Foto van Stadsarchief Oss, Daan Scholte
Feit is dat Zuivelland Nederland al eeuwenlang melk produceert, consumeert en op een gegeven moment ook gaat exporteren. Maar tijdens de economische crisis van de jaren na 1929 sluiten steeds meer landen hun grenzen voor producten uit het buitenland. Nederland blijft zitten met een groeiend overschot aan zuivelproducten: de eerste melkplas! De binnenlandse vraag, die toch al lager is dan het Europese gemiddelde, moet dus worden opgekrikt. Dat wordt de taak van het in 1934 opgerichte Crisis-Zuivelbureau.
Kwartje per week
In Rotterdam komt dan het idee op om op de scholen in de arme wijken melk te gaan uitdelen aan de leerlingen om hun conditie te verbeteren. Dat idee is overgewaaid uit Engeland, waar onderzoek zou hebben aangetoond dat kinderen die melk op school kregen, in lengte en gewicht toenamen en zich langer konden concentreren. Het Crisis-Zuivelbureau richt vervolgens het Centraal Schoolmelkcomité op, dat landelijk de verstrekking van schoolmelk moet gaan propageren. In 1937 gaat de eerste proef van start en vooral in de Hollandse steden komt de melkverstrekking op school op gang. Ouders betalen een kwartje per kind per week, behalve wanneer zij armlastig zijn.
Na 1950 ontstaat opnieuw een melkplas - aan het Nederlands Zuivelbureau de taak om die weg te werken. Reclamebureaus spelen daarbij een belangrijke rol. Kinderen kunnen melkbrigadier worden, met het M-logo trots op hun mouw, mits zij drie bekers per dag drinken. En Joris Driepinter steelt de show in populaire reclamefilmpjes. Schoolmelk wordt nu ook in het zuiden verstrekt. Op 12 november 1962 sluit Oss als zestiende Brabantse gemeente aan. Wel gaat het dan meteen om 7 kleuter- en 15 lagere scholen met in totaal 3000 leerlingen. Daarmee is Oss na Den Bosch de grootste Brabantse “schoolmelkgemeente”!
3000 liter melk
Elke leerling ontvangt per week viermaal een kwartliter melk. Dat kost de ouders 26 cent; het Rijk, de gemeente Oss en het Centraal Schoolmelkcomité leggen daar 12 cent subsidie bij. De Berghemse zuivelfabriek, die lager offreerde dan “Sint-Willibrordus” in Oss, mag de wekelijkse 3000 liter melk leveren. Maar de melkboeren van de Osse zuivelfabriek werken wel mee: gezinnen kunnen voor de schoolmelkkaarten ook bij hen terecht.
Dit verhaal verscheen eerder in Brabants Dagblad
