Phillip Buffle: een Boxmeerse tuinman in Londen

Een tuinman in St. Martin-in-the-Fields

Op 22 april 1719 maakte Phillip Buffle of the parish of St. Martins in the Fields in the County of Middelsex, Gardiner zijn testament. De parochie van St. Martin-in-the-Fields in Middlesex is onderdeel van Westminster en ligt midden in Londen. De kerk met dezelfde naam ligt tegenwoordig op de hoek van Trafalgar square. Zo’n beetje het centrum van wat wij tegenwoordig Londen noemen, maar rond 1700 was dat nog veel minder verstedelijkt. Waar Buffle precies woonde, en waar en in dienst van wie hij zijn beroep van gardiner heeft uitgeoefend? We weten het niet. Feit is dat er in de directe nabijheid, op slechts enkele honderden meters afstand, diverse grote paleizen met tuinen waren, zoals bijvoorbeeld St. James’s Palace en Buckingham Palace.

Het testament

Phillip Buffle begint met de gebruikelijke standaardformuleringen: hij vertrouwt zijn ziel toe aan God en de begrafenis van zijn lichaam aan zijn vrouw en de executeurs van zijn testament. Zijn openstaande schulden moeten worden afgelost en de begrafeniskosten betaald. Zijn vrouw Catherine, zijn neef Oswald Buffle, Gustavos Frederick, zijn neven John en Robart Allston, zijn vriend Richard Heathen, zijn petekind Philip Rietfelt, ze krijgen allemaal geld voor de aanschaf van rouwkleding. De dragers van zijn kist ontvangen ieder een ring ter waarde van vijftien shilling. Bovendien wil Buffle dat er bij zijn begrafenis voor dertig shilling aan brood zal worden uitgedeeld aan arme families.

Vervolgens gaat hij over tot de verdeling van zijn wereldse bezittingen. Echtgenote Catherine krijgt 2000 pond sterling. Over 1000 pond daarvan mag ze zelf vrijelijk beschikken, de andere 1000 pond zullen na haar dood vervallen aan Phillip’s broers en zusters en hun kinderen. Bovendien krijgt my beloved Wife de huizen en tuinen van Phillip en alle serviesgoed en andere huishoudelijke artikelen, op voorwaarde dat zij het levensonderhoud zal betalen van neef Oswald Buffle voor de duur van diens opleiding.

Dan volgen enkele kleinere legaten: aan zijn vriend Anselmus Vandenbergh laat Phillip 60 pond na waarvan Anselmus some part moet besteden aan goede doelen. Phillip was voogd over ene Gustavos Frederick, die hij in zijn testament een legaat toebedeelt van 150 pond uit een obligatie op de duke of Pois, en 10 pond uit een obligatie op de duke of Richmond. Als Phillip Frederick nog mocht leven krijgt hij 25 pond uit het aandeel van zijn neef Gustavos. Twee neven Oswald – over hen zometeen meer – kregen ieder een legaat van 100 pond.

Wat er dan nog rest van zijn wereldse goederen vermaakt Phillip aan zijn broers, zusters en hun kinderen. Tot executeurs benoemt hij Anselmus Vandenbergh, Peter Rietfelt en Nicolas Saers.

Dit testament dateert van 22 april 1719. Kort daarop overleed Phillip, op 2 mei leggen Petrus Reedfield en Nicolaus Saers de eed af als executeurs van het testament.

De waarde van de nalatenschap van Phillip Buffle was zeer aanzienlijk. Alleen al de 2000 pond sterling die echtgenote Catherine in vruchtgebruik toebedeeld kreeg zou tegenwoordig bijna 300.000 euro waard zijn. Phillip had blijkbaar goed geboerd, of liever: getuinierd.

