Neergestorte vliegtuigen in Helvoirt 1940-1945

De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd).

Wij gaan proberen de verhalen achter al deze crashes te achterhalen met behulp van iedereen die ofwel zélf nog herinneringen heeft of de verhalen gehoord heeft van eerdere generaties. Soms is er al veel bekend, soms wat minder.

In Helvoirt zijn tijdens de oorlogsjaren twee bommenwerpers neergestort. De eerste viel op 3 november 1943 om 20.15 uur. Bij Hoef Ten Halve crashte een Handley Page Halifax II (registratienummer JD321, call sign KN-G) van het 77 Squadron, gevlogen door P/O R.J. Jones. De bommenwerper was bijna twee uur daarvoor (even voor half zes plaatselijke tijd) opgestegen vanaf vliegveld Elvington voor een missie op Düsseldorf. De Duitse nachtjagers zijn gewaarschuwd en liggen op de loer. Hptm. Manfred Meurer belaagt in zijn Heinkel He-219 de Britse bommenwerper die neerstort, zonder dat de bemanning gelegenheid heeft te springen. Het is de 60ste kill voor Meurer.

Halifaxes van 77 squadron. Foto Collectie HKK Onsenoort.

Piloot P/O Robert John Jones (23), co-piloot Sgt. Peter Henry Potter (20), boordwerktuigkundige Sgt. Ronald Victor Woods (20), navigator F/Sgt. Ronald Walton, bommenrichter Sgt. George Herbert Casebourne Wade (22), radiotelegrafis en boordschutter Sgt. William Shaw (21), boordschutter Sgt. Thomas Raymond Oxley en de Canadese boordschutter W/O I Gerald Frederick McKinnon vinden allemaal de dood. McKinnon ligt begraven op het Canadese militaire kerkhof in Groesbeek, graf 16 D 2. De anderen liggen allemaal op de Algemene Begraafplaats in Woensel. Alleen piloot Jones heeft een eigen graf, EE 121, de andere zes waren zo onherkenbaar verminkt dat ze een collectief graf delen: EE 116-120.

De tweede bommenwerper stortte op 22 juni 1944  neer bij De Ritskampen, net ten noorden van het Afwateringskanaal. Het was een Avro Lancaster III (serienummer LM573, call sign DX-U) van het 57 Squadron, gevlogen door P/O N.R. Carr. Deze bommenwerper maakte deel uit van een missie naar Duitsland met de bedoeling een complex van chemische fabrieken in Wesseling te bombarderen, waar synthetische benzine uit steenkool werd gewonnen.

Van de 133 Lancasters die aan dit bombardement meededen, werden er acht boven Brabant neergeschoten. Behalve in Helvoirt, stortten ze neer in Boxtel, Drunen, Macharen, Nuenen, Riethoven, bij Werkendam en in Westerhoven.

De LM573 werd neergehaald door Ogfr. Hans Mäckle in zijn Junkers Ju88 van 7/NJG2 en alleen piloot P/O N.R. Carr (RAAF) overleefde de crash. Hij werd krijgsgevangen genomen door de Duitsers. De rest van de bemanning ligt begraven op het oorlogskerkhof in Bergen op Zoom. Boordwerktuigkundige Sgt. Ernest Edward James Harris (21) in graf 4 B 3, navigator P/O Ronald George  Odden (31) in graf 34 B 12, en bommenrichter P/O Angus John Black (RCAF) in graf 27 B 5. Radiotelegrafist P/O Samuel Ewart en de beide boordschutters Sgt. Jacky Ratcliffe (19) en Sgt. Kenneth Thomas Robbins (19) delen een collectief graf, 24 A 1.

We hopen dat er in Helvoirt nog mensen zijn die hier meer van weten!

Bronnen:
Studiegroep Luchtoorlog 1939-1940, Verliesregister.
Pouwel Pouwels, Vliegtuigcrashes 1940-1945 in Midden-Brabant. (Onsenoort, 2018), p. 40 en p.72-75.