Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er boven Nederland zo’n 6.000 militaire vliegtuigen neergestort. Ruim 1.000 daarvan zijn er in Noord-Brabant terecht gekomen. Dan gaat het zowel om geallieerde (Britse, Amerikaanse en Canadese vliegtuigen met bemanningen die uit nog veel meer nationaliteiten bestonden) als Duitse vliegtuigen.
De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd).
Wij gaan proberen de verhalen achter al deze crashes te achterhalen met behulp van iedereen die ofwel zélf nog herinneringen heeft of de verhalen gehoord heeft van eerdere generaties. Soms is er al veel bekend, soms wat minder.
Op 7 augustus 1942, om 04.25 uur, stortte bij Padua State een Messerschmitt Bf 110F-4 van 2./NJG 1 neer. De piloot van dit vliegtuig was Oblt. H. Reese, die zwaar gewond raakte. Zijn medebemanningslid kon het toestel ongedeerd verlaten. Het zou goed kunnen dat deze nachtjager aangeschoten was bij aanvallen op het eskader RAF-bommenwerpers dat die nacht een bombardement had uitgevoerd op Duisburg. De Vickers Wellington die die nacht bij Rosmalen neerstortte, behoorde tot die luchtvloot van 216 bommenwerpers.
Op 19 september 1944 stortte rond 17.20 uur bij De Bleeke, achter De Ruwenberg een Short Stirling IV bommenwerper van 190 Squadron neer. Piloot was W/O S.H. Coeshott. Alle negen bemanningsleden kwamen hierbij om. Vier van hen konden worden geïdentificeerd: F/Sgt. George S. Breckels (19), boordschutter; W/O Stanley H. Coeshott (23), piloot; F/Sgt.Stanley V. Davis (21), navigator en F/Sgt. Jon G. Jeffery (22), bommenrichter. Zij werden op 20 september begraven op de hervormde begraafplaats aan de Nieuwstraat.
De overigen werden na de oorlog overgebracht naar een militaire begraafplaats in Mierlo. Dat waren F/Sgt. William C. Moss (21); Sgt. George L. Wood (19); Private George C. Cadle (22), en Private James Courtney (33). Deze beide laatsten waren van 253 Company RASC (Royal Army Service Corps) en verantwoordelijk voor de lading van het vliegtuig.
Het wrak van dit toestel maakte binnen een week nog enkele slachtoffers onder de leerlingen van de Fraters van Tilburg, die in Huize Overberg tijdelijk hun internaat hadden gehuisvest. Op 24 september ontplofte een granaat die een van de jongens uit het wrak had gehaald in de erker van het internaat. Vier jongens raakten daarbij zwaar en twee licht gewond. Van de zwaargewonden overleefden er drie de explosie niet: Bertus van de Broek (17), Marinus Karsemakers (17) en Gerard Valen.
Een aantal gegevens over de Short Stirling en de tragische nasleep van deze crash ontleenden we aan het boek Herdenk Waardeer Leer : De oorlogsjaren en de gevolgen voor de inwoners van Sint-Michielsgestel (Sint-Michielsgestel, 2010) p. 96-97. Maar wellicht weet iemand nog meer over deze gebeurtenissen?
Jef van Veldhoven
zei op 13 september 2012 om 12:07
In het boek :
Herdenk Waardeer Leer
Oorlogsmemoires Sint-Michielsgestel
ISBN nr 978-90-815494-1-7
uitgegeven 5 mei 2010 , zijn meer gegevens over slachtoffers e.d. terug te vinden.
Rien Wols, namens BHIC
bhiczei op 17 september 2012 om 15:10
Hartelijk dank Jef, voor deze tip. Daarmee kunnen we dit verhaal goed aanvullen.
