skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman Bhic

Zuiderplas

Rien Wols
Rien Wols Bhic
vertelde op 13 oktober 2011
bijgewerkt op 29 juni 2022
De Zuiderplas of Pettelaarse plas ligt rond de Pettelaarse Schans in het stadsdeel Zuid van 's-Hertogenbosch. Plan Zuid is in het begin van de jaren vijftig gerealiseerd. Om het 210 ha grote terrein tussen Pettelaarseweg en Zuid-Willemsvaart op te kunnen hogen, ging vanaf 1949 een zandzuiger aan de slag om ophogingszand te winnen.

Bron: coll. Erfgoed 's-Hertogenbosch, fotonr. 0015234
Bron: coll. Erfgoed 's-Hertogenbosch, fotonr. 0015234

De zandzuiger van Baggermaatschappij Bos en Kalis uit Sliedrecht werd in delen aangevoerd en ter plaatse gemonteerd. In 1947 had de gemeenteraad het Uitbreidingsplan Zuid goedgekeurd, onder het motto dat “hierdoor een groot complex zeer fraai gelegen bouwterreinen wordt verkregen dat zowel bestemd is voor arbeiders- en middenstandswoningen als voor meer ruimere bebouwing”.

Door de zandwinning ontstond in de zomer van 1949 langzamerhand de Zuiderplas. Het zand werd gebruikt om een gedeelte van De Bazeldonk, De Gestelse Buurt en Pettelaarpark bouwrijp te maken. Door het ontstaan van de Zuiderplas kreeg de ook verhoogde Pettelaarseweg een ander tracé: vanaf het Sweelinckplein maakte de weg voortaan een knik om de plas heen.

Bron: coll. Erfgoed 's-Hertogenbosch, fotonr. 0022986
Bron: coll. Erfgoed 's-Hertogenbosch, fotonr. 0022986

Aan het eind van de jaren vijftig was de plas ook daadwerkelijk als recreatieterrein ingericht door de gemeente. Met een strand, toezicht, speeltoestellen en andere voorzieningen. In goede zomers kon de plas wel 160.000 bezoekers trekken.

In 1961 kwam er ook een kinderboerderij. In 1970 bestond aan de plas al de Zeilschool Zuid. Die werd in 1972 opgevolgd door de Watersportvereniging De Pettelaer. Deze vereniging organiseerde ook zeillessen op de Zuiderplas. In de jaren ’80 was de plas een favoriete plek voor het toen opkomende plankzeilen.

Bron: coll. Erfgoed 's-Hertogenbosch, fotonr. 0042973
Bron: coll. Erfgoed 's-Hertogenbosch, fotonr. 0042973

Maar begin jaren ’90 ging het mis. In 1990 was de waterkwaliteit zo slecht, dat zwemmen verboden werd. Vervolgens liep door de verplaatsing van de parkeerplaats het aantal bezoekers drastisch terug.

Dat was voor de gemeente weer aanleiding om een bezuiniging te realiseren door het drastisch verminderen van het voorzieningenniveau. Uitgerekend tijdens een warme week met mooi weer (en dus met veel recreanten), begon men in mei 1993 van gemeentewege de faciliteiten te onttakelen en het toezicht op te heffen.

Bron: coll. Erfgoed 's-Hertogenbosch, fotonr. 0059404

Bron: coll. Erfgoed 's-Hertogenbosch, fotonr. 0059404

Reactie Frank Doevendans 29 juni 2022:
Foto 4 is van de Oosterplas en NIET van de Zuiderplas.
[Lees Franks hele reactie onderaan dit verhaal]


Dat leidde tot stevige protesten vanuit de samenleving. Er werd ludiek actie gevoerd om de Zuiderplas her in te richten als strandbad. Onder die maatschappelijke druk besloot de Commissie Openbare werken, milieu, recreatie, toerisme en sport te adviseren tot herstel van de Zuiderplas en daarvoor ook geld beschikbaar te stellen.

Uiteindelijk werd de Zuiderplas in 1998 weer opnieuw in volle glorie geopend, met een zandstrand en een strandpaviljoen.

