Muurkrant over de actie (Bron: collectie Erfgoed 's-Hertogenbosch, nr. 21834)
Het Baptistklooster behoorde in de periode 1895-1972 toe aan de Zusters van Barmhartigheid van Ronse. Na hun vertrek was het gebouwencomplex leeg komen te staan en in handen gekomen van projectontwikkelaar Plein BV.
Het Baptistklooster is het tweede pand dat tijdens de Bossche 'kraaklente' van 1978 is gekraakt, op 18 april, gesteund door het JAC (Jongeren Advies Centrum), het KJH (Komitee Jongerenhuisvesting) en het LOK (Landelijk Overleg Kraakgroepen). Het was nog wel even spannend of deze actie zou slagen. De dag vóór de kraak was immers het oude ziekenhuis aan de Papenhulst door krakers in gebruik genomen en de NOS had er verslag van gedaan, om dezelfde avond nog aan deze actie aandacht te besteden in het journaal. Dat hadden ze ook gedaan, evenwel onder vertoning van het verkeerde affiche. Tot schrik van de krakers van De Paap, die zich in de twee ziekenzalen hadden verzameld om collektief televisie te kijken, liet de NOS in plaats van het affiche over hun actie de grote muurkrant zien over de geplande kraak van het Baptistklooster. Ze belden snel met Hilversum en bij het volgende journaal was de fout hersteld. De volgende dag bleek de politie alsnog door de actie verrast en de krakers namen het klooster in gebruik.
Bron: Brabants Dagblad, 19 april 1978
Nu verliepen niet alle kraakacties even georganiseerd. En dat was ook zeker bij het Baptistklooster het geval, vergeleken met bijvoorbeeld de aanpak bij De Paap, blijkt uit de verhalen van oud-krakers. Harry was destijds student aan de Kunstacademie en door zijn deelname aan de kraak van het Baptistklooster deel geworden van ‘de actiebeweging’ in de stad. In die beweging hebben studenten van zijn academie, maar ook die van de Sociale Academie en van de HTS en HAS een belangrijke rol gespeeld. 'Die laatste twee groepen waren minder prominent aanwezig maar hoorden er wel bij. En ze waren heel praktisch, door hun studie en dat konden we goed gebruiken', vertelt Harry. 'Bij het regelen van gas, elektra, alles wat geregeld moest worden.' Het Baptistklooster was volgens hem een van die kraakpanden waar de cohesie erg laag was. Ook kreeg het pand net als de in '78 gekraakte Carolusflat te maken met drugs. 'Ik heb het meegemaakt dat ik de deuren opende en er een dealer stond. Ik zei dat hij er niet in mocht. Toen pakte hij zijn pistool: "Mag er wel in!" Ja, daar kun je niet tegenop. Op een gegeven moment ging de politie wel aan het werk hoor en hebben we deze lui samen tegengehouden. Zulke mensen te pakken krijgen is heel moeilijk, maar we hebben ons er flink tegen verzet. Later werd begonnen met de verbouwing van het klooster en moesten we er uit. Gelukkig, want anders… je kunt niet op tegen zulk volk.'
Op 15 juni 1978 heeft de gemeente het Baptistklooster samen met de gekraakte Carolusflat en het niet-gekraakte Carolusklooster voor 9,1 miljoen gulden van Plein BV gekocht, wat onder de krakers nog discussie opleverde over de vraag of dit nu wel een gewenste uitkomst was. Had Plein BV niet geprofiteerd van de druk die de kraakgroep op de gemeente had uitgeoefend? Konden ook andere ondernemingen op deze manier aan hun vervallen panden verdienen?
Uiteindelijk is besloten om het klooster te verbouwen tot een appartementencomplex. Voor de bewoners is toen een tijdelijk onderkomen gezocht. Van die bewoners kwamen veel studenten van de kunstacademie en de HAS terecht in de Clarastraat. Daar hebben zij met hulp van een architect in de periode 1983-1985 het oude kloostercomplex van de 'Theresiaantjes' verbouwd en gerenoveerd. Naar het verbouwde Baptistklooster zijn ze nooit teruggekeerd.
Bronnen
Interview van de auteur met Else Embregts en Harry van Berlo (2021)
Interview van de auteur met Gertjan van Beijnum en Stan Bögels (2022)
Denise de Costa, Wonen in een klooster. Clarissen, Theresiaantjes, gastarbeiders en kunstenaars (Zwolle 2010).
Privécollectie Kleintje Muurkrant, kraakpanddossiers, map 40: Baptist (met dank aan Gertjan van Beijnum, 's-Hertogenbosch)
Reageren
Reageer hieronder en deel je herinneringen aan de protestbewegingen van de jaren zestig, zeventig en tachtig. Ook zoekt het BHIC voor dit thema foto's en ander oud materiaal, om op de site te plaatsen.
Eind oktober 2023 gaat een boek over de opstandige jaren 1975-1985 in Den Bosch verschijnen. Makers zijn journalist Eric Alink en documentalist Gertjan van Beijnum, die beiden actief waren in de toenmalige beweging. Verder bestaat de redactie uit sociaal historicus Frans Van Gaal, vormgever Maarten Sterneberg en Rob Koolen. Heb je verhalen of beeldmateriaal uit die tijd? Stuur een berichtje aan denboschinbeweging@gmail.com. De makers nemen contact met je op. Je kunt je ook aanmelden als je te zijner tijd extra info over het boek wil.
