skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

'Spierke trekken' voor de kerstkaarten en nieuwjaarspost

Het versturen van kerstkaarten is nog steeds populair. Vroeger verstuurd zonder enveloppe en thuis na de feestdagen met ‘spierke trekken’ onder de kinderen verloot. Bij de verzameling zaten zakelijke visitekaartjes voor de karrenmakerij; daar hadden we geen belangstelling voor.

Gewekt midden in de Kerstnacht gaf je meteen een kerstgevoel, bijtijds vertrokken m’n zus en ik in de veertiger jaren voor de eerste maal naar de Nachtmis. Van ons moeke kregen we een pepermuntje toegestopt voor het geval dat we ons niet lekker voelden, in de uren durende H. Mis. Na het innemen waren we niet meer ’nuchter’ en mochten dan niet meer ter communie.

Om half 4 de Nachtmis met drie Heren, aansluitend twee stille missen die elkaar snel opvolgden en we kwamen na zessen in de morgen thuis. Vader had bij de Kruisheren al eerder de Nachtmis bijgewoond en vers gebakken balkenbrij klaar staan; dat was smullen. De Nachtmis was echt een ‘Nachtmis’. Je had als kind er een halve nacht opzitten, heel anders dan nu op de vroege avond wanneer je net van het werk komt.

Daarna naar de Dagmis van 10 uur weer een Plechtige H. Mis. We zagen in het portaal de klokkenluiders die dat eenhalf uur vol hielden. Na het middageten om 3 uur het Plechtige Lof, hiermee zaten we die dag meer tijd in de kerk dan thuis rond de warme Leuvense stoof. Thuis stond de kerststal, bedekt met vers mos en geurde het hars en dennengroen erboven een verlichte vijfpuntige de Davidster. Dat was de echte zoals in de kerk, door m’n oudste broer gemaakt en enkele jaren terug gerestaureerd.

Kerstgroeten uit Davos

‘s Avonds luisterden we naar de radio voor de kerstgroeten vanuit het Zwitsers Davos, uitgesproken door de Nederlandse patiënten. Dat ging altijd gepaard met veel gesnotter. Bij het naar bed gaan rolde menigeen traantje want we leefden drie weken naar dit Hoogfeest.

De kleurige met kersttafereel geadresseerde kaarten vermeldde het buurtschap van familieleden, ooms, tantes of een kennis, de wens. In het hoekje op de achterzijde linksonder soms uit enkele letters, maar zeker 'Zalige Kerstmis en Zalig Nieuwjaar'.

'Spierke trekken'

En na de feestdagen verloot met ‘Spierke trekken’. Daarbij had moeke enkele lucifers tussen de vingers geklemd waarbij één lange en probeerden we het langste houtje er uit te trekken. Snel volgde Driekoningen en begon weer het onaantrekkelijk onderwijs.

Hierbij een Kerstkaart van Br. Joseph (van Heeswijk, buurtschap Hoenderbosch) Uden 1952, verzonden vanuit de Missiepost Oeganda. Het is een van zijn pentekeningen en ondertekend door Bro. Josefh, een Oegandees gezin geknield voor de kerststal.

(lees verder onder deze afbeelding)

Buiten de afzender mocht de ‘boodschap’ niet meer dan 7 woorden bedragen het werd dan aangemerkt als een Briefkaart en was een hogere port verschuldigd. Voor de afgebeelde post was na de oorlog een tarief van 2 cent verschuldigd. De aangebrachte stempels, Holland en de letter A, had iemand gevonden er hier afgedrukt.

 

Reacties (16)