Bekijk ook

Watersport en -recreatie in Brabant

Water in Brabant

Reacties (23)

Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 22 september 2014 om 13:04
Bedankt Adwin,
stond er ook niet zo'n olifant in de Oosterplas?
Bas de Vet zei op 22 september 2014 om 14:58
Ik zit me ineens te bedenken dat dit een vliegtuig was :-)
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 22 september 2014 om 15:43
Bedankt Bas, voor het toesturen van de link naar het mooie gedicht op z'n Bosch. Leuk om te lezen!
Rini de Groot. zei op 22 september 2014 om 16:16
Vanuit Best gingen wij daar ook zwemmen en merkte, zoals mijn zus beweerde, dat het in Natuurwater minder energie kost om zich voort te bewegen.
Ben van Bennekom zei op 21 december 2014 om 07:54
Verbaasd, het 2,5 ha grote Heempark met nu meer dan 900 waargenomen soorten planten en dieren komt in dit verhaal niet voor. Het boek 50 jaar Heempark is sinds 2010 in het bezit van het BHIC.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 22 december 2014 om 12:23
Bedankt Ben voor deze tip! Ik zag inderdaad dat wij dit boek (onder jouw redactie geschreven) in onze bibliotheek hebben. Vind je het zelf niet leuk om hier een verhaaltje voor onze website over te schrijven?
Ben van Bennekom zei op 22 december 2014 om 12:57
Beste Mariët,
Op het ogenblik druk met jaarverslag van onze jonge stichting, ook financiën moeten nog verantwoord worden. Volgend jaar........
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 22 december 2014 om 13:37
Bedankt Ben, voor je reactie en alvast de beste wensen voor volgend jaar en dat er maar veel geschreven mag worden in 2015 !
van druenen zei op 6 april 2015 om 11:03
zo stond er bij de zuiderplas ook een uitkijk toren in de bocht op het strand we hebben die later verplaatst wel is waar zonder toe stemming naar de jacht haven deze werd gebruikt als start torn bij zeil wedstrijden ook werden er nu roeiboten verhuurd op de zuiderplas waar nu de vereninging zit onder toe ziend oog van de heer van dalen
Theo Verhagen zei op 31 augustus 2016 om 12:17
De foto met het witte gebouw is genomen op strandbad Oosterplas. Deze gebouwen zijn enige jaren geleden vervangen door een nieuw paviljoen.
Ben van Bennekom zei op 31 augustus 2016 om 15:19
Beloofde reactie.
Volgende keer inhoudelijk verhaal.

Het vergeten Heempark.
Wat valt er te zien:
920 verschillende planten en dieren.
Onderhouden door vrijwilligers.

MAANDVERSLAG AUGUSTUS 2016 4 augustus niet gewerkt vanwege het weer.
5 augustus gehooid en paden verbeterd.
7 augustus Vlindertelling


VLINDERTELLING 10 11 12 13 14 15 16
1 Atalanta 2 2 1 1 2
2 Bont Zandoogje 3 8 7 1 11 6 4
3 Bruin Zandoogje 1
4 Boomblauwtje 2 1 3 2 1 1
5 Citroenvlinder 1 1 4 2 5
6 Dagpauwoog 5 2 1 2 1
7 Distelvlinder 1 3 2
8 Gamma-uil 4 3 10 1
9 Gehakkelde Aurelia 1 3 1 1
10 Groot Koolwitje 6 2 6 6 5
11 Kleine Geaderd Witje 1 2 3 4 1
12 Kleine Koolwitje 3 1 9 1 4 3 2
13 Kleine Vos 1 1
14 Kleine vuurvlinder 4 1
15 Koevinkje 1
16 Landkaartje 1 2
17 Oranje zandoogje 1 1
18 Piramidevlinder 1
TOTAAL 25 23 35 22 40 27 14
SOORTEN 9 9 12 8 14 10 5
WAARNEMERS / TELLERS 1 1 2 1 8 7 4
Slechtste resultaten van de 7 jaar die we nu tellen.

Uit politiebericht 14 augustus. Op 9 augustus in de avond rond 21.00 uur trof de politie, naar aanleiding van een melding van een oplettende passant, een groepje jongeren aan die een vuurtje had gestookt bij de ingang van het Heempark. Het maken van open vuur is in de gehele gemeente ’s-Hertogenbosch verboden. In het natuurgebied Het Bossche Broek inclusief het strand van de Zuiderplas en het Heempark, wordt daar door politie en stadstoezicht tegen opgetreden. De namen van de jongeren die op 9 augustus in de fout ging zijn bij de politie bekend. Ze zijn gewaarschuwd.
Met vriendelijke groet, BIN Coördinator Zuid
Joop had ondertussen hiervan aangifte gedaan.

