skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Astrid de Beer
Astrid de Beer RA Tilburg

Waar stond de kerk van Dussen Munsterkerk?

Ton Lensvelt
vertelde op 18 januari 2009
bijgewerkt op 23 april 2014
De voormalige gemeente Dussen is nĂ¡ de Napoleontische tijd (1814) ontstaan uit twee heerlijkheden: Muilkerk en Munsterkerk. Muilkerk lag het meest oostelijk en had z'n kerkelijk centrum in Dussen Binnen, bij het huidige protestants kerkhof. Het meer uitgestrekte Munsterkerk lag ten zuid-westen van Muilkerk en meer nabij de (Oude) Maas. Maar waar stond de kerk van dit dorp? Oude perceelsnamen geven goede aanwijzingen.

Schilderij Rijksmuseum AmsterdamTijdens de St. Elisabethsvloed van 1421 verdween zo'n beetje geheel Munsterkerk, inclusief de kerk, onder de golven. Pas in 1461 werd aansluitend op de Noordelijke Maasdijk de Kornsedijk van Dussen naar Werkendam aangelegd, die Muilkerk en een klein gedeelte van Munsterkerk (± 10%) beschermde tegen het buitenwater.

Buitendijks de Kornsedijk ontstonden daarna vruchtbare aanwassen, die al snel in gebruik genomen werden. Een van de eerste aanwassen die ingedijkt werd, was De Laer, tegen de Kornsedijk tussen de Oude Straat en de Kalversteeg, ter hoogte van het pand Dussendijk 29, thans boerderij Jos Verhoeven.

Dit poldertje van slechts 50 ha. (1.000 x 500 m) was de primaire aanzet tot verdere terugwinning van voornamelijk Munsterkerks gebied. De Oude Straat vormde de eerste ontsluiting van het buitendijks gebied en verschafte toegang tot de gorzen met prachtige namen zoals:

De Hoecxkens,

De Goey Poort,

Het Staecxken,

De Landen Zuyt Sijde van Straetgen,

Den Kleijnen Peerenboom,

Voochts ofte Fockxwerf,

Den Grooten Peerenboom,

De Verckensjacht,

Grooten en Kleynen Brasser,

Raimdonckweer,

Den Langenwerf,

Capel- of Molenwerf en Wyfvliet,

Den Rijetwerf ende Roode Camer,

Staekenborgh, allemaal ten zuiden van de Oude Straat.

 

Noordelijk daarvan lagen De Waerdekens,

Den H.Geest tot Dordrecht,

Slobben Burgh,

Den Langen Camp,

Baeijen Poel,

Witers Koijen,

Bregten,

De Cornse Weeren,

Neel van Dycx werf,

Conyncx Corn ofte Boerenverdriet,

Jan Reijeren-velt,

Den Gysbert en

Den Bleeck Waart.

In de jaren 1679-1680 werden al deze aanwassen van dijken voorzien, waardoor de Zuidhollandse polder ontstond. Die indijking was een gevolg van een opdracht, in de zomer van 1669, door de Staten van Holland en Westfriesland aan de landmeters Joris de Roij en Mattheus van Nispen om deze aanwassen in kaart te brengen en voorstellen te doen voor omdijking.

Dat het hier moet gaan om het gebied waar de oude parochiekerk van Munsterkerk heeft gestaan, blijkt uit een akte van 29 juli 1634, waarin schout en heemraden van Dussen Munsterkerk verklaren dat "ook buijten dijcks gestaen heefft de parochiekercke van Munsterkerk ende dat soo wij altijd gehoort hebben, op seeker stuk lands tegenwoordelijk sijnde wijland, genaemt het kerkckhof".

Kaart bew. door Paul en Anja Seesink-van der Pluijm

De landmeters De Roij en Van Nispen vermelden in 1669 op hun kaart "van de landen ten westen van Dussen gelegen" het perceel Het Kerckhof, kavel no. 157. Het is een langwerpig perceel dat een blok vormt met kavel 156 en 158. Westelijk hiervan ligt de eveneens langwerpige kavel no. 66, "Kerckelant" geheten. Bovendien is op de kaart ingetekend de "kerksteegh", een verbindingsweg tussen de Oude Straat en de Nieuwe Steeg.

In 1891 kocht het R.K. Gasthuisfonds een perceel grond aan De Middelt tussen Oude Straat en Kalversteeg, kadastraal bekend sectie E nr. 217 en omschreven als "gelegen bij het Algemeen Kerkhof". Deze begraafplaats was in 1872 door de gemeente aangelegd op het perceel E nr. 219. Al deze vermeldingen vormen bij elkaar sterke aanwijzigingen dat de kerk van Munsterkerk van vóór de St. Elisabethsvloed van 1421 daar ter plaatse gestaan moet hebben.

Dat bij landbouwwerkzaamheden ter plekke nog wel eens puinresten worden opgeploegd en dat de hoogtekaart van de ruilverkaveling deze plaats aanduidt als onderdeel van de hoger gelegen (1.00-1.50+ NAP) Dussense stroomrug, staaft onze veronderstellingen alleen maar. Opgravingsonderzoek en/of bestudering van de opgeploegde puinresten zou wellicht definitief uitsluitsel kunnen brengen.

Reacties (2)

Hub. Brouns zei op 12 november 2018 om 11:08
Hoe is de naam Munsterkerk ontstaan? Is er een verband te de benaming van de Munsterkerk te Roermond (monasterium, abdij, klooster of convent)
In Roermond is sprake van een abdij van de Cistersienserinnen
Lisette Kuijper
Lisette Kuijper bhic zei op 14 november 2018 om 13:44
Je zou deze vraag het beste kunnen voorleggen aan het Streekarchief Langstraat Heusden Altena (http://salha.nl/), waar de archieven van Dussen aanwezig zijn. Mocht je bij hen informatie vinden, dan horen wij het natuurlijk ook heel graag! Veel succes ermee!

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen