Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er boven Nederland zo’n 6.000 militaire vliegtuigen neergestort. Ruim 1.000 daarvan zijn er in Noord-Brabant terecht gekomen. Dan gaat het zowel om geallieerde (Britse, Amerikaanse en Canadese vliegtuigen met bemanningen die uit nog veel meer nationaliteiten bestonden) als Duitse vliegtuigen.
De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd).
Wij gaan proberen de verhalen achter al deze crashes te achterhalen met behulp van iedereen die ofwel zélf nog herinneringen heeft of de verhalen gehoord heeft van eerdere generaties. Soms is er al veel bekend, soms wat minder.
Er zou sprake van zijn dat al op 10 mei 1940, tijdens de Duitse inval in Nederland, in Beers een Duits vliegtuig is neergestort (Verliesregister T0154). Maar meer dan dat weten we niet.
Meer weten we van een middernachtelijke crash op 11 april 1942. Om 00.48 uur kwam in Broekkant een Britse bommenwerper van het type Vickers Wellington IV (Z1333) neer. Het toestel van het 301 (Poolse) Squadron werd gevlogen door P/O J. Wasilewski en neergeschoten door een Duitse nachtjager.
De zes bemanningsleden, naast de piloot waren dat co-piloot F/O E. Burszewski, navigator S/Ldr. K. Przykorski, radiotelegrafist Sgt. M. Zawodny, boordschutters Sgt. F. Mucha en Sgt. L. Blach, wisten het vliegtuig tijdig te verlaten. Aan de grond werden vijf van hen echter door de Duitsers gevangen genomen. Alleen M. Zawodny slaagde erin uit handen van de Duitsers te blijven. Ruim vier maanden later kon hij zich melden in Gibraltar en kort daarna was hij terug in Engeland. Lees hier het rapport over deze crash dat de burgemeester exact een jaar later aan het ministerie in Den Haag stuurde.
Tijdens de Operatie Market Garden stortte op 17 september 1944 om 13.30 uur in de Heihoek, tussen Gassel en Beers, een C-47A Skytrain van 441 TCG/302 Sq. neer. Het toestel werd gevlogen door 1st Lt. Albino A. Dell Antonia.
Opgestegen vanaf Langar in Engeland, vervoerde het paratroopers naar hun dropping zone. Onderweg daarnaartoe werd het toestel geraakt door Flak en ontstond er brand, maar de piloot slaagde erin om alle para's op de juiste plaats te laten springen. Na de draai voor de terugweg werd de Skytrain om 13.30 uur opnieuw geraakt door luchtafweergeschut, waardoor de rechter motor werd uitgeschakeld.
In de woorden van Dell Antonia: "Ik besloot tot een noodlanding. Ik was de laatste die uit het brandende wrak stapte en trof daar 15 tot 20 Nederlanders die me op stonden te wachten, enthousiast aan mijn bemanning duidelijk makend dat ze ons vriendelijk gezind waren."
Het vliegtuig was gecrasht bij Heihoek, tussen Gassel en Beers, ten westen van Cuyk. De mannen - behalve de piloot waren dat co-piloot 2nd Lt. Thomas G. Morris, radiotelegrafist S/Sgt. George D. Lowery en crew chief Sgt. Merle K. Mullis - werden in veiligheid gebracht en konden zich na enkele dagen weer bij hun eigen troepen voegen.
Na de bevrijding van Noord-Brabant in september/oktober 1944 stortten er in Beers nog drie jachtvliegtuigen neer. Op 10 december1944 was het een Hawker Typhoon IB (MN284), gevlogen door W/O J.R.K. Black van het 164 Squadron. Rond 13.00 kwam hij 1,5 km ten noordwesten van het dorp neer. Black raakte gewond.
Op 17 december1944, om 10.30 uur, stortte de Messerschmitt Bf 109K-4 van OGfr. Kurt Dieck (23) van het 3./JG 27 in Beers neer. En op 1 januari 1945 was het opnieuw een Duitse jager, een Junkers Ju 88G-6 (werknummer 620768) van het 8./NJG 2, die om 21.15 bij Beers crashte. Piloot Fw. R. Richter, waarnemer Uffz. O. Held, radiotelegrafist Ogfr. E. Müller en boordwerktuigkundige Fw. F. Lange overleefden het enw erden krijgsgevangen gemaakt door geasllieerde troepen.
We hopen dat er mensen zijn in Beers die nog meer details weten!
Wie kan meer over de gebeurtenissen na de crash van de RAF Stirling E387 in de buurt van de boerderij van Hermanussen aan de Zandkant in St. Anthonis (Gemeente Oploo ca. Oploo A56) op 22 juni 1943?
Hoeveel overlevenden waren er?
Waren er ook pilotenhelpergroepen actief in deze regio?
Eduard van der Heijden, San Gabriel, CA, USA
zei op 24 september 2012 om 23:41
Maarten,
Andere in de oorlog neergestorte vliegtuigen die ik me kan herineren:
Vroeg in de oorlog was er een Engelse jager neergestort (of neergeschoten). Ik ben achter op de fiets met mijn vader er naar gaan kijken, in Beugen.
Later in de oorlog waren er geruchten dat een "Spitfire" was neergestort in de Maas bij Katwijk. Ik heb ergens gelezen dat een "Mustang" was opgegraven in die buurt.
