De imperfectie van het internationale recht
Anton had al gauw in de gaten dat het internationale recht nogal wat handhavingstekorten vertoonde. Als een door Noord-Amerika verleend octrooi werd geschonden door export van wolfraam-draadlampen naar Keizerlijk Duitsland was het niet mogelijk daartegen via het internationaal privaatrecht op te treden. Juist niet, als deze lampen contrabande opleverden, omdat ze door Siemens werden gebruikt bij de enorm zware veldzendapparatuur die het Keizerlijk veldleger vooral aan het westelijk front ging gebruiken.
Je zou dan eigenlijk de Keizer van Duitsland als “oberster Kriegsherr” moeten dagvaarden wegens octrooischennis. Want hij was de opperste bevelsbevoegde onder wiens hiërarchie die intellectuele eigendomsschending plaats vond. De Nederlandse rechter zag daar geen graten in, maar de minister van buitenlandse zaken Loudon vond het toch geen goed idee. Dat zou de Nederlandse neutraliteit maar in gevaar brengen. Je hebt van die mensen. Kinderachtig is het.
Een boerse bouwpastoor
Zo kwamen in deze barre oorlogsmaanden allerlei mensen op zinderend Eindhoven af, waar de productie van de lampen torenhoog werd, want ook Tsaristisch Rusland kon heel veel elektrische lichtbronnen gebruiken, nu voor mobiele veldhospitalen. Rusland streed wel in een strijd op leven en dood tegen Duitsland, maar daar gaat het nou niet om. Philips leverde wel. Ook aan Frankrijk. De erfvijand van Pruisen. Handel is handel. Er kwam dus allerlei geleerd volk naar de stad van Kempenland en verder nog lager personeel dat bereid was flink wat overuren te maken. Die moesten gehuisvest worden, maar ook onder controle worden gehouden.
Daar zou een aparte parochie nu eens een goed hulpmiddel bij zijn. Met een pastoor die niet te beroerd was de gelovigen tot onderdanige arbeidzaamheid aan te zetten. En tot eerbied aan het gezag dat van Gode gegeven was. Dat werd pastoor Pulskens, die al flink carrière had gemaakt in de geestelijke administratie, want hij was waarachtig directeur van het groot-seminarie te Haaren. Klein paars lag in het verschiet, de monseigneurstitel óók. Hij wilde die parochie wel stichten, maar dan een kerk bouwen naar eigen inzicht.
Pulksens was erg onder de indruk van de Romeinse basilica-bouw, vooral de San Lorenzo fuori le Mura (te zien op foto hierboven), één van de zeven pelgrimskerken in de Eeuwige Stad. Het kostte knaken, maar dan hád je ook wat. De bisschop eiste wel dat de klokkentoren niet los kwam te staan van het schip. Ze werd opgetrokken in Kunrader mergelsteen. Een unicum.
Een unicum dreigt te verspochten
De steentjeskerk viel destijds uit de toon. Neogothiek was eigenlijk de enige bouwstijl die de bisschoppen goed vonden voor bedehuizen. Maar Pulskens betaalde veel uit eigen zak. De boeren-bisschop Van de Ven vond het allemaal best. Van kunst had hij geen verstand. Van kunstmest wel. En van de Boerenbond. Zijn opvolger, Arnoldus Diepen, had het hoger in de bol en keurde nogal veel af. Hij vond het allemaal te werelds. Een Mariabeeld keurde Zijne Doorluchtigheid af wegens te wulpse luchtigheid in het decolleté dat de kerkvorst nauwelijks te rijmen achtte met de maagdelijkheid die de moeder Gods ook nog eens bezat. Dat werd ruchtbaar. Het trok dus veel volk. Altijd goed voor massale devotie.
Jammer is het dat dit unieke bouwwerk met zijn sacrale verleden thans al jaren staat te verspochten. Instorten doet het nog niet. Maar daar wordt aan gewerkt. Het is een rijksmonument tenslotte. Het zou een sinterklaashuis worden. Het herbergde een santenkraam, waarvoor de parochianen krom hebben gelegen, dus in de lijn van de oorspronkelijke doelbestemming is dat wel. Het lekt er behoorlijk. Dat doet het in de San Lorenzo te Rome óók. Pulskens idee om die basiliek na te volgen vindt dus ongedachte feitelijke grondslag. Zo wordt der vaad’ren erfdeel in Kempenland gehandhaafd.
