Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er boven Nederland zo’n 6.000 militaire vliegtuigen neergestort. Ruim 1.000 daarvan zijn er in Noord-Brabant terecht gekomen. Dan gaat het zowel om geallieerde (Britse, Amerikaanse en Canadese vliegtuigen met bemanningen die uit nog veel meer nationaliteiten bestonden) als Duitse vliegtuigen.
De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd).
Wij gaan proberen de verhalen achter al deze crashes te achterhalen met behulp van iedereen die ofwel zélf nog herinneringen heeft of de verhalen gehoord heeft van eerdere generaties. Soms is er al veel bekend, soms wat minder.
Eigenlijk is er tijdens de Tweede Wereldoorlog geen enkel vliegtuig in Berghem neergestort. Pas na de bevrijding van Noord-Brabant in september/oktober 1944 crashte op 1 januari 1945 rond 09.30 uur de Duitse piloot Ofhr. Johan Krumm (20) met zijn Messerschmitt Bf 109G-14/AS (werknummer 784946) van 12./JG 6.
Dankzij Jan Ruijs weten we nu meer over deze crash. Krumm nam deel aan Operatie Bodenplatte, een laatste wanhopige poging van de Duitsers om de strijd in de Ardennen een beslissende wending te geven. Meer dan 300 ervaren Luftwaffe-piloten kwamen hierbij om, onder wie dus Johann Krumm. Zijn Messerschmitt werd neergeschoten door de Canadees P/O Gregory Donald Angus Tunnicliffe Cameron van het 401 squadron met zijn Spitfire Mk IX.
Cameron keerde al om 9:30 uur weer terug op zijn basis, vijftien minuten nadat hij was opgestegen. In dat kwartier zou hij drie Me-109’s hebben neergeschoten. Twee daarvan zijn met zekerheid vastgesteld, waaronder zijn laatste slachtoffer Johann Krumm. De Duitser stortte ten noordoosten van Berghem neer en zijn vliegtuig brandde volledig uit. Johann Krumm, die de crash niet overleefde, werd begraven op het kerkhof van Nistelrode en na de oorlog herbegraven op Ysselsteyn, graf AK-11-261.
Ik weet wel dat er een zweefvliegtuig in het 'Gement'ten westen van Berghem is geland,richting Haren. Wij gingen als kinderen er heen om wat materiaal te 'plunderen' maar het meeste was al weg. Vele uit Berghem moeten dit geweten hebben.
Carel Kwant
zei op 24 april 2012 om 22:42
als jongetje van 4 in de trein van den Bos naar Nijmegen werd mijn trein beschoten door geallieerde vliegtuigen. In augustus 1944 op de spoorlijn in Berghem. Er vielen drie zwaargewonden.Ikzelf werd in mijn arm getroffen, mijn vader kreeg scherfwonden in zijn benen. Wie kan mij verder inlichten ?Wellicht is een van de vliegtuigen neergeschoten
Annette van den Brand-van de Ven
zei op 27 april 2012 om 14:11
Voor ons periodiek "Heemschild", jaargang 29, aflevering 1 en 2, schreef in 1995 pastoor Harry van de Ven uit Sint-Oedenrode een zeer droevige gebeurtenis uit zijn familieverleden. Uit zijn naam stuur ik u onderstaand verhaal over 'Neergestorte vliegtuigen 1940-1945.
Beste Carel Kwant, Wij hebben gewoond op het Heieind 230, Nu Zevenbergseweg 6. Als kind van 9 jaar weet ik dat bij ons de trein beschoten is in augustus 1944. Velen hebben in ons huis toevlucht gezocht. Onder de tafel, overal lagen mensen uit de trein die beschoten werd. Het waren geallieerde vliegtuigen. Er is toen geen vliegtuig neergestort. Wij woonden nog geen 70 meter van de spoorwegovergang. Ons huis is toen geraakt door enkele kogels. Zelf heb ik een grote kogel opgeraapt,die later door de politie is meegenomen. Je kunt nog steeds zien waar ons huis geraakt is. Mijn opa was net begraven. Op de stoel waar de kist had gestaan waren de kogels doorheen gegaan.