Over de Maas, waar vroeger de pont oversteek was, was een vliegtuig neergestort op het huis van Kareltje Jansen. Het huis was later helemaal nieuw gebouwd.
In Beers was een Duitse bommenwerper in vlammen neergestort op de 1e Januarie 1945 omgeveer 200 meter van waar wij geevacueerd waren. Mijn broer in ik hebben nog met stukken aluminium er van gespeeld.
In Linden was op 17 September 1944 een Dakota in brand neergestort nadat de inzittende parachutisten er uitgesprongen waren. De bemanning was gesneuvelt en (oorspronkelijk) begraven in Linden.
Er waren vele Amerikaanse vliegtuigen neergeschoten tijdens "Market-Garden" in September 1944 in de buurt van Mook en Groesbeek. Mijn Vader was er gaan kijken en hij zei later dat een vliegtuig dicht bij de Rijksweg vol met parachutisten was die het niet overleefd hadden.
Over pilotenhulpgroepen is me helaas niets bekend. Alles was toen streng geheim, en niemand praatte over zulke dingen.
Ton van Riet, Gemert
zei op 29 oktober 2018 om 15:45
Er zijn drie plaatsen waar vliegtuigen in de oorlog neerkwamen, zover ik mij kan herinneren. Ik ben van 1937. Naar dat vrak in de Heihoek gingen wij kijken.
Een van de motoren stond rechtop in het gras. Veel stukken alluminium werden door de mensen meegenomen. (Recycling kun je wel zeggen.)
Een ander vliegtuig was neergekomen te westen van de weg Beers-Linden,
ca 100 mtr. tegenover de boerderij van Barten (Kerkeveld 10). Het was grotendeels verdwenen in de bodem. Een gat met vuil water was er nog lang te zien. Een duits vliegtuig viel, (van horen zeggen), op de Lindense weg (Kerkeveld) ongeveer halfweg tussen Kerkeveld 10 en Kerkeveld 6.
De piloot zou daarbij omgekomen zijn. Nog lang stond op de hoek van het paadje dat vanaf de weg naar het verdwenen weermachtshuisje, een
restant (mogelijk een as of zoiets), rechtop in de grond, als markering.
Een ander vliegtuig kwam neer even te noorden van de Graafsedijk, tussen
het kruispunt Heuf-Graafsedijk en de Vianenstraat. Hetzelfde trieste aanblik
als tegenover Barten.
Marilou Nillesen
bhiczei op 30 oktober 2018 om 10:03
Bedankt voor alle aanvullingen, heren.
Ik kan me voorstellen dat die restanten van neergestorte vliegtuigen enorme indruk maken (op iedereen), maar zeker als je nog zo jong bent, Ton. Werd er thuis nog veel over gesproken?
Ton van Riet, Gemert
zei op 30 oktober 2018 om 15:55
Ik kan me niet herinneren dat daar thuis expliciet over gesproken werd.
Er gebeurde in een korte tijd zoveel, dat het ook voor volwassenen een
verbijsterende belevenis geweest moet zijn. Vliegende bommen die
overkwamen Maandenlang dag en nacht overvliegende bommenwerpers.
De hectiek tijdens "Market Garden" met het plotselinge verschijnen van
de "Tommies". Slapen in de kelder of in een schuilkelder. Inkwartiering van evacuees uit Mook en Engelse militairen, die op zolder sliepen,
(Wat ook wel weer spannend en gezellig was.) Bovendien was mijn moeder
net in Nijmegen tijdens het bombardement in februari 1944. Die kwam
overstuur thuis. (Nog geluk gehad). Naderhand werd daar ook niet met ons
over gesproken. Wij waren te jong om alles te overzien. (Het was reuze spannend.)
Marilou Nillesen
bhiczei op 31 oktober 2018 om 09:32
Mooie aanvulling, Ton, het geeft heel goed weer hoe hectisch (en onzeker) die moet zijn geweest. Wat je zegt, het zijn zoveel ingrijpende gebeurtenissen; bijna te veel om te bevatten. Goed dat je ze hier nog eens voor het voetlicht brengt.
De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd).
Meer weten we van een middernachtelijke crash op 11 april 1942. Om 00.48 uur kwam in Broekkant een Britse bommenwerper van het type Vickers Wellington IV (Z1333) neer. Het toestel van het 301 (Poolse) Squadron werd gevlogen door P/O J. Wasilewski en neergeschoten door een Duitse nachtjager.
Opgestegen vanaf Langar in Engeland, vervoerde het paratroopers naar hun dropping zone. Onderweg daarnaartoe werd het toestel geraakt door Flak en ontstond er brand, maar de piloot slaagde erin om alle para's op de juiste plaats te laten springen. Na de draai voor de terugweg werd de Skytrain om 13.30 uur opnieuw geraakt door luchtafweergeschut, waardoor de rechter motor werd uitgeschakeld.
Na de bevrijding van Noord-Brabant in september/oktober 1944 stortten er in Beers nog drie jachtvliegtuigen neer. Op 10 december 1944 was het een Hawker Typhoon IB (MN284), gevlogen door W/O J.R.K. Black van het 164 Squadron. Rond 13.00 kwam hij 1,5 km ten noordwesten van het dorp neer. Black raakte gewond.
