Van kapelletje tot echte kerk

Waar in willekeurige foldertjes over het Land van Cuijk altijd weer de molen opduikt, ontbreekt dit godshuis bijna altijd. Terwijl de kerk inmiddels toch ook al ruim 120 jaar oud is.

“Geen Beeldenstorm, granaatvuur of soortgelijke godslasterlijke oneerbiedigheden vielen het gotische bouwwerk ten deel. Hooguit zal in die honderd jaar een ongelovige straathond of een late cafébezoeker de muren even ontheiligd hebben”, schrijft De Gelderlander in 1987 bij het honderdjarig bestaan van de kerk.

Eigenlijk is de voorgeschiedenis van de kerk en het parochieleven in Rijkevoort minstens even interessant als de geschiedenis van de kerk zelf. Totdat Rijkevoort in 1722 een zelfstandige parochie wordt, moeten de gelovigen zich behelpen met een klein kapelletje, gewijd aan Sint Rochus.

Twee keer per week reist een Karmeliet vanuit Beugen door de stoffige of drassige karrensporen naar Rijkevoort om er de mis te lezen en de biecht af te nemen. Op Hoogtijdagen moeten de kerkgangers van Rijkevoort in hun paasbeste kleding echter zelf naar Beugen. Want voor deze grote feesten is, net als voor andere sacramenten, het kapelletje in Rijkevoort te min en de parochiekerk verplicht.

Als op een keer een paardenkar met daarop moeder en pasgeboren kind - op weg naar het doopsel in Beugen - omslaat en zowel moeder als kind maar ternauwernood kunnen worden gered van de verdrinkingsdood, trekt Rijkevoort stevig aan de bel. Het voorval geeft de bisschop net het laatste zetje en Rijkevoort wordt een zelfstandige parochie, zij het in een schuilkerk. Na 1648 was de kapel voor de eredienst op slot gegaan.

Aan het begin van de negentiende eeuw krijgen de katholieken hun kapel weer terug. In 1819-1820 wordt de kapel, met uitzondering van het koor, vervangen door een “volwassen” parochiekerk, eveneens aan St. Rochus gewijd.

Met de komst in 1886 van “bouwpastoor” Bijnen, een opvallende verschijning die zich verplaatst in een koetsje, getrokken door een ezel, verandert er het een en ander. Er komt een nieuwe, neogothische kerk naar ontwerp van architect J. Kayser. De nieuwe H. Rochuskerk wordt in 1888 gewijd.

Na veertig jaar is de kerk te klein geworden om alle gelovigen onder te brengen. Een ingrijpende verbouwing vindt plaats in 1927 (architecten C. en J. Franssen). Ook die verbouwing biedt maar voor een paar decennia soulaas.

In 1956 wordt zelfs even een plan geopperd om de hele kerk te laten vervangen, maar dat gaat de meeste parochianen net te ver. Zo blijft de H. Rochus dus gespaard.