Uit: De Sirene van 1 augustus 1960; de Osse deken Jos van Herpt metselt de gedenksteen in de Koolwijk
26 juli is Anna’s feestdag, maar de viering vindt in het weekend daarna plaats. Hoogtepunt is de plechtige openluchtmis op het weitje naast de kapel. Honderden mensen zijn daarbij aanwezig. Op de zondag na 26 juli 1960 is het extra druk bij de Koolwijkse kapel. Jos van Herpt, de deken van Oss, metselt een gedenksteen in de achtermuur. De tekst verwijst naar de jaren 1640-1672, toen de katholieken van Berghem en Oss geen gebruik mochten maken van hun parochiekerk en ook nog geen schuilkerk hadden. Voor hun kerkelijke plichten moesten zij naar het Graafschap Megen en het Land van Ravenstein, waar wel vrijheid van godsdienstuitoefening heerste.
Middeleeuwse kapel
De middeleeuwse Annakapel in de Koolwijk, onder de parochie Herpen, lag net in het vrije gebied en toch dichtbij Berghem en Oss. Geen wonder dus dat de Osse pastoors toen van hieruit hun parochianen bedienden. Ook Berghemnaren, want Berghem zou pas in 1677 een zelfstandige parochie worden. Vandaar dat bij de onthulling van de gedenksteen in 1960 niet alleen de pastoor van Herpen, maar ook zijn collega uit Berghem en de burgemeester van Oss aanwezig zijn.
“De Kolluk”, waar in de 17e en 18e eeuw druk bezochte Sint-Annaprocessies plaatsvonden, bleef daarnaast een toevluchtsoord voor katholiek Berghem. In 1751 liep daar een conflict tussen roomsen en protestanten stevig uit de hand, waarna het Staatse gezag de roomse schuurkerk sloot en de pastoor, Caspar Bijnen, verbande. De ‘Bérgse’ katholieken huurden toen enige tijd een schuur in de Koolwijk, die door Ravensteinse priesters werd bediend. Maar na 1800 werd het Land Van Ravenstein gewoon Nederlands en hield de Koolwijk alleen de Sint-Annaverering over. Pelgrims konden er op 26 juli of de week daarna een volle aflaat verdienen. Jongeren gingen erheen voor de “Kollukse kermis”, in de twee café’s en de kramen langs de straat. In 2017 is die kermis verleden tijd, maar Anna en de gezelligheid zijn gebleven.
Dit verhaal verscheen eerder in Brabants Dagblad
