skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Stef Uijens
Stef Uijens RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Stef Uijens
Stef Uijens RA Tilburg

Tewerkgesteld in Duitsland

In de gemeentelijke oorlogsschaderapporten komen we ze tegen, de dramatische verhalen over hoe zwaar het was voor de mannen die vanwege de ‘Arbeitseinsatz’ naar Duitsland werden. En er vielen ook doden onder hen. De onvolprezen N. Muller stelde de vaak hartverscheurende rapporten op.
Ook Kees Voets werd tewerkgesteld (Collectie Jo van der Kaaij)
Ook Kees Voets werd tewerkgesteld
Johannes Voets

Zo lezen we o.a. over Johannes Voets uit Olland die in 1943 verplicht te werk werd gesteld in Duitsland. Hij keerde pas op 17 juni 1945 terug. In Duitsland had hij ontzettend veel geleden en bij terugkomst bleek zijn zoontje Martinus een ongeluk te hebben gehad.

Het kind was gewond geraakt door het spelen met een buisje gevuld met kruit: dat kostte hem twee vingers en een duim. De extra-kosten van het ziekenhuis kon het gezin niet betalen, maar gelukkig konden die door tussenkomst van de sociale werkster N. Neggers wél worden betaald.

Gedeelte uit rapport over Henricus Verhoeven
Gedeelte uit rapport over Henricus Verhoeven
Hendrik Verhoeven

Iemand die het niet overleefde, was Hendrik, zoon van Henricus Verhoeven en Barbara van der Leest. Hij was op 10 maart 1942 naar Duitsland vertrokken. Zijn ouders ontvingen via het Rode Kruis het bericht van zijn overlijden op 8 november 1944 in de Wilhelm Ostwaldstrasse, Siegsburg, Duitsland. Dat was enkele weken nadat hun andere zoon, Wilhelmus, op 15 oktober 1944 tijdens de evacuatie door de Duitsers was neergeschoten.

De ouders vragen bij het ‘Districtsbureau Verzorging Oorlogsslachtoffers’ (D.B.V.O.) een uitkering aan. N. Muller schrijft in haar bijlage: het is een arbeidersgezin, en de inkomsten zijn niet erg groot. Of het mogelijk is dat zij enige uitkering zouden kunnen krijgen voor het feit dat twee jongens door de oorlog verloren zijn, die toch zeker op dit moment als zij nog in leven waren, een mooi weekgeld zouden verdienen.

De uitkering wordt niet goedgekeurd, omdat eerst voor de oudste zoon, die in militaire dienst is, kostwinnersvergoeding moet worden aangevraagd.

Tewerkgestelden Duitsland 1940 - 1945 (Collectie Jo van der Kaaij)
Tewerkgestelden Duitsland 1940 - 1945
Gerardus Antonius van Roosmalen

Marinus van Roosmalen, landbouwer met een zeer klein bedrijf aan de Liempdseweg C 168, vraagt in augustus 1945 een vergoeding voor oorlogsschade aan.

Zijn bedrijf wordt omschreven als niet erg florissant, omdat de mensen oud zijn. De algemene indruk geeft wel aan dat het zeer nette mensen zijn, die werken zolang ze enigszins kunnen. Goede mentaliteit en reputatie. Geen relatie met politie gehad. Geen erfelijkheidsfactoren aanwezig. Familieverhouding zeer goed, zo ook de zorg voor gezin en woning.

Het probleem is dat hun zoon, Gerardus Antonius van Roosmalen, geboren 24 december 1912, op 23 juni 1942 in Duitsland te werk is gesteld, in Engelsdorf bij Leipzig. Daar is hij ziek geworden en tijdens het vervoer met de personentrein Dortmund– Bochum, op weg naar huis, door verzwakking op 24 december 1942 in die trein is overleden en ter plaatse begraven. Er is nog een zoon thuis, maar deze staat op het punt van trouwen. Als deze zoon trouwt, zijn de ouders zonder inkomen.

Het advies van D.B.V.O. is dat er geen bezwaar bestaat tegen voorlopige continuering der hulpverlening, mits met spoed een rapport van de Rijksdienst voor Landbouwherstel wordt aangevraagd.

Gedeelte uit het rapport over Gerardus van Roosmalen
Gedeelte uit het rapport over Gerardus van Roosmalen
Andere slachtoffers

Geen rapport is er gevonden over Wilhelmus Hosewol, zoon van Johannes Hosewol en Johanna Maria Kleijssen. Maar in het overlijdensregister van Sint-Oedenrode vinden we op 24-09-1947 de vermelding dat er een uittreksel van overlijden is ontvangen van de gemeente Heerte, Duitsland met betrekking tot het overlijden van Wilhelmus op 3 januari 1943 te Heerte. Hij was toen 29 jaar.

Ook Adrianus Joseph Kluijtmans overleed in Duitsland, op 10 maart 1943 in Essen. Hij was een zoon van Martinus Kluijtmans en Petronella van Kaathoven, en zijn overlijden werd ingeschreven in Sint-Oedenrode op 15 oktober 1946.

Een bomaanval op het Lager Gaufeld in Essen op 26 juli 1943 zorgde voor nog meer namen op de lijst van Burgerslachtoffers:  C. Korsten wonende Sint-Oedenrode A 449, M. van de Wijdeven wonende Sint-Oedenrode A 407, Fr. Bakker wonende Sint-Oedenrode E 137, Bern. van de Wijdeven wonende Sint-Oedenrode A 407 en H. van de Moosdijk wonende Sint-Oedenrode E 137.

Foto’s: Collectie Jo van der Kaaij.
Bron: BHIC, toegangsnummer 7635, Archief Gemeentebestuur Sint-Oedenrode, 1934-1969.

Reacties (6)

Hilde Jansma
Hilde Jansma bhic zei op 11 juli 2018 om 10:07
Indrukwekkende verhalen, Willie. Mooi hoe je ze hebt verteld, al blijft het natuurlijk hartverscheurend wat toen allemaal is gebeurd. Dankjewel voor het delen.
Peter van de Laar zei op 2 augustus 2018 om 23:45
Ik tref in de bidprentjesverzameling van de Heemkundekring De Oude Vrijheid uit Sint-Oedenrode het overlijden aan van Lambertus Joannes van der Heijden, overleden te Aulingen (D) op 23 januari 1945. Hij was geboren te Sint-Oedenrode op 9 april 1922 als zoon van Joannes Lambertus van der Heijden en Antonia van Delst. Zij woonden op Everse 32a, later Koevering 142a en 172. Hij was hun oudste kind.
Willie Damen van de Mosselaer zei op 3 augustus 2018 om 16:34
In de lijst van oorlogsslachtoffers staat in Heemschild aflevering 1-2 1995 pagina 31 alleen een naamsvermelding Johannes van der Heijden 23 jaar.
Het huis met nummer 172 woonde Jan van der Heijden later adres was Veghelseweg 30.
In het begin een klein boerderijtje en later verbouwd tot twee woningen. In 1960 werd de voorkant van het huis ingericht als kruideniers winkel en nog later als frietzaak ‘De Fitselstek’.
Rond de jaren 2000 is het pand geruimd voor de aanleg van de A 50.
Esch, Ad Heemschild aflevering 4 – 2004.
mieke zei op 26 juli 2023 om 17:05
Mooi uw verhaal te hebben gelezen. In welk archief kan ik me aanmelden om er ook achter te komen waar mijn vader in Leipzig te werkgesteld was. Ik heb een enkele foto waarin hij een uniform aan heeft. Hij is er vanuit Breda met een compagnie naar toe gegaan. Kom zijn naam nog steeds niet tegen. Elke hint tip is me meer dan welkom. Joseph Maria Paul Taphorn geb te Amsterdam 06-02-1920 wonende te Eindhoven.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 28 juli 2023 om 15:57
Je zou het Stadsarchief van Breda kunnen proberen om te kijken of er lijsten zijn vanuit de gemeente Breda van in Duitsland te werk gestelden : https://stadsarchief.breda.nl/
mieke zei op 30 juli 2023 om 15:28
Dank je Mariet Bruggeman. Ga er zeker naar kijken .

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.