In 1898 opende een Rijks Krankzinnigen Gesticht zijn poorten in Grave. Het was de tweede instelling van die aard in Nederland. De eerste stond in Medemblik en in 1913 zou er nog een derde bijkomen, in Woensel. De Graafse instelling vond huisvesting in het oude Arsenaal, dat in de aanloop naar de opening grondig werd verbouwd en aangepast aan de behoeften van een psychiatrische inrichting. De Echo van 18 juni 1898 doet daarvan kort verslag.
Een van die behoeften was een goede watervoorziening. Het Gesticht had daarvoor de beschikking over een eigen watertoren. Als RPI (Rijks Psychiatrische Inrichting) is de instelling tot 1973 in Grave gevestigd gebleven, maar de watertoren is waarschijnlijk al veel eerder afgebroken.
Uit het eerste jaarverslag van de directeur kunnen we precies leren hoe de instelling aan zijn water kwam. Deze watertoren had naast een druk- en reservoirfunctie duidelijk ook een rol in het filteringsproces van het water. De watertoren is dus eigenlijk een heel slim ontwerp, zo simpel als het gebouwtje er ook uit lijkt te zien!
“Daar een stedelijke waterleiding ontbrak, moest door ’t boren van een wel getracht worden, de noodige hoeveelheid te verkrijgen. Herhaalde boringen brachten slechts ijzerhoudend water te voorschijn, zoodat er niets anders overbleef, dan dit eene zekere bewerking te doen ondergaan. (...)
De definitief gebruikte wel, gelegen op eenige meters afstands van de kazematten, levert water op een diepte van 40 m; door een zuigperspomp, die door een vertikalen stoomketel wordt aangedreven, wordt het ijzerhoudende water opgevoerd voor het z.g. “ontijzeringsgebouw”, dat opgetrokken is bovenop de kazematten. Het stroomt hier uit de persbuis door twee groote breede goten, waarvan de bodem met talrijke gaatjes is voorzien.
Het ijzerhoudende water valt hierdoor als een regen naar beneden, wordt daardoor fijn verdeeld en komt hier al goed met de lucht in aanraking, die door de talrijke raampjes in de muren van den ontijzeringstoren vrijen toegang heeft. Door de zuurstof van de lucht namelijk heeft een oxydatie plaats van de ijzerverbinding, die in het water opgelost voorkomt; het ijzer slaat als bruin ijzeroxyde neer.
Het in regenstralen verdeelde water zakt nu door een systeem van holle steenen, waarvan de holten verschillende richtingen hebben, wordt daardoor fijn verdeeld en komt innig met de lucht in aanraking. Het wordt verzameld in den vergaarbak en vloeit van daar naar de filters; eerst heeft een chemische scheiding van het ijzer en water plaats gehad, nu moeten de gesuspendeerde ijzeroxyde-deelen physisch door zandfilters van het water worden gescheiden.
In de filters blijft dus het ijzer terug, het gezuiverde water vloeit uit deze in den z.g. “reinwaterkelder”. Beide liggen op de kazematten, hooger dan de zolderverdieping der gebouwen, zoodat het water door het buizennet op elke verdieping kan gebracht worden.
Het water is helder, zuiver en frisch van smaak en verandert niet, wanneer het eenige dagen staat. De “inktsmaak” van vóór de ontijzering is geheel verdwenen.”
Een van die behoeften was een goede watervoorziening. Het Gesticht had daarvoor de beschikking over een eigen watertoren. Als RPI (Rijks Psychiatrische Inrichting) is de instelling tot 1973 in Grave gevestigd gebleven, maar de watertoren is waarschijnlijk al veel eerder afgebroken.
De definitief gebruikte wel, gelegen op eenige meters afstands van de kazematten, levert water op een diepte van 40 m; door een zuigperspomp, die door een vertikalen stoomketel wordt aangedreven, wordt het ijzerhoudende water opgevoerd voor het z.g. “ontijzeringsgebouw”, dat opgetrokken is bovenop de kazematten. Het stroomt hier uit de persbuis door twee groote breede goten, waarvan de bodem met talrijke gaatjes is voorzien.