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 19 december 2018 om 11:01
Wat een mooie herinneringen Rini, aan een gelukkige kindertijd. Bedankt!
Rini de Groot zei op 28 december 2018 om 19:13
Vandaag hoorde ik van mijn broer (89) over de door hem aangebrachte stempels. De letter A kwam uit een drukdoos gekregen van de Sint doch waren te groot voor een tekst te vormen, zeker bij gebrek aan schrijfpapier.
De ovale stempel gevuld met het woord ‘Holland’ en er boven het cijfer 7, was een stempel die op (buurtschap Vijfhuis) gebruikt werd, vermoedelijk voor het stempelen van eieren.
Annette zei op 31 december 2018 om 14:16
Spierke trekken! Heel bekend voor mij. En mooi dat Rini de Groot (als een van de weinigen) zich dit ook nog kan herinneren. Zo werd bij ons thuis alles op een eerlijke manier verdeeld. Iedereen evenveel kansen, want om de beurt mocht je als eerste trekken.
Rini. zei op 31 december 2018 om 16:34
Annette bedankt voor je reactie, hierbij speelt je leeftijd mee, mag ik vragen waar ergens in Brabant? (Hopend weer een nieuwe lezer.) Het wordt niet genoemd in het Mandos Spreekwoordenboek. (kun je downloaden)
Maar lees ook het verhaal: Zaterdagmiddag…. van Elly Schouten op deze site.
Zij geeft een geheel andere betekenis. Bij m'n ingezonden verhaal plaatste Marilou BHIC, als titel ‘Spierke Trekken’ ervoor dat geeft nu de doorslag!
Annette zei op 1 januari 2019 om 13:00
Precies, de titel trok mijn aandacht. Ik hoor het mijn moeder nog zeggen als b.v. de blotevoetenpater prentjes had achtergelaten. Door haar komt dit, denk ik, in mijn familie en ze was afkomstig uit Waalre.
Het verhaal van Elly Schouten heb ik niet gevonden, helaas.
Rini. zei op 1 januari 2019 om 13:23
Annette, plaats op Google de tekst; Zaterdagmiddag… BHIC Elly Schouten.
Elly schrijft prachtige verhalen zoals, Het wonder … BHIC.
Hopelijk lukt het!
Annette zei op 1 januari 2019 om 15:44
Dank voor de tip; ik heb 't verhaal gevonden, heel mooi.
Dit is letterlijk spierke trekken.
Enne....Elly Schouten kan inderdaad prachtig schrijven.
Rini. zei op 1 januari 2019 om 16:03
Annette, alweer een Gelukkig Mens.
Blijf bezoeker van BHIC en geef reacties , het spoort ons aan!
Volgende week, ‘Pijpje Drop’ een nieuw verhaal,
Martien v. Dooren zei op 16 december 2022 om 16:53
Spierke trekken.
Bij mijn weten is het een heel oude gewoonte, veelal door jongens toegepast.
Als er b.v. een appel te verdelen was onder meerdere , nam de gulle gever b .v .vier spierkes gras in zijn vuist en mochten de andere er een uittrekken. die het langste had was winnaar. Het spierke trekken ook toegepast worden bij een spel , die hier het langste spierke trok mocht beginnen.
In 1900 en daarvoor was er geen geld onder de mensen en hadden overal wel een oplossing voor . grasspierkes waren overal voorhanden en kosten nets.
Mogelijk waren er meerdere toepassingen en verschillen in andere streken.
Martien v. Dooren
Rini de Groot. zei op 16 december 2022 om 18:13
Martien, Hartelijk Dank voor de zeer zekere en juiste betekenis.
En het meest voor de hand liggend materiaal in je omgeving ik
heb er nooit bij stil gestaan.
Òns Moeke, 1900, zij kwam van het buurtschap Vijfhuis.
(D'n andere kant van het spoor in Uden.)
Bert Wijnen zei op 17 december 2022 om 21:22
Bij ons, in Heesch, kenden we het "spierke trekken" ook. Ons Moeder nam dan letterlijk verschillende spierkes (sprietjes stro) in de hand. Dan werd afgesproken of degene die de langste spriet dan wel de kortste trok, de winnaar was. Het ging dan ook op elke zondag on de vasten. Wanneer we dan bij de kruidenier een snoepje kregen, werd dat in het snoeptrommeltje gestopt. Alle "snuupkes" werden dan verdeeld onder de kinderen. De getrokken spierkes bepaalden de volgorde waarin wij mochten kiezen.
Rini de Groot. zei op 17 december 2022 om 21:59
Bart prachtig verhaald, òòk letterlijk, sprietjes genomen wat waren we toch rijk en tevreden met èèn snuupke of een stukske Kwatta, vergeleken met de hedendaagse jeugd.
Annette zei op 18 december 2022 om 11:20
Bij ons was dat ook zo. Zowat alle snoep, dat we ergens 'onderweg' of b.v. met de verjaardag kregen, werd thuis onderling verdeeld. Door middel van spierke trekken werd uitgemaakt wie het eerst mocht kiezen uit de 'hupkes'.
Een keer is dat eerlijk verdelen fout gegaan en dat herinner ik me nog goed. Voor mijn verjaardag kreeg ik -van wie weet ik niet meer- 2 repen Tjoklat melkchocola. Een enorme rijkdom! Op een bepaald moment heb ik die middag besloten om 1 reep alleen en stiekem op te eten. Dat werd later die dag natuurlijk opgemerkt en dat heb ik geweten. Van mijn nog overgebleven reep Tjoklat melkchcolade heb ik geen plezier meer gehad. Die moest ik afgeven en werd buiten mij om verdeeld. 'n Goeie leer vur de volgende keer!

Een heel oud versje, gemaakt door mijn tante als kind, zo rond 1924 schat ik, ging ook over 'eerlijk' verdelen:

Wie kan zonder hevig schrokken
'n appelsien verdelen in brokken
terwijl ze al vechten om de schel (=schil).
Rini de Groot. zei op 18 december 2022 om 12:21
Annette, neem aan dat in 1924 een Appelsien in het dorp zeer zeldzaam was.
Staat toch ook in een tekst van een Sinterklaas liedje.
Bij m,n Plechtige H. Communie (1-7-1950) kreeg ik van de buurvrouw, het wekelijks ‘snoepje van de Gruyter.’ Ìk had dat vóór die gelegenheid gekregen en hoefde dat toch niet te delen!
Annette zei op 18 december 2022 om 12:51
Dan was zo'n communie-cadeautje ook een echt cadeautje en terecht. Wat zal dat snoepje van de week lekker hebben gesmaakt.

In 1924 was een appelsien zeker zeldzaam; daarom werd het wit 'vlees' aan de binnenkant van de schil met de tanden afgeschaafd en opgegeten. Trouwens dat heb ik ook nog gedaan, terwijl ik toch van veel latere datum ben. Uit welk Sinterklaasliedje komt deze tekst? Nooit geweten; dus (na bijna 100 jaar) te veel eer voor mijn tante!

Bij de wekelijkse boodschappen kreeg mijn moeder van de kruidenier een papieren zakje met wat snoepjes; veelal toffees. Die mochten wij verdelen en toen al werd de toekomstige weelde merkbaar: wij lustten die snoepjes niet!

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen