Zeven decennia familie Verbakel bij de PTT

In de rijke verzameling PTT-spullen die Ton Verbakel uit Heeswijk heeft bewaard, zit een stempeltje met de opdruk “Mij Bekend”.“Mij Bekend”. “Die gebruikte mijn vader als iemand geen identificatiepapieren bij zich had. Dan stempelde hij gewoon en dan was het goed. Mijn vader kende iedereen”, vertelt de nu 83-jarige Ton Verbakel.

Zoals zijn vader iedereen kende, is Ton zelf ook een bekende verschijning in Heeswijk. In zijn jonge jaren maakte hij huwelijksreportages en fotografeerde pasgeborenen. Daarnaast werkte hij bij de post, waar hij als kind vanzelfsprekend inrolde.

“Mijn vader aan de balie en mijn moeder aan de telefooncentrale, zo zag het er vroeger uit”, herinnert hij zich. Zijn moeder ving ’s ochtends de eerste vrachtwagen op die rond vijf uur kwam met de post kwam. Niet veel later kwamen de postbestellers om te sorteren en vervolgens op pad te gaan. Lag er in de winter te veel sneeuw om de huizen te bereiken, dan liet de pastoor vanaf de kansel weten waar mensen hun post wel konden ophalen.

Aanvankelijk was het met het bellen nog niet zo druk en was er ’s nachts geen telefoonverkeer. “Maar een paar mensen – zoals de burgemeester en de huisarts – hadden een dag- en nachtverbinding. Naast de telefooncentrale stond een bed en daar sliep iemand op voor het geval dat die nachtelijke telefoontjes binnenkwamen. Dan klonk er een bel en moest je aan de slag.” Hoewel het een flink tijd geleden is, herinnert Ton het zich goed.

“Als er een lokaal gesprek binnenkwam, dan viel er op de telefooncentrale een klepje open. De beller zei wie hij was en vroeg bijvoorbeeld om de pastorie. Dat was dan nummer veertien; dan pakte je de pin uit het bord, prikte die in nummer veertien en dan moest je verbinden. Een slinger aan het apparaat en dan wachten op het moment dat er verbinding was. Daarna moest je de tijd van het gesprek opnemen want dat was belangrijk voor de rekening.”

Op 15 november 1959 werd de telefooncentrale in Heeswijk geautomatiseerd en dat betekende dat mensen – met behulp van een kiesschijf – rechtstreeks konden bellen. Ton Verbakel ging verder met het postkantoor dat zijn vader in 1933 was gestart. In 1982 opende Ton de nieuwbouw en vijftien jaar later (op 17 januari 1997) werd dit laatste postkantoor van Heeswijk definitief gesloten.

Ruim zeventig jaar PTT in de familie heeft een flinke verzameling opgeleverd. Oude lampjes, koperen insignes (‘nummerplaten’ geheten, voor op de cape), stempels, lakzegels en mooie instructieboekjes. Maar vooral veel herinneringen.

Het was Ton Verbakel die Jan van Dieten verving; de onfortuinlijke man die werd neergeschoten (en later overleed) in het postkantoor van Ravenstein. “Op een gemiddelde dag gingen enkele tonnen over de toonbank, soms zo’n half miljoen." De besteller bracht gewoon dat geld weg, zonder beveiliging. Soms stond er wel een rare snuiter aan de balie maar dan was je gewoon extra op je quivive.”

Ton Verbakel herinnert zich goed hoe de ‘gesloten’ balie (achter glas) zijn intrede deed. “Dat vond ik niets. Het contact met mensen veranderde toen voorgoed. Maar ik denk met veel plezier terug aan mijn tijd bij de PTT en wat er allemaal bij kwam kijken. Daar kunnen jongeren met hun gsm zich geen voorstelling van maken.”