Met vriendelijke groet,
Jef van Veldhoven
zei op 18 september 2012 om 10:41
Sinds eind maart 2008 is het NIMH ook in het bezit van het Verliesregister 1939 - 1945. Daarin zijn alle militaire vliegtuigverliezen in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog opgenomen, voor zover ze op 1 januari 2008 bekend waren. Het verliesregister is samengesteld door de Studiegroep Luchtoorlog 1939 - 1945 (SGLO). Het verliesregister is online op jaar raadpleegbaar in pdf: 1939, 1940, 1941, 1942, 1943, 1944, 1945. http://www.defensie.nl/nimh/collecties/documentatie/
Hierin zijn voor Sint-Michielsgestel maar twee vliegtuigongevallen opgenomen, namelijk :
1.Volgnr. T1764, op 7 augustus 1942, bij de woning Padua State aan de Theerestraat,vliegtuigtype Bf 110F-4 (Messerschmidt), serienr. 4626, eenheid 2./NJG met als 1e vlieger Oblt. H. Reese
2.Volgnr. T4161, op 19september 1944, bij de Ruwenberg, een Stirling IV bommenwerper, serie EF263, van 190 Sqdn met als 1e vlieger S.H. Coeshott
In deze lijst zijn niet opgenomen de gliders van de luchtlandingstroepen.
Jef van Veldhoven
zei op 18 september 2012 om 12:16
19 september 1944 was een zwarte dag in Sint-Michielsgestel voor wat betreft vliegtuig oorlogslachtoffers met meerdere vliegtuigen daarbij betrokken.
Op het weiland de Bleeke gelegen langs de Dommel t.o. de Ruwenberg stortte om ca 17.30 uur een bommenwerper van het type Stirling IV neer met 8 inzittenden van het 190 Squadron, die allen om het leven kwamen.
Op www.pegasusarchive.org/arnhem/rollR190.htm staan de volgende namen vermeld :
1. Breckels,George S.,F/sgt, 19 j, RCAF
2. Cadle, George C., Pte, 22 j, 253Coy,RASC
3. Coeshott, Stanlery H.,Wt.Offr, 23j
4. Courtney, James, Pte, 33 j, 253Coy,RASC
5. Davis, Stanley V.,FR/Sgt, 21 j
6. Jeffery, Jon G., F/Sgt, 22 j
7. Moss, William C., F/Sgt, 21 j
8. Wood, George L., Sgt, 19 j
De inzittenden nrs 1,3,5 en 6 liggen begraven op het protestantse deel van het kerkhof aan de Nieuwstraat in Sint-Michielsgestel, de andere vier liggen begraven op het oorlogskerkhof in Mierlo.
Op deze website bij de lokale geschiedenis van Sint-Michielsgestel staan twee foto's te weten :
FOTOSM.1277 van de twee bemannings-leden S. Coeshott en G. Breckels en FOTOSM.1278 tijdens de begrafenis in 1944.
Bij een stiekem bezoek aan het wrak van het vliegtuig door een jongen van het internaat de Ruwenberg was een explosief meegenomen wat op 23 september 1944 tot ontploffing kwam en hierbij verloren drie jongens het leven :
1. Bertus van den Broek
2. Marinus Karsemakers
3. Gerard Valen
(bron: zie mijn reactie op 13-09- 2012)
Rien Wols, namens BHIC
bhiczei op 18 september 2012 om 14:21
Hartelijk dank Jef, voor deze aanvullingen. Het Verliesregister is onze basisinformatie. Maar een fijne tip, dat pegasusarchive: ik heb meteen een aanvulling kunnen maken op een crash in Sint-Oedenrode :-).
De foto's die je noemt, leveren wel een nieuw probleem op: Op fotosm.1277 staan twee luchtmachtofficieren, die er nog erg levend uitzien, terwijl alle andere bronnen duidelijk maken dat geen enkele inzittende van de Stirling de crash heeft overleefd. We moeten wel concluderen dat op die foto twee andere vliegers staan. Dus op zoek naar nieuwe namen....
Vriendelijke groet,
Jef van Veldhoven
zei op 19 september 2012 om 14:39
Vervolg zwarte dag 19 september 1944 in Sint-Michielsgestel.
Een glider (Horsa) met als trekker een Halifax was aangeschoten en is neergestort op de Theereheide - hoek Eikenlaan met aan boord 4 of 6 inzittenden, deze zijn allen om het leven gekomen.
Op het kerkhof aan de Nieuwstraat staan vier zerken met de volgende namen :
1. Sgt. Norman K. Whitehouse, Glider Pilot, 26 jaar
2. S.Sgt. Ronald E. Osborn, Glider Pilot, 26 jaar
3. en 4. Onbekende Poolse militair
Op de oorlogsbegraafplaats in Oosterbeek liggen begraven :
1. Piotr. P. Maslorz, Pool, Art. sgt., 37 jaar
2. Kazimiers Nowak, Pool, kannonier, 21 jaar
zie ook : http://www.ww2talk.com/forum/weapons-technology-equipment/10758-horsa-glider.html
Horsa Chalk Number 126, piloted by Staff Sergeant Ronald Osborn and Sergeant Norman Whitehouse, was part of the Third Lift (19th Sept) and had flown from Tarrant Rushton. It carried a jeep, six-pounder anti-tank gun and two crew members from the Polish Anti-Tank Battery (Maslorz and Nowak).
The query had also been sent to other friends and colleagues and these additions were sent by one of them:
The tug was a Halifax Mk. V. with call sign P ‘A’ SLM, flown by Pilot Officer McConville from 644 Squadron RAF. The passengers were Artillery Sergeant Piotr P. Maslorz and Gunner Kazimierz Nowak. Osborn was buried in a communal grave along with his co-pilot and the two Polish passengers in the RC section of the General Cemetery at St. Michielsgestel, communal grave 1-4.
Jef van Veldhoven
zei op 20 september 2012 om 14:42
Slot zwarte dag 19 september 1944.
Op de Theereheide in de nabijheid van het wrak van de glider is op die dag ook nog een meisje om het leven gekomen.
In Den Heertgang van de heemkunde-vereniging "De Heerlijkheid Herlaar" van mei 2004 staat het volgende relaas :
: "Meisje Anneke Schapendonk (1936) woonachtig in de Heide.
Doodgeschoten door de Duitsers, die meenden dat zij en haar moeder, die in de schemeravond van 19 september 1944 op weg waren om hun koeien te gaan melken,aangezien werden voor vluchtende bemanningsleden van het Engelse vliegtuig dat daar was neergestort. Er werd bij die aktie ook een jongen van Van Pinxten in zijn arm geschoten."
Mariët Bruggeman, namens BHIC
bhiczei op 20 september 2012 om 15:03
Nogmaals hartelijk dank, Jef, voor al je aanvullingen.
En zeker voor de namen en het verhaal over het omgekomen meisje.
Met vriendelijke groeten,
Ceulaers Benny
zei op 29 oktober 2013 om 22:06
Wij zijn op zoek naar foto's van Oblt. Reese of foto's van het toestel waarmee hij is neergestort in 1942
Rien Wiols, namens BHIC
bhiczei op 30 oktober 2013 om 09:25
@Benny, jammer genoeg hebben ook wij geen foto's van deze piloot of zijn vliegtuig. Maar wellicht komt er nog wat tevoorschijn bij onze lezers? Mooi initiatief trouwens, die Planehunters!
Benny Ceulaers
zei op 30 oktober 2013 om 18:53
Dank u wel,er kruipt enorm veel werk in maar we krijgen daar zoveel voor terug.
Voor de mensen die ons nog niet kennen. www.planehunters.be
Jan van Oploo
zei op 6 maart 2019 om 15:59
Op 19 september 1944 heb ik als bijna 10-jarige jongen de Short Sterling IV bommenwerper neer zien schieten. De vliegtuigen kwamen heel laag overgevlogen, volgens mij op een hoogte van ongeveer 100 meter, en wij stonden op een afstand van 150 à 200 meter te zwaaien naar de piloten die wij in de cockpit zagen zitten. Plotseling werd het vliegtuig in de buik geraakt door een granaat, iets achter het midden van de romp. Allerlei spullen kwamen uit het vliegtuig gevallen, waaronder containers in de vorm van een grote sigaar. Als het vliegtuig recht naar beneden was gestort, was het midden in het dorp St. Michielsgestel terecht gekomen. Ik neem aan dat de piloot dit wilde voorkomen en stuurde het vliegtuig naar links, waardoor het in De Bleeke terecht kwam. Wij renden onmiddellijk naar de plaats van de crash, zo'n 4 à 500 meter. Toen wij er aankwamen ontplofte er nog boordmunitie in het brandende toestel. Omdat er nog geen Duitsers gearriveerd waren konden we nog rondkijken bij het gecrashte toestel, niet beseffend dat we wel erg gevaarlijk bezig waren. Ik vond er ook nog een stafkaart die op een stukje na helemaal verbrand was en juist op dat stukje stond de crashplaats met daarop een potloodstreep om de koers aan te geven. Hij was inderdaad precies op koers. Nu ik dit zo weer voor de geest haal, besef ik dat wij, die naar het toestel zwaaiden, de laatste zijn geweest die de piloten nog levend hebben gezien.
Marilou Nillesen
bhiczei op 7 maart 2019 om 09:05
Goh, wat een indrukwekkend verhaal, Jan. Bijzonder om te lezen hoe onbevangen je daar als tienjarige jongen naar hebt gekeken, en naar hebt gehandeld. En hoe je daar nu met een volwassen blik naar kijkt. En dan is het inderdaad een bizar idee dat de piloten net ene moment nog naar zwaaiende kinderen staan te kijken, en het andere moment in doodsnood verkeren.
Heb je dat fragment van die stafkaart nog bewaard? Of rest nu vooral de herinnering?
Jef van Veldhoven
zei op 8 mei 2019 om 08:09
In mijn reactie op 18 sept 2012 :
Bij een stiekem bezoek aan het wrak van het vliegtuig door een jongen van het internaat de Ruwenberg was een explosief meegenomen wat op 23 september 1944 tot ontploffing kwam en hierbij verloren drie jongens het leven :
Het waren geen jongens van het internaat de Ruwenberg, maar jongens van de Saviostichting wonend in Huize Overberg op de Nieuwstraat. De jongens hadden tijdens een wandeling onder leiding van een broeder stiekem explosief materiaal meegenomen naar Huize Overberg.
Marilou Nillesen
bhiczei op 9 mei 2019 om 10:12
Bedankt voor je aanvulling, Jef. Ben je op een nieuwe/andere bron gestuit waarin deze informatie stond?
jef van veldhoven
zei op 21 september 2019 om 19:01
Hallo Jan van Oploo afgelopen donderdag 19 sept j.l. werd er een herdenkingsplaquette voor deze crash geplaatst bij de fietsbrug over de Dommel, bij deze gelegenheid was aanwezig de dochter van een van inzittenden van het vliegtuig de navigator S.V. Davis (Carolyn Dimond - Davis). Er werd mij door haar gevraagd of het onverbrande deel van de stafkaart nog ergens aanwezig is, omdat deze kaart door haar vader waarschijnlijk gebruikt is ? Misschien kun je reageren per e-mail naar : info@deheerlijkheidherlaar.nl
Henk van Roosmalen
zei op 29 maart 2020 om 13:23
Plaquette voor bemanning vliegtuigcrash Sint-Michielsgestel.
75 jaar na het neerhalen van een Glidertug Short Stirling IV wordt de bemanning geëerd.
Op 19 september 2019 heeft mevr. Carolyn Dimond-Davis een plaquette onthuld ter nagedachtenis aan haar vader sergeant Davis en 7 andere inzittenden. Het vliegtuig was onderweg naar Arnhem om goederen te droppen en de glider te laten landen.
Boven Sint-Michielsgestel (huidige omgeving Eikenlaan/Gagellaan) ging het goed mis. Daar werd de Stirling geraakt door Duits luchtafweergeschut. Het vliegtuig dreigde neer te storten binnen de bebouwde kom van Sint-Michielsgestel.
Een ooggetuige meldde: ”Op 19 september 1944 heb ik als bijna 10-jarige jongen de Short Stirling IV neer zien schieten. De vliegtuigen kwamen heel laag overgevlogen, volgens mij op een hoogte van ongeveer 100 meter. Wij stonden op een afstand van 150 à 200 meter te zwaaien naar de piloten die wij in de cockpit zagen zitten.
Plotseling werd het vliegtuig in de buik geraakt door een granaat, iets achter het midden van de romp. Allerlei spullen kwamen uit het vliegtuig gevallen, waaronder containers in de vorm van een grote sigaar.
Als het vliegtuig recht naar beneden was gestort, was het midden in het dorp Sint-Michielsgestel terecht gekomen. Ik neem aan dat de piloot dit wilde voorkomen en stuurde het vliegtuig naar links, waardoor het in De Bleeke terecht kwam. Wij renden onmiddellijk naar de plaats van de crash, zo'n 400 à 500 meter. Toen wij er aankwamen ontplofte er boordmunitie in het brandende toestel. Omdat nog geen Duitsers gearriveerd waren, konden we nog rondkijken bij het gecrashte toestel; niet beseffend dat we wel erg gevaarlijk bezig waren. Ik vond een stafkaart, die op een stukje na helemaal verbrand was, en juist op dat stukje stond de crashplaats met daarop een potloodstreep om de koers aan te geven.
Hij was inderdaad precies op koers. Nu ik dit zo weer voor de geest haal, besef ik dat wij, die naar het toestel zwaaiden, de laatste zijn geweest die de piloten nog levend hebben gezien”.
Een bizarre nasleep van de crash is het feit dat bij een bezoek aan het wrak van het vliegtuig door jongens van de Saviostichting (voorloper De La Salle) in Huize Overberg stiekem een explosief was meegenomen, dat op 23 september 1944 tot ontploffing kwam. Hierbij lieten drie jongens het leven.
GESTEL Events heeft in samenwerking met Stuurgroep Bevrijding 75 jaar en Heemkundevereniging Heerlijkheid Herlaar het initiatief genomen om de plaquette te plaatsen en onthullen ter hoogte van de crashlocatie: Piet van der Leebrug/De Bleeke. Om 17.00 uur werden belangstellenden uitgenodigd om te verzamelen bij het Gildehuis op Park Ruwenberg. Daarna ging de stoet naar de plaats van handeling. Om 17.20 uur, het moment van de crash, werd de plaquette onthuld door de dochter van sergeant Davis.
Marilou Nillesen
bhiczei op 30 maart 2020 om 09:14
Hallo Henk, hartelijk dank voor je indrukwekkende bijdrage. Fascinerend, en ook wel buitenissig idee dat de piloten jullie als laatste hebben gezien. Ik kan me voorstellen dat dat wel iets is dat je later kan bezighouden. En ja, ongelooflijk tragisch dat zo'n crash ook na afloop nog slachtoffers vraagt.
Wat mooi om te lezen dat in Sint-Michielsgestel op deze manier is stilgestaan bij deze belangrijke en droevige gebeurtenis, en dat door ook de dochter van sergeant Davis daar zo'n prominente rol in heeft gespeeld.
De geallieerde vliegtuigen waren heel vaak bommenwerpers die bij bombardementsmissies op doelen in Duitsland geraakt werden door Duits afweergeschut (de zogenaamde Flak) of onderschept werden door Duitse jachtvliegtuigen (vooral ’s nachts, tijdens de zogenaamde Nachtjagd). 
Op 7 augustus 1942, om 04.25 uur, stortte bij Padua State een Messerschmitt Bf 110F-4 van 2./NJG 1 neer. De piloot van dit vliegtuig was Oblt. H. Reese, die zwaar gewond raakte. Zijn medebemanningslid kon het toestel ongedeerd verlaten. Het zou goed kunnen dat deze nachtjager aangeschoten was bij aanvallen op het eskader RAF-bommenwerpers dat die nacht een bombardement had uitgevoerd op Duisburg. 
De 
Op 19 september 1944 stortte rond 17.20 uur bij De Bleeke, achter De Ruwenberg een Short Stirling IV bommenwerper van 190 Squadron neer. Piloot was W/O S.H. Coeshott. Alle negen bemanningsleden kwamen hierbij om. Vier van hen konden worden geïdentificeerd: F/Sgt. George S. Breckels (19), boordschutter; W/O Stanley H. Coeshott (23), piloot; F/Sgt.Stanley V. Davis (21), navigator en F/Sgt. Jon G. Jeffery (22), bommenrichter. Zij werden op 20 september begraven op de hervormde begraafplaats aan de Nieuwstraat. 
