Met de Latijnse tekst ‘Pax Intrantibus’ wordt men verwelkomd bij het betreden van de voormalige rooms-katholieke pastorie in de Stationsstraat in Etten-Leur. In het Nederlands: ‘Vrede voor hen die hier binnen gaan.’ In 1873 nam pastoor Van Wees het initiatief om aan de Markt in Etten, achter de schuurkerk, een nieuwe kerk te bouwen.
Om aan de bouw van de kerk te kunnen beginnen, moest eerst de oude pastorie uit de zeventiende eeuw, die aan de Markt voor de schuurkerk stond, gesloopt worden. Gelijktijdig werd besloten een nieuwe pastorie in de Stationsstraat te bouwen. In 1875 werd de bouw van de pastorie aangenomen door de Leurse timmerman Cornelis van Blerk voor de som van fl.16.950,00 en kon men aan de slag.
Het ontwerp was van de Bergse architect Petrus van Genk, die ook de nieuwe kerk zou bouwen. In totaal bouwde Van Genk, die later op de Leur in de Korte Brugstraat ging wonen, zeven pastorieën voor het bisdom Breda. Alle verschillend in grootte en variërend in decoratiemotieven. Wat de gebouwen wel gemeen hadden, was dat ze uit baksteen waren opgetrokken, onder een dak met omlopende schilden en allemaal met natuursteen gedecoreerd.De variatie is waarschijnlijk te verklaren doordat Van Genk zich aanpaste aan de wensen en financiële armslag van zijn opdrachtgevers.
In mei 1877 kon de pastorie in gebruik worden genomen. De geestelijken vonden het echter een probleem om door de regen naar de kerk te gaan om de mis op te dragen. Dat werd opgelost door een overdekte gang te bouwen tussen de pastorie en de sacristie.
De indeling
De pastorie heeft een inhoud van 2.500 m3. Met een woonoppervlakte van 600 m2. Via de voordeur komt men in een vestibule. Tussen de vestibule en de gang bevindt zich een dubbele openslaande deur met glas-in-lood ramen.
In de ene deur zie je het wapen van Etten-Leur en in de andere het wapen van het bisdom Breda. Boven deze deuren is een glas-in-lood raam met de Latijnse tekst Pax Intrantibus. Rechts van de gang zijn drie kamers: de eetkamer, een zaaltje en de spreekkamer van mijnheer pastoor. Links zijn twee kamers, waarvan één de zitkamer van de Hoogeerwaarde heer de Deken. Daarachter bevindt zich de keuken, bijkeuken en de toiletruimte. Rechts achter is een berging en garage.
Onder de trap is een deur naar de kelder op stahoogte met een oppervlakte van 75 m2. Via het fraaie, ruime trappenhuis komen we op de eerste verdieping waar acht kamers en een badkamer met bad, douche, wastafel en toilet aanwezig zijn. Met een vaste trap komen we op de tweede verdieping waar zich een open zolder bevindt.
Door de nu nog aanwezige cultuurhistorische elementen is dit pand een gemeentelijk monument. Originele elementen aan de buitenzijde zijn: het leien schilddak, dakkapel met sierlijst en wangen, gevel met vijf traveeën met middenrisaliet (vooruit-springend) en hoekpilasters. Verder op de begane grond pilasters met bepleistering in blokverband. Centrale ingang met portiek. Kroonlijst. IJzeren sierhek.
Ook binnen zijn nog veel originele elementen bewaard gebleven, zoals de plafonds met ornamenten, glas-in-lood ramen en deuren, marmeren schouwen, paneeldeuren en raampanelen.
Kortom, het gebouw is een mooie herinnering aan het rijke roomse leven.
Bronnen: Drs. H.G.J. Buijks, Ettenaren rondom hun kerk, Sint-Lambertusparochie. (Etten-Leur, 1977). Cultuurhistorische Inventarisatie Noord-Brabant, Gemeente Etten-Leur. (’s-Hertogenbosch, 1989). Website Funda, Van Langevelde Makelaardij, d.d. 16-11-2015.
In 1875 werd de bouw van de pastorie aangenomen door de Leurse timmerman Cornelis van Blerk voor de som van fl.16.950,00 en kon men aan de slag.
In mei 1877 kon de pastorie in gebruik worden genomen. De geestelijken vonden het echter een probleem om door de regen naar de kerk te gaan om de mis op te dragen. Dat werd opgelost door een overdekte gang te bouwen tussen de pastorie en de sacristie.
Onder de trap is een deur naar de kelder op stahoogte met een oppervlakte van 75 m2. Via het fraaie, ruime trappenhuis komen we op de eerste verdieping waar acht kamers en een badkamer met bad, douche, wastafel en toilet aanwezig zijn. Met een vaste trap komen we op de tweede verdieping waar zich een open zolder bevindt.
