Dit is een vervolg op het verhaal Weervisser Hendrikus Maas en zijn ook vissende broers (deel 1, hun huizing)
Johannes Maas
Johannes is de oudste van de drie vissende broers. Hij is geboren op 27 oktober 1830 en overlijdt 5 april 1905. Aangenomen mag worden dat zijn roepnaam Jan is. In de studie “De ontwikkeling van de weervisserij in Bergen op Zoom van 1850 tot 1914” wordt vanuit de patentregisters 1862 – 1883 aangetekend: “Alleen in 1862 staan twee weervissers vermeld H. Schot en J. Maas, in 1863 J. Maas en J.P. Meijnsbergen.”
De naam Jan Maas komt ook terug in de Middelburgsche Courant van donderdag 15 december 1870 en wel inzake een diefstal als volgt: “op 15 mei jl. uit de visscherijen, liggende in de Ooster-Schelde voor den Nieuwlandpolder, gemeente Krabbendijke, in concessie bij Jan Maas, …… , en ten nadeele van deze, arglistig hebben ontvreemd en zich toegeëigend 12000 panharingen, 50 geepen, een elft, een meivisch en eenige anjovis.” en wel in naaststand artikel over diefstal van vis. Mogelijk heeft Jan de concessie gekregen bij de verloting door het Bestuur der Visscherijen op de Schelde en Zeeuwsche Stroomen op 9 december 1867 te Tholen. Hij pacht in ieder geval een visserij op 16 april 1877, 12 september 1879 en 21 april 1884. De verpachtingen worden later in schema en op kaart aangegeven.
De website ”Kroniek van Arnemuiden” vermeldt: “1881 Op de scheepswerf van de Gebroeders Meerman worden dit jaar - naast al het onderhouds- en reparatiewerk van de vissersvloot - nieuwe hoogaarzen gebouwd voor schipper Johannes Maas te Bergen op Zoom en schipper Willem Maas te Bergen op Zoom.” Op 26 mei 1881 bestelt schipper Johannes Maas van Bergen op Zoom een hoogaars bij de bekende nog bestaande scheepswerf van C.A. Meerman in Arnemuiden. De opdrachten tot bouw door de gebroeders Maas zijn beschikbaar gesteld door en uit het archief van de Stichting Historische Scheepswerf C.A. Meerman te Arnemuiden door de heer Peter Hamer van de Stichting Behoud Hoogaars toegelicht: “Er zijn door Meerman in 1881 inderdaad twee hoogaarzen gebouwd voor de gebroeders Maas, met bouwnummers 5 en 6. De opdrachtgever van de eerste hoogaars staat vermeld als Joh. Maasse. Maar uitgaande van de overige informatie zoals de afmetingen van het schip moet dat wel degelijk de broer van W. geweest zijn.”
In het patentenregister, ook Register van patentschuldigen, voor zover die beschikbaar waren in het West Brabants Archief, komt Johannes Maas niet voor in 1781/1873 en 1891/1894. Mogelijk omdat hij puur visscher is en daarnaast niet anders beroepsmatig bezig is.
Willem Maas
Willem wordt geboren op 19 juli 1833 en overlijdt op 28 december 1909. Willem blijft ongehuwd.Willem pacht een weervisserij in 16 april 1877, 12 september 1879, 16 september 1887, 28 april 1890 en 23 oktober 1894. Hierover later meer. In navolging van zijn broer bestelt vijf maanden later ook Willem een hoogaars op 31 oktober 1881 bij de scheepswerf C.A. Meerman in Arnemuiden. Willem komt terug in het patentregister 1891/1892 en 1892/1893.Mooi is te vermelden dat op adres Noordzijde Haven D 51 (zie deel 1 de huizing van Willem) in het patentenregister 1871/72 voorkomt een W. Landa, ook geen onbekende familie in de visserij, wonende D 63. Hij is eigenaar van een open schouw tot alle vervoer. Mogelijk is hij zakelijk compaan van de bewoner van het pand schipper Johannes van Nispen. In het zelfde register komt op het zelfde huisnummer ook een tapper Jan van den Berg voor.
Hendrikus Maas
Hendrikus is geboren op 9 september 1843 en overlijdt op 13 september 1929. Blijkens deze advertentie in “Het nieuws van den dag : kleine courant” van maandag 27 augustus 1888 meldt Hendrikus Maas zich als opvolger van A.J. de Haas. In de burgerlijke stand op West-Brabants Archief komt visser Albertus Johannes de Haas voor. Hij is op 70-jarige leeftijd overleden op 5 januari 1887. Dus de advertentie van Henrikus is te verklaren. Albertus de Haas als pachter van een perceel in de Oosterschelde komt verderop terug.De boot van Hendrikus staat als BZ 1 op 24 augustus 1911, ingeschreven in het Centraal Visserijregister( Zuiderzeecollectie). Dit register is in dat jaar ingevoerd. Het adres van Hendrikus is nog de oude nummering dd. 29 maart 1918 doorgehaald, vermoedelijk naar Brouwershaven, thans waarschijnlijk gesloopt. Blijkens het register is de BZ 1 van Hendrikus een open zeilboot en later half gedekt zeilvaartuig.
Meer lezen over gebroeders Maas en andere vissers op de Oosterschelde? Klik hier
