skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Oorlogsslachtoffers in ’s-Hertogenbosch: Gerhardus Jansen

Gerhardus Jansen werd geboren in 1923 als de oudste zoon in het gezin met uiteindelijk vijf kinderen van Willem Jansen en Joke Willems. Het gezin woonde in de oorlogsjaren aan de Graafseweg. Op 22 oktober 1944 zocht hij zijn makker Gerard Humblé op in de keet van de Luchtbeschermingsdienst op het plantsoen van de Abeelenstraat achter hun woning. De keet werd omstreeks 12.00u verwoest door een explosie van vliegtuigbommen in de Abeelenstraat. Gerhardus werd op slag gedood.

Gerhard Jansen
Gerhard Jansen

Jeugd in ’s-Hertogenbosch

Wilhelmus Jansen (roepnaam Willem) en Johanna Willems (roepnaam Joke), beide woonachtig in ’s‑Hertogenbosch, trouwden op 2 mei 1919 en kregen samen vijf kinderen. Hun tweede kind werd geboren in 1923 en was een jongen, die Gerhardus (roepnaam Gerhard) werd genoemd. In maart 1940 kwamen ze vanuit Kerkstraat 62 in het centrum van de stad te wonen in Graafseweg 156, in de toen relatief nieuwe Graafsewijk.

Gerhardus was kleermaker geworden en vanaf een onbekend moment was hij in dienst bij de kleermakerij van M. van Overdijk in Achter het Verguld Harnas 8. Als bijzonderheid herinneren kinderen van zijn broers en zussen zich dat hij van zijn werkgever stukjes bont mocht verzamelen om daarvan voor zijn moeder een pracht-bontjas te maken. Zijn moeder heeft die bontjas heel lang en heel veel gedragen.

In de tuin van het huis aan de Graafseweg: herinnering aan Gerhard (ongedateerd)
In de tuin van het huis aan de Graafseweg: herinnering aan Gerhard (ongedateerd)

Uit de oorlogsjaren zijn twee foto’s van hem overgebleven die op een onbekend tijdstip in de achtertuin van het huis aan de Graafseweg gemaakt zijn.

In de tuin van het huis aan de Graafseweg: Gerhard met banjo (ongedateerd)
In de tuin van het huis aan de Graafseweg: Gerhard met banjo (ongedateerd)

Het noodlot slaat toe op 22 oktober 1944

Op 22 oktober 1944 slaat het noodlot toe. In de loop van de ochtend gaat Gerhard naar de keet van de Luchtbeschermingsdienst (LBD), die vlak achter de woning in het plantsoen van de Abeelenstraat staat. Onduidelijk is of hij erheen ging als medewerker van de LBD of ‘gewoon’ om een praatje te maken met de in de keet aanwezige LBD‑medewerker Gerard Humblé.

Om ongeveer 12:00u naderen met veel geraas geallieerde bommenwerpers de Abeelensstraat/Graafseweg waarbij een van de vliegtuigen om onopgehelderde reden explodeert. Neerstortende en vervolgens exploderende bommen verwoesten de woningen Abeelenstraat 11-15. Door de druk van de explosies worden de woningen Abeelenstraat 3-11 zwaar beschadigd en de LBD-keet weggevaagd. Gerhard wordt op slag gedood. Gerard Humblé komt er beter van af en kan zelfs in de loop van de middag allerlei hulp bieden aan de vele slachtoffers die zwaar gewond of omgekomen zijn als gevolg van de explosies. Later op de middag komt Gerard Humblé alsnog om als hij door een granaatscherf getroffen wordt.

In het rapport van de gemeentepolitie van 23 oktober 1944 wordt Gerhard als eerste vermeld in een lijst van 19 dodelijke slachtoffers van de ramp, die naar het Groot Ziekengasthuis zijn gebracht. Gebruikelijk was dat de lichamen na identificatie provisorisch in de tuin van het ziekenhuis begraven werden.

Eerste bladzijde van het politierapport van het ‘neerstorten van een aangeschoten vliegtuig’. Gerhardus wordt als eerste vermeld van de 19 dodelijke slachttoffers die naar het GZG zijn overgebracht.
Eerste bladzijde van het politierapport van het ‘neerstorten van een aangeschoten vliegtuig’. Gerhardus wordt als eerste vermeld van de 19 dodelijke slachttoffers die naar het GZG zijn overgebracht.

Begraven op Orthen

Het overlijden van Gerhard wordt op 23 oktober ambtelijk gemeld bij de gemeentelijke burgerlijke stand door aanspreker Johannes Smith.

Aangifte van het overlijden op 22 oktober 1944 om 11.45 u
Aangifte van het overlijden op 22 oktober 1944 om 11.45 u

Op 15 december is laatstgenoemde erbij betrokken als Gerhard op Orthen begraven wordt.

Begraven op Orthen op 15 december 1944. De locatie is niet meer met zekerheid vast te stellen
Begraven op Orthen op 15 december 1944. De locatie is niet meer met zekerheid vast te stellen

Verder na het overlijden van Gerhard

De woning van het gezin Jansen is door de explosie zo zwaar beschadigd dat een alternatief onderkomen gezocht moet worden. De huidige nabestaanden hebben er geen weet van waar dat onderkomen is geweest. Twee maanden na de ramp, op 23 december 1944, komt het gezin in Orthen terecht in Orthenseweg 73 en dat zal hun nieuwe permanente woning zijn. In 1945 trouwt het oudste kind Helena met Willem Sterk. Het stel gaat van 12 tot 18 juli op huwelijksreis; bij aanvang van die reis wordt, aldus de beschrijving van die reis, een bloemenhulde gebracht op het graf van de overleden oudste broer Gerhard. Kleinkinderen van Willem en Joke vertellen dat Joke in de eerste jaren na 1945 regelmatig het graf bezocht. Op een onduidelijk moment is het graf van Gerhard geruimd. De kleinkinderen hebben zelf geen concrete herinneringen aan bezoeken van de begraafplaats.

Vanaf 1945 breken voor Willem en Joke drukke tijden aan. Vanuit hun woning in Orthen krijgen zij de kans om aan de andere kant van de straat (Orthenseweg 60) een geheel nieuwe richting in hun leven te nemen door de vestiging van het café restaurant Metropole dat in 1951 geopend wordt en de rest van hun gezamenlijke leven zal domineren.

Reacties (1)

Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 26 april 2022 om 16:58
Alle tragiek, al dat persoonlijk leed, alle zinloosheid van oorlogen wordt zo sprekend verwoord in deze verhalen. Veel dank daarvoor, Hans en Pieter.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.
Doe mee en vertel jouw verhaal!