Vroeger was níet alles beter

“Piet en Griet zijn thans beloond
Den heer heeft hen met goud bekroond
Ze zijn te samen nog zeer kordaat
En wonen te Boxmeer, in de Kreupelstraat”

Dat gedicht wordt uitgesproken bij het vijftigjarige huwelijk van haar grootouders - in januari 1929 – maar wordt 84 jaar later moeiteloos en in rap tempo herhaald door moeke Elbers. “Het heeft daarna niet lang meer geduurd; mijn grootmoeder overleed een paar maanden later”, vertelt ze. Met de fiets reed zij als jong meisje vanuit Maashees naar Boxmeer om naar haar grootouders te gaan. “Dat vond ik heerlijk om te doen, ik genoot ervan.” Haar andere oma vond ze maar een “knibbele bieter” maar bij haar andere grootouders was het gezellig.

Moeke Elbers is geboren en getogen in Maashees, “en ik hoop er ook dood te gaan”. Haar vader was een keuterboer. “We waren niet rijk maar we waren ook geen schooiers”, zegt ze stellig. Tot aan haar trouwen sliep ze bij één van haar broers in een bedkast. “Dat was toen heel gewoon, hoor. Dat was haast bij iedereen zo.” Ze kijkt op een goede jeugd maar ze zou het voor geen goud over willen doen. “We wisten niks, er werd ons ook niets verteld. Ik had alleen broers. Als die zich wasten en een handdoek voorhielden, had ik geen idee waarom dat was. En toen ik voor de eerste keer menstrueerde dacht ik dat ik dood ging. Echt. Toen ik het tegen mijn moeder vertelde, zei zij alleen: “Heb het hart niet om er iets op school van te zeggen”. Ik zie die waarschuwende vinger zo weer voor me. En toch had ik de beste moeder die er was. Maar ik was zo’n ‘gruun bledje’”, zegt zij zij in onvervalst Maashees’ dialect en met een klaterende lach. “Maar vroeger was echt níet alles beter.”

Van de Tweede Wereldoorlog staat haar het meest bij dat haar man werd meegenomen door “de Prúúsen”. Naar een scharenfabriek in Solingen. “Gelukkig kwam hij weer thuis. Vol luis, dat wel.” Ze vermoedt dat het woonhuis van haar grootouders in de oorlog is gebombardeerd. “In die tijd is zoveel kapot gemaakt, dat zal met dat huis toen ook wel zijn gebeurd.” Maashees is door de krappe eeuw dat Moeke Elbers er woont veel veranderd. “Vroeger kende ik iedereen, nu ken ik ze half niet meer. Die band met het dorp is nu heel anders.” Dat neemt niet weg dat Moeke Elbers graag bij de tijd blijft. Voor een afspraak moet ze haar drukbezette agenda trekken. Vorig jaar wilde ze wel eens pizza eten want dat had ze nog nooit op. “En dat hoef ik nu ook nooit meer. Helemáál niet lekker.” Maar de slierten (bami) in het weekend smaken goed en ze is ook goed te spreken over de maaltijden van tafeltje dekje die sinds kort bij haar aan de deur komen. “Want mijn benen willen niet meer. Ik wil nog zoveel maar ik kan het niet. Ja praten, dat lukt nog als de beste. Mijn mond heeft nergens last van”, zegt ze met een lach.