Jo van der Sloot
zei op 5 mei 2012 om 21:48
Carel, zie 'huisbeschieting' op deze site. Daar kunt u de woning zien en er wat over lezen, waar u mogelijk in gevlucht bent als kind.
Kan het zijn dat je ooit een brief geschreven hebt naar een broer van mij? Er staat me hier iets van bij.
jo van der Sloot
zei op 6 mei 2012 om 13:24
In Herpen een dorp 5 km van Berghem is wel een Halifax neergestort in de nacht van 21 op 22 juli 1944. St. Hubertusstraat was één vuurzee. De familie v.d Velden verloor daarbij hun huis. Er vielen geen doden of gewonden. Hanna, Harrie, Richard en Jan van de Velden zijn in Berghem, bij ons aan het Heiend 230 geëvacueerd geweest voor een hele lange tijd.Jan van de Velden heeft na de oorlog een aannemersbedrijf in Herpen gehad. Deze personen zijn allemaal al overleden.
Carel Kwant
zei op 7 mei 2012 om 13:39
Beste Jo van der Sloot. Ik heb ooit(2000) contact opgenomen met de Fam. v.d. Wiel wonend naast de spoorlijn,, waar ik met mijn vader na de treinbeschieting aug. 44 in Berghem werd ontvangen en getroost. Ik zal er nog uitvoerig op ingaan binnenkort in deze rubriek.
Jo van der Sloot
zei op 7 mei 2012 om 14:03
De familie van der Wiel waren onze overburen. De boerderij is er niet meer. Zij hadden een schuilkelder waar wij vele malen in geschuild hebben tijdens oorlogsgeweld.
Carel Kwant
zei op 7 mei 2012 om 21:30
Wat betreft de treinbeschieting in Berghem op 18 aug 44, omstreeks 19.00u.
Uit het rapport, opgesteld namens de burgemeester door de plaatselijke luchtbeschermingsleider, Thij, Wagemans op 19 aug. 44:
.....De vliegtuigen, vermoedelijk 14 in getal, losten verschillende salvo's op bedoelden trein. Door de machinist werd de trein zoo snel mogelijk tot stilstand gebracht, terwijl het daarin aanwezige publiek in alle richtingen vluchtte. De Beschieting heeft ongeveer vijf minuten geduurd. Vrij spoedig was de Eerste Hulpdienst uit Oss en eenige doktoren ter plaatse aanwezig, zoodat getroffenen eerste hulp kon worden geboden. Er werden twee personen ernstig en twee minder ernstig getroffen. De ernstig gewonden bleken te zijn genaamd: Wilhelmina Akkermans te Hengelo (o) en A. van der Vaart te Oosterbeek. Er werd in de weide tevens een koe gedood.
Carel Kwant
zei op 8 mei 2012 om 17:17
Vervolg op treinbeschieting te Berghem op 18 aug. 44:
De luchtvaartdexpert W.O.2, de Heer Zwaaf heeft voor mij het navolgende ontdekt over die beschieting:
"De 2e Tactical Airforce RAF was op deze dag hoofdzakelijk ingezet tegen de z.g. Falaisepocket in NW Frankrijk. Wel werden door de RAF enkele armed-recce flights gemaakt.
Amerikaanse Mustangs, Thunderbolts en Lightnings welke hoofdzakelijk voor escorte van B-17's en B-24's op deze dag zijn ingezet hadden sinds maart 44 opdracht op de terugvlucht zoveel mogelijk het (trein)verkeer in N.Frankrijk, Belgie en Nederland lam te leggen. Tot 6 juni als voorbereiding van de invasie, na 6 juni ter ondersteuning van de operaties in N.Frankrijk en Belgie. Aannemelijk is, dat de aanval in Berghem werd uitgevoerd door een of meer van deze escorte-jagers".
Carel Kwant
zei op 12 mei 2012 om 17:28
Ik wil hierbij de aandacht vestigen op een artikel in de Volkskrant van 12 mei 2012 waarin Rob van Ginkel beweert dat Nederland zijn "vergeten bombardementen" vergeet. Geallieerd geweld uit de lucht doodde meer Nederlanders dan Duitse bombardementen.Bij Duitse bombardementen en V1 en V2- beschietingen: 2600. Bij geallieerde luchtaanvallen (o.a. op treinen) meer dan 11000.Buiten beschouwing laat hij de omgekomen Nederlanders, die dwangarbeiders waren in Duitsland en in Azië. Opgemerkt dient te worden dat 19.000 geallieerde vliegers op Nederlands gebied hun leven gaven. Wie zich als held heeft opgeofferd wordt geëerd: wie op noodlottige wijze slachtoffer is geworden( Den Haag, Nijmegen, Middelburg!), heeft - zeker als de bom, granaat of kogelvuur van de geallieerde piloten kwam - meestal dubbel pech gehad, aldus Rob van Ginkel. Lezenswaard is het boek "Luchtgevaar" (1984) van A, kORTHALS ALTES.
Mariët Bruggeman, namens BHIC
bhiczei op 14 mei 2012 om 13:35
Beste Annette, Jo en Carel,
allemaal heel erg bedankt voor de aanvullingen bij ons verhaal over de neergestorte vliegtuigen in Berghem. We hebben weer heel wat nieuwe informatie te verwerken gekregen.
Nogmaals bedankt en met vriendelijke groeten,
Jan Ruijs
zei op 4 oktober 2012 om 23:04
Op 1 januari 1945 wordt boven Berghem een Messershmidt behorende tot 12./JG6 met piloot Johann Krumm neergeschoten.
P/O Cameron was op deze Nieuwjaarsdag met zijn Spitfire MK - IX MJ948 als eerste in actie gekomen. Hij keerde om 9:30 uur weer terug op zijn basis, 15 minuten na "Take off". Hij claimde in dat kwartier drie ME 109 toestellen te hebben neergeschoten. Van twee Messerschmidt vliegtuigen werd dat met zekerheid vastgesteld, waaronder zijn laatste slachtoffer Johann Krumm. De Duitse "Green 6" stortte neer NO van Berghem, waar het volledig uitbrandde. Johann Krumm die de crash niet overleefde, werd begraven op het kerkhof van Nistelrode.
Jan Ruijs
zei op 4 oktober 2012 om 23:52
Beste Jo van der Sloot.
Je zat aardig in de richting. Het zweefvliegtuig,(Horsa Glider)kwam neer in Macharen. Precies op de plek waar nu het Kanaal de Dijk passeert. Het werd voortgetrokken door een bommenwerper, maar moest vroegtijdig afhaken ivm motorstoring van de bommenwerper. Een van de bemanningsleden Mr Atkinson is op dit moment nog in leven.(93) Hij is degene geweest die het toestel in brand stak. Verzetman Jac. van Sommeren uit Megen heeft een belangrijke rol gespeeld bij de ontsnapping van de bemanningsleden. Het verhaal heb ik kort geleden beschreven in het boek "De Mysterie van de Lancaster DV280" wat nu bij Boekhandel Derijks in Oss ligt.
Rien Wols, namens BHIC
bhiczei op 5 oktober 2012 om 13:34
Hartelijk dank, Jan, voor de extra-informatie over wie die Messerschmitt heeft neergehaald. Deze operatie Bodenplatte van de Duitsers betekende uiteindelijk de definitieve ondergang van de Luftwaffe: die was meer dan 300 ervaren piloten ineens kwijt!
marc v donzel
zei op 28 februari 2013 om 21:34
graag zou ik meer willen weten over de exacte crash plaats van pilot johan
Krumm
op 1 jan 1945.heb al div bronnen geraadpleegd.maar niemand tot dusver
heeft info
wim jansen
zei op 28 januari 2018 om 21:33
Ik wonden op de berghemseweg naast slager wilbers in de tijd van oorlog ik was 10 jaar oud maar ik weet nog goed dat wij om een uur of een half twee buiten op de stoep zaten want dan kwamen de bomenwerpers van engelland over naar duitsland om daar hun bomen los te laten op bepaalde doelen de duitsers probeerden met hun zoeklichten ze uit de lucht te schieten een paar uur later keerde ze terug en toen hebben ze er een aan geschoten en die is vlak bij waar het tapijten fabriek van deso of iets verder ik ben de dag erop met mijn oudere broes nog wezen kijken en gezien dat ze de gesneuvelde in kisten deden en die er niet goed in pasten werden de bennen gewoon gebogen zodat ze wel pasten.
Mariët Bruggeman
bhiczei op 29 januari 2018 om 13:48
Bedankt voor je verhaal Wim.
Wat eng om zo buiten op de stoep te zitten en dan de bommenwerpers over te zien komen. Dat moet toch voor een kind van 10 enorm spannend zijn geweest. Om dan ook nog te zien hoe de overledenen in kisten worden gepropt.
Gingen jullie de dagen daarna ook kijken op deze plek?
wim jansen
zei op 29 januari 2018 om 19:13
Nee ik mocht van mijn ouders niet zo ver van huis ik moest om zomaar te zeggen binnen hand bereik blijven. ja spannend was het zeker maar op die leeftijd ken je geen gevaar er was ook een schuil kelder achter in de tuin daar gingen we in als de sirene af ging meestal voor een paar uur achteraf was het voor mij toch een mooie tijd geweest maar dat was het niet voor iedereen natuurlijk .
Mariët Bruggeman
bhiczei op 30 januari 2018 om 09:01
Dan is het inderdaad een voordeel dat je nog vrij jong was ten tijde van de oorlog, dan geeft een schuilkelder waar je samen met je familie in zat gelukkig nog veiligheid.
Kun je je nog herinneren hoe vaak jullie in de schuilkelder geweest zijn?
wim jansen
zei op 1 februari 2018 om 15:02
nou in het begin gingen we in de kelder van ons huis we hadden nogal een grote kelder daar hadden mij ouders een paar bedden in gezet maar in die tijd kwam er in een bepaalde tijd van het jaar water in te staan en dat kon natuurlijk niet toen maar achter in de tuin een schuil kelder gemaakt daar hebben we denk ik een keer of tien gebruik van gemaakt als de sirene ging er in als de sirene naar een uur of soms twintigminuten dan ging de sirene weer en dan konden we er weer uit.het gebeurden meest al in de avond maar kwam ook wel eens voor in de middag.
Marilou Nillesen
bhiczei op 2 februari 2018 om 20:09
Het blijven keer op keer indrukwekkende verhalen, dergelijke gebeurtenissen. Bedankt voor het delen, Wim.
Carel Kwant
zei op 18 februari 2022 om 14:50
Dag Mailou! Je reageerde op mijn relaas over de treinbeschieting in aug 44 in Bergchem. Daarbij kreeg ik als 4jarige een .50 kogel door mijn armpje. De wond is wonderwel genezen. Een blijvend gevolg daarvan is dat ik ( nu 81) enorm schrik bij plotseling geluid. Bij de wapenles in dienst gaf de sergeant aan, dat je getroffen door zo’n kogel morsdood bent. Ik liet hem mijn littekens zien en vertelde over de beschieting: zijn reactie was: “ mannen, zet in je aantekeningen na ‘ morsdood ‘ .... en in sporadische gevallen kan zo,n schotwond genezen!”
Mijn verhaal treft u aan in het boek “vliegen en vechten bij de maas 1940-1945 “van wim Boeijen blz 95 . Gewond na de beschieting werd ik liefderijk ondergebracht bij de familie vd Wal zevenbergseweg 11 in bergchem Vlak bij de plek van de stilstaande trein
Marilou Nillesen
bhiczei op 20 februari 2022 om 14:42
Bedankt voor deze mooie aanvulling, Carel. Ik moest wel lachen om de reactie van de sergeant maar ik kan me voorstellen dat de beschieting altijd een heftige herinnering voor je moet zijn gebleven.
Carel Kwant
zei op 25 februari 2022 om 11:57
Kan iemand mij eindelijk uitleggen waarom de geallieerde
Piloten bij de noodzakelijk geachte treinbeschietingen niet alleen op de locomotief schoten maar ook de uit de uit de treinen springende reizigers- vaak In kleurrijke kleding- willekeurig neermaaiden. ( meer dan 10.000 slachtoffers!)
De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd). 
