In de ruige Biesbosch verbleven de arbeiders in vroeger jaren in keten. Door kieren en spleten was het verblijf vooral 's winters daar geen pretje. Geen water, geen stroom, geen toilet. Geen wonder dat ze blij waren als ze op zaterdagmiddag terug konden keren naar hun dorp Hank. Bij vroege duisternis in de winter waren ze gedwongen om al vroeg naar de keet te gaan.
In de keet knapperde het vuur, aangemaakt en onderhouden door de jongste arbeider, dikwijls nog een kind. Na het karige eenzijdige maal ging men rond het keetvuur zitten en om de tijd te doden kwamen al gauw de verhalen los. Sommige met waarheid, sommige met veel fantasie, de een nog sterker dan de andere. Sommige verhalen bewaard gebleven door overlevering van vader op zoon. Het waarheidsgehalte is onbekend.
Het spook
Omstreeks 1932 zaten we in de winter met een man of acht in de keet van de Benedenste Jannezand. In die tijd waren er nog veel mensen die in spoken, heksen, weerwolven en witte wijven geloofden. Een radio of krant had je niet in de keten, dus met sterke verhalen moesten we elkaar vermaken. Die avond kwamen er waarschijnlijk door de entourage, want het was buiten pikkedonker en stormachtig, afgewisseld met fel weerlicht en harde donderklappen, terwijl binnen de vlammen van het keetvuur wapperden in een schemerige keet en de binten en ramen kraakten en piepten, diverse lugubere verhalen over moord en doodslag, spoken en geesten aan de orde.
Daardoor joegen we elkaar op de een of andere wijze angst aan. De hele ploeg zat gespannen en huiverig op de kisten en we lieten de meest huiverige verhalen op ons inwerken. Plotseling…. zagen we in de donkere nok van de slecht verlichte keet een paar felle rode ogen die ons aanstaarden. Van angst gingen onze haren als het ware over eind staan en er heerste een doodse stilte, terwijl allen onze blik op die enge felle ogen in de nok gericht hielden. Plotsklaps veerde Jaap Verdoorn, die de bijnaam van ‘soppan’ had, met kracht overeind. Hij zwaaide met een rijshaak en gooide deze in de richting van de angstaanjagende vurige ogen en schreeuwde het uit: “Donder wie da ge zijt da zijde maor der aon gade” Gelijk erna klonk er een snerpende gil door de keet en er stortte iets harigs naar beneden. Door de goed gerichte worp had de rijshaak in een klap het vermeende spook uitgeschakeld. Voor onze voeten lag een gesneuvelde kerkuil die we door alle angst en spanning voor een geest of spook hadden aangezien.
Bron: Thomas Westerhout, “Met kist en Bultzak de Biesbosch in.” Dit verhaal is eerder verschenen in de serie Stoere verhalen bij het keetvuur (website Stichting Archief*Kring Hank)
Hebt u ook nog zo'n verhaal? Laat het Archief*Kring Hank weten!
