Half september 1629 trekt het leger van Frederik Hendrik Den Bosch binnen. Daarmee verliest Spanje, dat al jarenlang in oorlog is met de Republiek der Verenigde Nederlanden, een belangrijke vestingstad. Bovendien gaan alle kerken en kapellen over naar de protestanten en moeten de katholieke geestelijken, inclusief alle kloosterlingen, de stad verlaten. Op 17 september vertrekken zij samen met het Spaanse garnizoen, in een indrukwekkende stoet van 1200 wagens en karren.
Omdat de hoofdstad van de Meierij nu onder protestants gezag valt, moet de regio ook protestants worden. Zo hoort het althans in de 17e eeuw. Op 20 oktober 1629 bevelen de Staten-Generaal de Meierijse pastoors dus om te vertrekken en hun kerken over te dragen aan de predikanten.
Vijf dagen later verbiedt het Spaanse bewind diezelfde pastoors, het Hollandse bevel op te volgen. Uiteindelijk blijven zij gewoon, want de Hollanders hebben Brabant nog lang niet helemaal in handen. Pas in 1633 worden predikanten gestuurd naar zes belangrijke plaatsen in de Meierij. Theodorus Texelius - Dirk Texel - krijgt Oss toegewezen. Begeleid door de stadhouder van Den Bosch en enkele soldaten komt hij op 7 juli aan bij de Grote Kerk, de Sint-Willibrordus. Tijdens een plechtige dienst wordt hij geïnstalleerd als predikant van Oss. Daarna gaan de kerkdeuren op slot en krijgt Texelius de sleutels.
Vernieling
Maar na het vertrek van de dominee en de soldaten vernielt de Osse pastoor Matthias Septius het slot en laat hij het vervangen door een nieuw. Daags daarop draagt hij weer de mis op in zijn kerk. Texelius roept nu de hulp in van Frederik Hendrik. Die ontbiedt de plaatselijke gezagsdrager, de schout van Maasland. De schout zegt dat hij zich niet met kerkelijke zaken wil bemoeien. Zodoende blijft de Osse kerk rooms en wijkt Texelius uit naar Den Bosch.
Maar het Staatse bewind laat niet met zich sollen: op 24 april 1634 wordt Septius gearresteerd en in Den Bosch opgesloten. Amper een week later volgt een tegenmaatregel: de predikanten van Oisterwijk en Tilburg verdwijnen achter Spaanse tralies in Breda. Al met al kunnen de meeste predikanten pas na de Vrede van Münster (1648) in de Meierij aan het werk. Op 25 oktober 1648 krijgen ook Oss en Heesch een dominee, in de persoon van Jacobus Cuchlinus. Dan pas wordt de Willibrorduskerk protestants.
Hallo,
Beste wensen nog voor 2022
Rond 1955-1960 was er de hoek walstraat en TBL een wit (?) kerkje, Het lag naast het huis van belastinginspecteur Weert. Is daar van nog wat informatie/foto's over?
Zou dit graag willen weten.
Marilou Nillesen
bhiczei op 12 januari 2022 om 15:57
Dag J.T. Ling, met ook nog de beste wensen voor u en de uwen!
Vermoedelijk bedoelt u het Nederlands Hervormde Kerkje (1817 - 1966) aan de Molenstraat? Ook wel het Waterstaatskerkje genoemd?
Daarvan hebben we enkele foto's, klik en kijk maar eens hier:
Wouw Marilou, dat heb je snel gedaan. Helaas doen de laatste 2 linkjes het niet.
Van de foto's van de 1e link word ik alleen maar stil. Het lijkt wel een andere wereld en de tweede gedachte: ik ben oud :-)
Dank voor je moeite
J.T. Ling
zei op 12 januari 2022 om 20:11
Hoi Marilou,
Ik ben nog even terug, want de oude plaatjes in mijn hoofd gaan associëren.
