skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Verzamelen rondom het Geefhuis

Het pand waarin tegenwoordig de bibliotheek van ’s-Hertogenbosch is gehuisvest heeft lange tijd een totaal andere functie gehad. Het gebouw dat in 1972 werd verbouwd en sindsdien als publieke boekenzaal dient, was tot het begin van de negentiende eeuw een verzamelpunt voor armen uit ’s-Hertogenbosch en omgeving. Zij werden onderhouden door de Bossche Tafel van de Heilige Geest.

het Geefhuis in Den Bosch

Deze instelling is waarschijnlijk ergens tussen 1274 en 1281 ontstaan op initiatief van een aantal rijke inwoners van de stad. Samen met eigen kapitaal en de inbreng van andere welgestelden werd een sociaal vangnet gevormd voor een groot aantal Bosschenaren. Hiertoe behoorden met name arme gezinnen, mensen met een fysieke beperking en bejaarden. Al voor 1325 was de Tafel van de H. Geest in het bezit van een pand op de hoek van de Hinthamer- en de St.-Josephstraat, op een steenworp afstand van de grote kathedraal. Vanuit hier, het Geefhuis genaamd, deelde de organisatie brood, kleding, schoeisel en zelfs geld uit. Dat laatste was omstreden, aangezien velen zich afvroegen of armen wel met geld konden omgaan.

De Tafel van de H. Geest was niet de enige sociale instelling in ’s-Hertogenbosch. Zo waren er een weeshuis, verschillende hospitalen voor zieken en bejaarden en een psychiatrische inrichting; werden er collectes gehouden in kerken; en zijn er tussen 1350 en 1500 Blokfondsen – buitenstedelijke, wijkgebonden instellingen – opgericht. Vertegenwoordigers van de middenklasse, de regenten, stonden veelal aan het hoofd van dergelijke instellingen. Men kon in ’s-Hertogenbosch eeuwenlang zonder grote problemen op dergelijke instanties vertrouwen, totdat aan het einde van de zeventiende en gedurende de gehele achttiende eeuw de stagnatie van de economie in de gehele Republiek inzette. De inkomsten van sociale instellingen bleven gelijk of gingen omlaag, maar de werkloosheid nam toe en daarmee de vraag naar bijstand.

In 1811 werd onder Franse zeggenschap besloten dat alle zorginstellingen werden samengevoegd tot een grote instelling. Onder de naam Godshuizen werd het Geefhuis in gebruiken genomen als bejaardenhuis. In 1825 werd het gebouw aan de Hinthamerstraat vervangen door een nieuw gebouw; aan de St.-Josephstraat bleef de oude bebouwing bestaan, waarvan zelfs de vijftiende-eeuwse kap nog intact is. Tegenwoordig wordt het pand dus niet meer gebruikt om het leven van de Bossche bevolking op materieel gebied te vereenvoudigen, maar zorgen de boeken ervoor dat de geest kan worden verrijkt.

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen