de hoogte te blijven.