Mijn ouders hadden het eerste Chinese restaurant Tai Pei, Walstraat 46 in Oss. Naast ons zat stomerij Gielink (nr 48) en dan 2 kleine woninkjes, net naast de oprit naar een (Ford?) garage bedrijf, waarvan de hoofdingang op de Heuvel uit kwam. Misschien waar nu De Nieuwe Wereld zit? Zijn hier nog foto's van?
Aan de andere kant was er een steegje met kinderkopjes waar een leerlooier zat. Het bloed liep vaak zo het putje van de straat in. Bij de Klaphekkenstraat, net voor de Goudmijnstraat is nu een parkeerpleintje. Vroeger stond hier een grote Kastanjeboom, waaronder ik rond 1960 een sneeuwpop heb gemaakt. Een fotograaf heeft een foto gemaakt voor zijn krant. Helaas heb ik de foto nooit gezien. (Er was toen geen internet en pc's :-) Je ziet dan ik een memory-lane doe met mijzelf.
Met welke zoekwoorden en in welk archief kan ik hiervoor zoeken?
Graag je reactie
Ling
J.T. Ling
zei op 12 januari 2022 om 22:59
Hallo Marilou,
Ik kon in jullie Beeldarchief heel veel Walstraat foto's terugvinden.
Blijft alleen nog die sneeuwpop foto over. Maar dat zal denk ik wel moeilijk zijn
Dank voor je moeite, je hebt mij goed op gang gebracht.
Marilou Nillesen
bhiczei op 13 januari 2022 om 10:43
Ach ja, ik zie het: die linkjes lopen dood. Ze zouden je moeten doorsturen naar het Stadsarchief Oss: https://www.stadsarchiefoss.nl/
Op die site kun je ook weer zoeken naar foto's, via het linkerrijtje. Daar staat ook 'collectie' tussen, en via die verwijzing kun je daarna weer naar beeldcollectie. En daar kun je het adres invoeren of Hervormde Kerk (het klinkt nu een beetje omslachtig maar binnen een paar klikken ben je er hoor).
Overigens, het Stadsarchief zit ook in de bibliotheek in Oss. Ik denk dat een bezoek aan die plek u mogelijk weer een eindje verder op het spoor brengt. Mogelijk ook met de gezochte foto's.
En terugkomend op uw eerdere reactie; afgaande op uw digitale vaardigheden bent u nog helemaal niet zo oud ;) Maar heeft u vast wel mooie verhalen! Want hoe kwamen uw ouders in Oss terecht? Stonden de inwoners meteen open voor iets nieuws als een Chinees restaurant (en naar welk jaar moeten we dan terug)? Welke herinneringen komen terug als u denkt aan die tijd?
Ik ben heel benieuwd!
J.T. Ling
zei op 13 januari 2022 om 22:52
Hoi Marilou, je doet je beroep als historicus eer aan. Een indirect verzoek voor een interview. Chapeau, mooie open uitnodigende vragen ! Je zou een goed psycholoog kunnen zijn :-)
Alleen ik kan daar niet op ingaan. Want in die tijd (Waterschapskerkje, restaurant) was ik een jochie met zijn eigen jongenservaringen. Daar zit niemand op te wachten want er zijn geen bijzonderheden (gelukkig) te vermelden. Heb later toen ik ging trouwen nogmaals in Oss gewoond.
Nu ben ik al bijna 37 jaar psycholoog en moet mij met uitspraken en verhalen een beetje gedimd houden omdat we nu de AVG wetgeving hebben en omdat ik geen followers (lees ex-patienten) wil/mag hebben en niemand moet herkenbaar zijn in de verhalen. Best ingewikkeld hoor.
Bon chance et salutation amical,
Ling
Marilou Nillesen
bhiczei op 15 januari 2022 om 14:38
Met dank voor de aardige woorden :) Ik kan me uw terughoudendheid voorstellen hoor, hoewel ik een vat aan mooie verhalen vermoed. Maar dat dat niet allemaal zo maar naar buiten kan, dat begrijp ik wel.
Wie weet, komt het nog een keertje. (Ik sluit graag licht optimistisch af ;)
