Van katholieke kostscholen naar seculier onderwijs

Boumans is naar eigen zeggen van de generatie "kromstaf". “Ik weet niet of je dat iets zegt, maar honderd jaar kromstaf was de viering van de acceptatie van de bisschoppelijke hiërarchie in de Nederlandse samenleving”, legt hij uit. Deze viering vond plaats in 1953 en was volgens hem het begin van het einde van het rijke roomse leven. Ook vertelt hij hoe die jaren een hoogtepunt vormden voor de priesteropleidingen. "Dat was echt zo, dat er toen jaarlijks tientallen priesters werden gewijd binnen de congregatie”.

Maar eind jaren vijftig begon het aantal priesterstudenten te dalen en deze daling werd in de jaren zestig, volgens Boumans, nog eens versterkt door het Tweede Vaticaans Concilie. Dit concilie vond plaats tussen 1962 en 1965 en was een soort Vaticaanse vergadering waarin modernisering van de kerk werd besproken. “Daar hoopte iedereen van dat het allemaal meer relaxed zou worden. Eigenlijk is daar alleen van overgebleven dat de mis voortaan in het Nederlands gehouden werd”, vertelt Boumans. Volgens hem zijn de tegenvallende resultaten van het concilie een van de belangrijkste redenen voor de leegloop van de kerk in de jaren zestig.

Binnen de katholieke kerk was er dus steun voor modernisering aan de ene kant, maar weerstand aan de andere. Het studiehuis in Tilburg maakte rond deze tijd ook veel veranderingen door. In de periode dat Boumans op het internaat zat, werd de school omgetoverd tot een gymnasium. “Dat was zeg maar een beetje vreemd, want van te voren werd iedereen aangenomen”, vertelt Boumans. “Toen merkten we ineens dat er een hele grote verandering ging komen namelijk de overgang naar het gymnasiumniveau. We kregen een staf met priesterleraren die op de universiteit hadden gezeten."

De leerlingen van de Fathers of Mill Hill kregen vrijwel niets uitgelegd over de veranderingen. Toch kwamen de veranderingen niet uit de lucht vallen. “Je werd erop voorbereid omdat er bijvoorbeeld een nieuwe school gebouwd werd. Je merkte ook dat de universitaire leraren binnenkwamen. Je merkte het ook aan het feit dat de lekenleraren bijkwamen. Maar ik kan me niet herinneren dat we ooit een keer samengeroepen zijn om een blik op de toekomst te krijgen”, zo vertelt hij.

Logischerwijs had de omschakeling naar gymnasium invloed op de moeilijkheidsgraad van het onderwijs. “Je kreeg bijna een soort onderscheid tussen de jongens die staatsexamens gingen doen en de jongens die dat niet haalden”, herinnert Boumans zich. Vrijwel alle leraren die les hadden gegeven op het internaat vóór de omschakeling, Verlieten het studiehuis. Ze kregen een benoeming voor een missieplaats of gingen naar het rusthuis van de congregatie in Oosterbeek.

In 1964 voltooide Boumans het kleinseminarie en volgde hierna een filosofieopleiding in het inmiddels afgebroken missiehuis in Roosendaal. Hierna vertrok hij naar New Orleans waar hij zijn diakenwijding zou ontvangen. Toch is hij de ontwikkelingen van zijn oude internaat blijven volgen. “Vanaf die tijd is er veel gaan veranderen in het Mill Hill College Er kwamen minder studenten binnen”, vertelt hij, “Er was net een nieuwe school gebouwd. Daar kwamen ook leerlingen van buitenaf. Niet alleen jongens, maar ook meisjes”. Ook werd de kern van priesterleraren uitgebreid met lekenleraren.

Al eerder, in 1960, was de naam van het studiehuis veranderd in Mill Hill College. Dat gebeurde ten tijde van de opening van het nieuwe schoolgebouw en de omvorming naar een gymnasium. Toch bleef het onderwijs volgens Boumans totaal katholiek tot aan 1973. In dat jaar verhuisde het Mill Hill College naar de Venneweg in Goirle, waar het tot aan de dag van vandaag bestaat als een middelbare school. Het oude pand van het Sint Joseph-Studiehuis en het omringende terrein zou ook een toekomst krijgen als onderwijsinstelling. Deze bestaat nog altijd onder de naam De Rooi Pannen en biedt een breed scala aan MBO opleidingen aan.

Het katholieke onderwijs maakte dus langzaam plaats voor de seculiere instellingen die tot de dag van vandaag bestaan. Boumans vond het erg moeilijk, maar maakte in 1969 de keuze om als gewijde diaken het bisdom New Orleans te verlaten en keerde terug naar Nederland om een carrière in de uitgeverij te beginnen.