skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg

Verwarmingsperikelen bij de zusters Penitenten

Soms kom je zulke interessante verhalen tegen dat je die niemand wilt onthouden. Dit verhaal speelt zich af in het moederhuis van de zusters Penitenten van de Eenheid, klooster Bethlehem in Haren. Het volgende is in hun eigen bewoordingen opgeschreven in hun memorieboek.

Zusters Penitenten in hun ontspanningszaaltje in Haren, 1950 (Bron: Stadsarchief Oss nr. BCC0182)
Zusters Penitenten in hun ontspanningszaaltje in Haren, 1950 (Bron: Stadsarchief Oss nr. BCC0182)

Op zaterdag 16 oktober 1943 hadden we de verwarming aangemaakt, doch deze wilde niet goed doorbranden. Zondag, het was afzondering, lag het vuur in de ketel te smeulen. Des ’s avonds voordat wij naar bed gingen, ging zr. Elisabeth als naar gewoonte nog even naar de ketel kijken, of hij soms helemaal uit was. Daar ze merkte dat er kolendamp in den kelder was, maakte zij direct de deur van de gang dicht, daar dan de kolendamp niet in het klooster zou dringen maar vermoedde geenszins dat het voor haar zelf het leven kon kosten. Haar eerwaarde ging gewoon naar den ketel kijken, en zag dat er wat vuur in was, pookte het wat op, waste haar handen, maar viel toen bewusteloos neer, en lag te kermen.

In het klooster Bethlehem. Links een radiator van de verwarming (foto: Wies van Leeuwen / Provincie Noord-Brabant. Collectie BHIC nr. PNB001042144)
In het klooster Bethlehem. Links een radiator van de verwarming (foto: Wies van Leeuwen / Provincie Noord-Brabant. Collectie BHIC nr. PNB001042144)

Zr. Maria Barbara hoorde dat er ergens een zuster kermde en ging rond zien hier en daar, tot dat de zuster merkte dat het in den kelder te doen was, zr. Maria Barbara waarschuwde zr. Maria Martina die ook nog beneden was, de overige zusters waren al reeds op de slaapzaal om zich ter ruste te begeven. Haar eerwaarde waarschuwde de zusters op de slaapzaal en zr. Maria Barbara en zr. Maria Martina begaven zich naar de kelder om hulp te verlenen. Ze hadden echter geen erg in de kolendamp en meenden dat zr. Maria Elisabeth flauw gevallen was. Zij wilden haar uit de kelder dragen, maar dat viel niet mee, want zr. Barbara was al een oude zuster. Zij werden beide ook door kolendamp bevangen en toen zij bijna boven op de trap waren, vielen zij ook bewusteloos in den kelder.

Dr. Verbeek in 1957 (foto: Leo v.d. Bergh. Detail van: Stadsarchief Oss nr. BER0471)
Dr. Verbeek in 1957 (foto: Leo v.d. Bergh.
Detail van: Stadsarchief Oss nr. BER0471)

Ondertussen waren alle zusters beneden gekomen en met veel moeite gelukte het eindelijk de drie zusters uit de kelder te halen en ze naar buiten te dragen. Mijnheer rector werd gewaarschuwd, doch deze stelde ons gerust en gaf den raad de zusters maar rustig te laten liggen. Hij belde de dokter op, doch daar de huisdokter P. Thomkins in Berghem niet thuis was, werd dr. Verbeek in Oss gewaarschuwd, die onmiddellijk bereid was hulp te verlenen. De dokter zeide dat we goed gehandeld hadden met de zusters buiten te leggen maar, daar het nog al koud was, raadde hij ons de zusters binnen te dragen in de werkkamer en de ramen flink open te zetten. Daarna gaf hij de zusters een spuitje. Zr. Martina en zr. Barbara waren al gauw bij, maar zr. Elisabeth, die het langst in den kelder geweest was, was er het ergste aan toe. Zij raakte met verlof aan het braken en kermde maar ’t was akelig om te zien. De dokter liet de zusters wat wijn of koffie gebruiken en wat water om den mond te spoelen. Daar de zusters warm moesten worden werden bedden en dekens gehaald. Kruiken werden warm gemaakt – ’t was juist een hospitaal. Zr. Martina en zr. Barbara mochten eindelijk naar de slaapzaal worden gebracht, voor zr. Elisabeth vond de dokter beter ze op de ziekenkamer te leggen. Twintig minuten over twaalf vertrok de dokter en zijn ook wij weer naar bed gegaan.

Zr. Maria Clara en zr. Maria Humiliana waren ook even bewusteloos geweest, doch minder erg. Zr. Clara werd door den dokter op een stoel naar boven gedragen. ’s Anderen daags moesten de patiënten op advies van den dokter nog in bed blijven en lichte kost gebruiken.
Zr. Martina voelde zich toen al vrij goed en was ’s middags op gekomen. Zr. Elisabeth bleef nog in bed, maar voelde zich toch ook heel goed. Dinsdagmorgen waren de drie zusters allen in de heilige mis, en na nog wat rust gehouden te hebben, waren zij “spoedig weer geheel in orde”. “Deo gratias”.

Eind goed al goed.

Reacties (5)

Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 10 maart 2023 om 18:05
Jeetje Erna, dat had ook zo maar heel anders af kunnen lopen met deze zusters. Ik ben blij dat je dit verhaal met ons hebt gedeeld. Mag ik hier uit opmaken dat je de memorieboeken aan het doornemen bent?
erna zei op 27 maart 2023 om 15:18
goed gezien Marilou. Er staan nog een paar verhaaltjes op jullie site. Is gewoon leuk om er hier en daar wat uit te pikken.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 27 maart 2023 om 15:59
Heel leuk dat je ermee bezig bent, Erna. En we zijn blij met jouw vondsten, houd ons maar op de hoogte :)
Lies Lucassen Weijers zei op 17 november 2023 om 17:06
Wat leuk om te zien, allerlei foto's waarbij ik ook mijn tante zag, een zus van mijn moeder.
Ze is vele jaren in Megen geweest en veel later naar Huissen gegaan. Daar ligt ze ook op het kerkhof begraven. Haar naam was Zuster Marie Louise. Ze werd als Johanna Honing geboren in Hernen gld.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 18 november 2023 om 14:31
Wat leuk dat je hier reageert, Lies. We zijn heel benieuwd; welke herinneringen heb je aan je tante, en mogelijk ook aan het moederhuis?

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen