Noodkreet: de varkensblazen lekken petroleum!

Op straat speelden wij allerlei spelletjes die wij toen, gewoon zonder kosten, konden spelen. Alleen voetballen was een keer ‘n probleem; wij hadden geen voetbal. In overleg kwamen wij tot de slotsom een varkensblaas als voetbal te gebruiken. Alleen, hoe kwamen wij aan een varkensblaas? Natuurlijk! Ík wist wel een adres.

Wè zuukte gè

Binnenkomen bij het abattoir ging deze keer niet zo gemakkelijk. “Wè zuukte gè, menneke”, vroeg een waakzame medewerker. Ik legde hem uit dat ons groepje een varkensblaas wilde hebben. De man zei mij dat ik door die hal, daar, moest lopen en vooral “net moest doen of ge uit oew neus bloeit”. Ik begreep de aanwijzing; vond het wel een vreemde gang. Lopen met een zakdoek onder je neus. Maar ja, wij hadden nog geen spreekwoorden op school gehad, dus ik liep zo de hal in. Dit tot grote dijenkletsende hilariteit van de wakkere medewerker en natuurlijk even later van zijn collega’s.

Nog voor ik bij de lopende band kwam waar de varkens verdoofd omhoog getakeld werden voor de slacht, kreeg ik een grote stapel varkensblazen in een groot vetvrij papier mee. Ieder van ons groepje kon ik trakteren op een varkensblaas. Ik ben vergeten wat ik er mee gedaan heb. Ik herinner mij wel dat het moeilijk was om de ‘blaas’ op te blazen met een fietspomp en dat, na het ophangen buiten aan een balk, deze blaas er uit zag als een verdord stuk vliezige huid met vet er nog aan. Wij konden er eigenlijk niets mee. Zeker niet mee voetballen.

(het verhaal gaat verder onder de kaart)

Deze jeugdherinnering brengt mij bij een ansichtkaart uit 1915 gekocht op een boekenmarkt. Aan de voorkant zie je Goirle in vogelvlucht. Aan de achterkant staat een verhaal van een soldaat die, blijkbaar, ook tot taak heeft de grens met België te bewaken. Het is mobilisatietijd. België is in oorlog met Duitsland. Aan de grens heerste staat van beleg, het burgerlijk bestuur was ondergeschikt aan de legerleiding.
Deze soldaat kon waarschijnlijk niet met kerstverlof; hij heeft patrouilledienst. Uit zijn verhaal blijkt dat hij, tijdens zijn ronde, ‘enkel een paar meiden die petroleum in varkensblazen onder hun rokken over de grens wilden smokkelen’, heeft betrapt. Een leuk verhaal voor zijn familie in Vreeland (tussen Breukelen en Abcoude). Het smokkelen van petroleum was lucratief. De behoefte aan petroleum in het bezette België was groot. Groot was ook de vindingrijkheid van de smokkelaars.

(het verhaal gaat verder onder de illustratie)

In de strafregisters uit 1915 van de rechtbank in Breda staan veel zaken over smokkelen van petroleum in varkensblazen. Ik hoopte deze zaak, met soldaat ‘Van Groen’ als getuige, ook tegen te komen. Het is mij nog niet gelukt; ik moet verder zoeken.

De pose van een zwangere vrouw

De gemobiliseerde soldaten hebben, als opsporingsambtenaren, goed hun best gedaan. Of de smokkelende meiden hebben niet voldoende de pose van een zwangere vrouw kunnen aannemen?
Of konden zij niet goed met hun rokken de varkensblazen maskeren? De vele varkensblazen met petroleum werden in beslag genomen en naar een speciaal depot gebracht.

De beheerder van het depot in Hilvarenbeek, Rijksontvanger der belastingen Van Diermen, stuurde een noodkreet per telegram naar de president van de rechtbank in Breda; de stapel blazen lekten. Het moet er gestonken hebben. Ik had het kunnen vertellen; de blazen hebben een beperkte levensduur, zeker met petroleum. Op zijn verzoek om de voorraad petroleum te verkopen werd als antwoord met toestemming gereageerd. Ondanks dat de stapel varkensblazen met petroleum een gerechtelijke corpus delecti was.

Varkensblazen! Je kunt er nauwelijks mee voetballen en petroleum in opslaan ook niet echt!