De nalatenschap in Engeland

De uitvoering van het testament verliep niet zonder problemen, leidde zelfs tot rechtzaken. Helaas weten we daar het fijne niet van (de stukken, die bewaard worden bij de National Archives in Kew bij Londen, zijn helaas niet digitaal beschikbaar). Wat we wel weten is dat in 1719 executeurs Peter Reedfield [Rietfelt!], baker of St Margaret Westminster, en Nicholas Sears, seedsman of St James Westminster een aanklacht indienden tegen een aantal personen, onder wie Gustavus Frederick, John Alston, Kenneth Mitchell (die als getuige het testament ondertekende) en weduwe Catherine, inmiddels hertrouwd met Richard Peares. De uitkomst? Onbekend.

In 1721 zien we opnieuw een aanklacht, ditmaal van de minderjarige Oswald Buffle en executeurs Peter Reedfield, Anselmus Vandenberghe, gent of St Margaret Westminster, en Nicholas Saers, seedsman of St James Westminster, tegen Richard Pears en zijn vrouw Catherine. Opnieuw is de uitkomst onbekend.

Cousin Oswald, nephew Oswald

In zijn testament vermeldt Phillip Buffle diverse malen - op niet geheel consistente wijze - een ‘neef Oswald Buffle’. Twee maal spreekt hij van my Cosen Oswald Buffle, één keer van my Nephew Oswald Buffle, en één keer van my Nepheu Oswald Buffle, son to my brother Oswald Buffle.

In het Nederlands kan neef op twee familierelaties duiden: de zoon van een oom/tante (Engels/Frans: cousin) of de zoon van een broer/zus (Engels: nephew; Frans: neveu). De Nederlander Phillip Buffle gebruikt de termen cousin en nephew echter door elkaar, als synoniemen. Toch kunnen we wel twee verschillende personen onderscheiden. Drie vermeldingen betreffen Oswald (doopnamen: Oswaldus Sigismundus), zoon van Frederick Bufflée. Het lijkt erop dat Phillip deze Oswald in Engeland onder zijn hoede heeft genomen en hem aldaar in de leer had gedaan, waarschijnlijk als tuinman. Phillip's weduwe draaide gedurende Oswalds apprenticeship op voor diens levensonderhoud. Bovendien kreeg Oswald nog een legaat van 100 pond, uit te betalen zeven jaar na dato van het testament.

Daarnaast kreeg ook Oswald, zoon van Oswald Bufflée, een legaat van 100 pond. Deze Oswald (doopnamen: Oswaldus Leopoldus) was in Boxmeer ingetreden in het Karmelietenklooster. Naast die 100 pond had deze pater Leopoldus Bufflée op zeker moment in Engeland nog eens 40 pond ontvangen uit de nalatenschap van zijn oom Phillip. Ten onrechte, naar later bleek, althans in de Boxmeerse akte van 1726 wordt vermeld dat dit bedrag van de eerwaarde paters Carmeliten zal worden teruggevorderd. Van Karmeliet Leopoldus Bufflée weten we verder weinig meer dan dat hij van 1731 tot zijn dood in 1746 kapelaan in Boxmeer was en dat hij eenigen tijd missionaris der orde te Londen is geweest, althans, dat vermeldt Schutjes in zijn Geschiedenis van het bisdom ’s-Hertogenbosch. Uit het trouwboek van de kapel van de Portugese ambassade in Londen blijkt dat Leopold Bufflée tussen 1722 en 1728/9 in die kapel een aantal - vanzelfsprekend: katholieke - huwelijken inzegende. Uit andere bronnen is over activiteiten als missionaris in Engeland niets bekend. Opvallend is dat Victor of St Cecile, een Karmeliet die vanaf 1713 in London werkzaam was, aan de Strand woonde, een straat in de parochie van St. Martins in the Fields, de woonplaats van Phillip Buffle.

De nalatenschap in Boxmeer

Niet alleen aan de overkant van de Noordzee leidde het testament van Phillip Buffle tot onenigheid, ook in Boxmeer kwamen er arbiters aan te pas om de verdeling van de nalatenschap binnen de familie Bufflée in goede banen te leiden.

Want het wiegje van de Londense tuinman Phillip Buffle had niet aan de Thames gestaan, maar in Boxmeer, waar hij op 13 maart 1661 was gedoopt als zoon van Peter Bufflée, tuinman op het kasteel, en Agatha Cimal.

De afhandeling van de nalatenschap in Boxmeer had pas in 1726 plaats, enkele jaren na de dood van Phillip, toen diens weduwe Catherine intussen ook was overleden en toen de 100 pond vrijkwamen, die Phillip had nagelaten aan zijn neef Oswald zoon van Frederick, maar die door het overlijden van deze Oswald in 1723 waren toegevallen aan de broers en zusters van Phillip en hun kinderen.

Phillip Buffle had bepaald dat 1000 pond sterling waarvan zijn vrouw het vruchtgebruik kreeg, na haar dood verdeeld moest worden amongst my Brothers and Sisters and their Children which shall happen to be living at the death of my said Wife equally. Broer Willem had in Engeland het aandeel van de familie Bufflée in de erfenis afgehandeld. Dat betekende niet dat daarmee de zaak ook binnen de familie was geregeld. Wegens de onderlinge daarover geresene verschillen waren op 2 augustus 1725 arbiters aangesteld om de exacte verdeling eens en voor altijd vast te leggen. En zo geschiedde op 12 juni 1726, toen voor de schepenbank van Boxmeer bepaald werd dat de nalatenschap in vier gelijke parten of staeken zou worden verdeeld: ¼ voor broer Willem; ¼ voor broer Oswald; ¼ voor de kinderen van wijlen broer Frederick, vertegenwoordigd door hun stiefvader Arnoldus Aarts, met wie hun moeder Oswaldina Croes inmiddels was hertrouwd; en ¼ voor de kinderen van Phillip’s zus Magdalena Bufflée, gerepresenteerd door hun vader Philip Hengst.

De volgende dag vond de daadwerkelijke verdeling plaats van de nalatenschap. Een deel van Phillip’s kapitaal bestond overigens uit landerijen rond Boxmeer, hetgeen de evenredige verdeling nog enigszins bemoeilijkte. Na afftreck van d’onkosten bedroeg het aandeel van de familie Bufflée in de nalatenschap van broer Phillip maar liefst 18333 gulden 13 stuivers en 4 penningen, vandaag de dag een kleine 220.000 euro. Phillip had in zijn leven dus een groot bedrag bij elkaar geharkt.

Contacten tussen Boxmeer en Londen

Al vestigde Philip Bufflée / Phillip Buffle zich aan de overzijde van de Noordzee, dat betekent niet dat hij geen nauwe banden bleef onderhouden met zijn familie in Boxmeer. We zagen al dat verschillende neven hem in Londen kwamen opzoeken, en dat Phillip één van hen hielp bij het vinden van een baan. En hoewel hij in Engeland woonde bezat Phillip nog steeds landerijen in en om Boxmeer. Ondanks de afstand was Phillip – weliswaar via plaatsvervangers – doopheffer van een viertal van zijn neefjes en nichtjes. Phillip Buffle had zelf geen kinderen, zijn naam leefde dan ook niet voort in zijn nieuwe vaderland. En daarom ook keerde een groot deel van het kapitaal dat hij aldaar had opgebouwd na zijn dood terug naar broers en zussen en hun nakomelingen in zijn geboorteplaats Boxmeer.

bronnen:

Brabants Historisch Informatie Centrum, toegangsnummer 7042 Schepenbank Boxmeer, 1605-1810, inv.nr. 31, 221-224

The National Archives Kew, PROB 11 - Prerogative Court of Canterbury and related Probate Jurisdictions: Will Registers, 568-276, Will of Phillip Buffle, Gardner of Saint Martin in the Fields, Middlesex

J.C.M. Weale ed., Registers of the Catholic Chapels Royal and of the Portuguese Embassy Chapel 1662-1829. I Marriages (London 1941)