De dekens van het schippersgilde van Den Dungen, te weten Peter van der Hofstadt, Hendrick Venrooij en Adriaan de Paauw, inwoners Den Dungen, protesteren omdat er inbreuk wordt gedaan op het oude recht van de schippers van Den Dungen die personen van en naar Den Bosch brengen al dan niet met koopwaar. Daarvoor hebben die schippers nooit geld hoeven te betalen aan de veerman van de Kleine Heekel. Tot nu toe dan toch... want de tegenwoordige veerman Willem Vickeman, is geld gaan vragen aan de Dungense schippers of inwoners.
Oude rechten
Het privilege voor Den Dungen geldt voor het vervoerstraject vanaf het klooster Eikendonk in Den Bosch (Carthuijsers) naar Den Dungen toe en vice versa, of de voetpad bij het klooster nu wel of niet onder water is gelopen. Een 10-tal borgemeesters van Den Dungen op hoge leeftijd bevestigen deze oude rechten. (ONA Den Dungen 5115-39)
De vorige akte is dus van het jaar 1788. Maar hier volgt nu dan een akte van een kleine 100 jaar ervoor wat er daaromtrent werd vastgelegd door mensen uit Den Bosch ZELF : Voor mij Willem Mans als notaris en getuigen verscheen sr. Johan Wolffswinckel koopman en grossier oud ca. 44 jaar, verder Reijnier Wolfswinckel eveneens koopman en grossier oud ca. 49 jaar, Hendrick van Lil, koopman oud ca. 46 jaar, sr. Gosewindus van Geffen koopman oud ca. 41 jaar, Willem Claesse van Aecken glasemaker oud ca. 52 jaar, Jan Ooms oud ca. 44 jaar, Jan Henrick Schijntius koopman oud ca. 50 jaar, sr. Willen van Heeswijck koopman en grossier oud ca. 43 jaar en sr. Roelandt Noppen koopman oud ca. 46 jaar allen burgers van de stad Den Bosch en verklaren ten behoeve van de borgemeesters en bestuurders van Den Dungen zonder daarin te zijn gedwongen eendrachtig dat de huidige veerman van de kleine Heeckel van deze stad noch ook diens voorzaten voor zover het hen bekend is, door enige mensen die met schuiten de genoemde Heeckel in en uit worden gebracht daarvoor veergeld hebben betaald dan alleen vanwege deze mensen of hun vrachten als die mensen door deze veerman of diens bediende zelf met de gewone veerschuit over de stadgracht zelf werden vervoerd.
Onderlinge genegenheid
Ook verklaren ze dat het iedere inwoner van deze stad of van Den Dungen uit onderlinge genegenheid was toegestaan om het Dungense veer te bevaren, als de voetpad van deze stad naar Den Dungen droog en begaanbaar is. Voor de mensen en koopwaar etc. die daar vanuit de stad in of uit gebracht worden door de kleine Heeckel naar het Eijkendoncks klooster onder Den Dungen, zijnde een half uur van deze stad gelegen en weer terug, kregen de zelfde schippers van de door heb vervoerde passanten als loon 4 duiten zonder daarvan ooit iets aan de genoemde veerman uit te keren zoals nu sinds maart laatstleden gebeurde toen deze veerman voor de eerste keer van de mensen die door Dungense schippers met schuiten de kleine Heeckel in of uit de stad werden gebracht, een duit eiste. De deponenten verklaren nog dat ze van jongsaf aan als kooplieden voor Den Dungen op de marktdagen die in de stad worden gehouden hun koopwaar op de rivier in de schuiten van de Dungense schippers hebben geleverd of doen leveren en dat ze daar dikwijls bij aanwezig waren als deze schippers met passagiers in of uit de stad door deze Heeckel zijn gevaren zonder dat er ooit door de veerman van die passagiers enig veergeld was gevraagd. Aldus gepasseerd in Den Bosch in aanwezigheid van Gerardus van Zutphen en Cornelis Adrioen Nelisse als poorters van de stad. Datum 6 juni 1690.
De eerste schermutselingen over bepaalde rechten die met het klooster Eijkendonk samenhangen, welk klooster anno 1789 al lang was afgebroken, deels of geheel, waren er dus al in 1685 of zelfs eerder. Maar het gezeur bleef voortduren, zoals in 1728. In een akte wordt dan vastgelegd dat de inwoners van Den Dungen al vele jaren lang het recht van overpad hebben over de goederen genoemd *het Clooster van den Eijkendoncq*, op het grondgbeid van Den Dungen, mogelijk midden in de polder danwel in een gebied dat dikwijls half of heel onder water liep.
Die vaststelling was blijkbaar het gevolg van opnieuw geopperde vraagtekens over dat oude recht. De heer van Deurne was in het jaar 1700 eigenaar geworden van het bezit van dat klooster, had daar vervolgens getimmerd, het perceel beplant etc. en had een overeenkomst met de inwoners van Den Dungen gemaakt. Echter er zijn sindsdien over die kwestieuze voetpad daar, steeds disputen geweest met wijlen de rentmeester van de heer van Deurne. Echter is onbekend of e.e.a. schriftelijk is vastgelegd. De heer van Deurne heeft er een huis laten zetten en een schuur en de passage is toen verlegd en is langs dat huis komen te liggen.
Oude getuigen
Samenvattend: het probleem aan de Kleine Hekel heeft dus m.i. te maken met de totaalrechten die de inwoners van Den Dungen in veel vroegere tijden daar al hadden, zowel overpad (het kwestieuze voetpad) daar als ook de vrijstelling voor vervoer te water vanuit Den Dungen naar de stad Den Bosch en terug (met vrije doorgang door de kleine heekel). Maar deze zeer oude rechten waren nooit op schrift gesteld en de arme inwoners van Den Dungen konden dus op papier niets bewijzen. Klooster weg, kloosterlingen verhuisd en nog eens verhuisd, wat bleef er dan over ? Dus werd naar het aloude middel gegrepen van oude getuigen.. eenmaal, andermaal en ten derde maal...
