skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg

De priester die straaljagers vernielde

Sanne Jussen
Sanne Jussen Bhic
vertelde op 20 oktober 2010
bijgewerkt op 20 juni 2022
Priester Kees Koning is in de jaren '80 en '90 actief als vredesactivist. Vanaf midden jaren '80 komt hij geregeld in het nieuws vanwege zijn antimilitaristische acties, waardoor hij ook in de gevangenis belandt. Hij woont de laatste periode van zijn leven in Eindhoven, tot zijn plotselinge overlijden op 22 juli 1996.


Kees Koning in 1991. foto door Johan van Gurp, Stadsarchief Breda (Collectie BN De Stem / Johan van Gurp, nr. JVG19910717026)

Priesterwijding en werk als aalmoezenier

Kees wordt op 21 februari 1959 tot priester gewijd; iets dat hij als klein jongetje altijd al wilde. In 1960 wordt Kees benoemd tot reserveaalmoezenier in het leger. De functie van aalmoezenier zal hij tot 1 juni 1967 vervullen, de laatste jaren daarvan in het Duitse Seedorf en volledig op zijn eigen manier. Volgens een in die tijd in Seedorf actieve dienstplichtige zag Kees er destijds alles behalve keurig militair uit. Hij had alle rangen van zijn uniform gescheurd en wilde geen hoofddeksel dragen. Tijdens een militaire viering van Koninginnedag speldt Kees zijn borst vol met geleende wandellintjes. En hij eet samen met de gewone soldaten, niet met de officieren. In de jaren die volgen werkt Kees als verpleger en daarna als ontwikkelingswerker in Azië.

Vredesactivist

In 1986 werkt Kees Koning bij de organisatie Emmaus Eindhoven. Kees wil zich steeds sterker inzetten voor de vredesstrijd. Op 3 februari 1986 gaat hij voor het eerst naar vliegbasis Woensdrecht, waar hij mensen ontmoet van het Vredes Aktie Kamp aldaar. Samen met de VAK’ers neemt Kees deel aan knipacties in de hekken van de vliegbasis en aan blokkades. Kees sluit zich aan bij de Maarbidders, die aan hun naam komen doordat een personeelslid van vliegbasis Woensdrecht tijdens een actie tegen een collega zei dat zij “maar bidders” waren. De Maarbidders voeren tot eind 1987 regelmatig actie, vooral in Woensdrecht. In 1988 wordt de North Atlantic De-Fence Movement (NADFM) opgericht, ook wel de ‘Ploegschaar-beweging Nederland’ (vanuit het idee “zwaarden om te smeden tot ploegscharen”, dus ervoor te zorgen dat militair wapentuig niet meer gebruikt kan worden om mensen kwaad te doen) met als kern van de groep de oud-Maarbidders.

“Waar recht onrecht wordt is verzet plicht!’

In het najaar van 1988 wordt bekend dat zestig Nederlandse NF-5-jachtbommenwerpers aan Turkije verkocht zullen worden, en dat terwijl Turkije de Koerdische bevolking onderdrukt, vervolgt en tegen Koerdische opstandelingen vecht. Op 27 november neemt Kees deel aan een actie in Woensdrecht. Op zes toestellen worden teksten geschilderd zoals “stop wapenhandel Turkije, misdaad!” en de banden van acht toestellen worden lek gestoken. In de nieuwjaarsnacht van 1989 weet Kees samen met Co van Melle en met hulp van vredesactiviste Mariëtte Moors de vliegbasis Woensdrecht op te komen. De twee mannen lopen naar de 22 NF-5 vliegtuigen die op de basis staan (en waarvan wellicht net de banden zijn gerepareerd na de vorige actie) en slaan met hakbijlen in op de toestellen. Helaas veroorzaken ze daarmee minder schade dan gehoopt.

Het duo wordt opgepakt; Kees komt uiteindelijk in de gevangenis in Grave terecht. De actie wordt landelijk nieuws. Ook de militaire masten die bij een militair communicatiecentrum in Erp staan zijn niet veilig voor Kees. Op 9 augustus 1991 halen Kees en Mariëtte Moors de eerste van twee masten neer. Nadat zij de kabels doorgeknipt hebben komt de mast  "spontaan naar beneden", zoals Kees in zijn dagboek schrijft. In de nacht van 12 augustus halen Mariëtte en Kees ook de tweede Erpse mast neer. Op weg naar huis worden de twee opgepakt. Op 7 augustus 1992 komt Kees vrij uit de Bossche gevangenis.

De laatste krantenwijk van Kees

In de jaren die volgen blijft Kees actievoeren en belandt hij ook weer meermaals in de gevangenis. Hij blijft in Eindhoven wonen, waar hij ’s ochtends en ’s middags de krant rondbrengt. Op 22 juli 1996 doet hij dat voor de laatste keer. Na het fietsen van zijn middagronde wordt Kees bij zijn fiets gevonden; hij is overleden aan een hartstilstand. Aan het leven van de toegewijde en bekende vredesactivist komt zo een abrupt einde. Op 26 juli wordt Kees Koning begraven op de begraafplaats Broekhoven in Tilburg.

Kun jij je priester en vredesactivist Kees Koning nog herinneren? We nodigen je uit om je herinneringen aan hem achter te laten in een reactie onder dit verhaal.

Bron

  • Alkemade, Gerard van (2003). Al ga je eraan kapot! Het leven van vredesactivist Kees Koning. Breda: Stichting Uitgeverij Papieren Tijger

Reacties (4)

Guido Klessens zei op 23 juni 2022 om 20:18
Kees Koning was in de jaren 60 van de vorige eeuw Kapelaan in ons dorp Beek en Donk.
Hij lag regelmatig in onmin met de Pastoor en kreeg dan niets te eten.
Wij waren een gezin met 13 kinderen dus een meer of minder maakte niet zoveel uit en de "Kapelaan" schoof dan aan bij ons aan tafel.
Toen de Kapelaan de parochie verliet kregen wij als afscheid cadeau zijn hond basje, welke de zelfde karakter trekkingen had als de Kapelaan.
Jose zei op 29 maart 2024 om 14:47
Heb Kees een aantal malen mee mogen maken: hij was toen al "groot". Ben op zijn begrafenis geweest samen met mijn goede vriend Bingöl. Toen heeft dat heel veel indruk gemaakt: een kist gemaakt van pallet hout en geen bloemen (vond Kees verspilling). Maar zijn geliefde zonnebloem was er wel
Thijs de Leeuw
Thijs de Leeuw bhic zei op 10 april 2024 om 15:10
Mooi deze anekdotes en verhalen van degenen die Koning nog hebben gekend, gezien en gesproken. Zelf alleen de genoemde biografie gelezen, waarin zijn leven en idealen en daden, activisme ook mooi in de tijd worden geplaatst. Dank voor het delen Jose en Guido!
Rini de Groot zei op 15 april 2024 om 10:39
Er waren ook vredesactivisten die vernielingen aanrichtte bij de omheining van de vliegbases Volkel en tot een taakstraf werden veroordeeld.
En daarbij ingezet, begin 2000, bij het lemen van de middeleeuwse gebouwen van het op te richtte Historisch Museum van Eindhoven.
Noodgedwongen stopten zij als vredesactivist, ‘ik wil ook mijn kleinkinderen op zien groeien.’

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.