17 augustus John kwam langs met een cadeau voor ons.
Bij zijn ex op zolder heeft 6 jaar een (motor) kettingzaag gelegen, die hij heeft opgehaald en aan ons gegeven.
Sjef gaat hem nakijken omdat de brandstofslang helemaal vergaan is.
Als ie weer loopt is het toch handig omdat de generator dan niet gebruikt hoeft te worden.
Verder was er veel bezoek aan het park en een bijzondere bezoekster.
Zij was duidelijk op zoek naar iets bij de ingang.
Toen Joop vroeg waarmee hij kon helpen vertelde ze dat ze op zoek was naar een plaats waar ze haar bikini aan kon trekken.
Dat kon ze in de container maar ze deed het liever er achter.
Joop moest de mannen in de gaten houden.
Toen ze achter de container vandaan kwam was het een teleurstelling voor ons…..……. ze had haar kleren er weer over aan getrokken !!!
Verder is het rollator pad verder schoongemaakt en is er gazol opgebracht..
18 augustus Gemaaid en pad verbeterd.
24 augustus Cor heeft hei geschoffeld. Kreeg op mijn kop toen ik voorstelde het stukje zijn gang te laten gaan omdat er toch niets van kwam. Ben gaan kijken en inderdaad bloeiende hei.
25 augustus Zo heet dat er alleen maar is gekletst en gedronken.
27 augustus Buurvrouw en buurman + 2 kleinkinderen een rondleiding gegeven. Veel koolwitjes en Bruine zandoogjes. De Heideheuvel is de grote trekpleister. Op terugweg copulerende geaderde witjes kunnen fotograferen Later op de dag dit bericht. Hopelijk slaat het niet over naar onze vijver.
http://www.bd.nl/regio/den-bosch-e-o/s-hertogenbosch/blauwalg-in-zuiderplas-den-bosch-1.6301470#.V8IdXn0xrxo.email
31 augustus Joop jarig en met Gerard palen voor de beschoeiing gekocht en gelijk geplaatst. Gerard en Joop maaiden het restant van augustus perceel. Er vlogen meer dan 20 Koolwitjes en meer dan 8 Bruine Zandoogjes.
Heideheuvel helemaal blauw.

HERFSTEXCURSIE 25 SEPTEMBER 14.00 UUR Speciale aandacht voor paddenstoelen, vruchten en trek-vogels. Indien gewenst kan ook voorlichting over vogel- en paddenstoelen apps gegeven worden. Omdat de bomen bijna kaal zijn, zijn de vogels goed zichtbaar, neem dus een kijker mee. Het rollatorpad is goed begaanbaar, aan het weer aangepaste kleding is aan te raden. Verzamelen bij de ingang Heempark, dat ligt achter het Sint Jans Lyceum, daar staan richtingaanwijzers.
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 1 september 2016 om 09:46
Bedankt voor je verslag over 2016, ook leuk om te lezen wat de uitslag is van de vlindertelling. Dit verslag geeft iedereen een heel goed en compleet beeld van het Heempark.
Ben van Bennekom zei op 1 september 2016 om 19:13
Dank.
Als je het leuk vindt volgende maand ons beheersplan.
Kan ik er foto's bij plaatsen?
Mariët Bruggeman
Mariët Bruggeman bhic zei op 2 september 2016 om 12:07
Ik denk dat er te weinig ruimte is om het beheersplan te plaatsen bij dit verhaal, maar mocht je nog een foto hebben die bij het verhaal past, dan mag je die graag insturen naar info@bhic.nl, dan kan ik hem bij je reactie plaatsen.
Alvast bedankt!
Mark Goossens zei op 3 oktober 2019 om 17:27
Volgens mij zijn tenminste drie van de vier foto's hier niet aan de Zuiderplas. In volgorde van meer naar minder zeker weten:

(1) Vierde foto. Strand met wit gebouw op rechts is vrijwel zeker de Oosterplas.

(2) Die olifant is volgens mij ook de Oosterplas.

(3) Dat haventje met boten. Zuiderplas? Waar staan die huizen op de achtergrond dan? Geen idee waar dit is. Het lijkt me ook niet de Oosterplas.

(4) Die kinderboerderij zou de Zuiderplas kunnen zijn.
piethein zei op 19 september 2020 om 00:00
Ilk heb al wel eens eerder gereageerd maar dat kan ik nergens meer terug vinde. Nog even mijn reactie op de 4 foto''s.
Ik heb vele jaren op de Zuiderplas rondgehangen en kom er af en toe nog wel. Daarom weet ik zeker dat het 4 foto's van de Zuizerplas zijn.
foto1 (0015234) Olifant deze staat hier in de bocht van het zwemgedeelte. Op de achtergrond zie je bomen en struiken met daarvoor ook een hek van de plezierjacht havne Zeilschool Zuid. Het hokje was het verblijf van dhr. van Daalen die het geheel daar beheerde / controleerd.
foto 2 (002298): Dierenpark Zuiderplas nabij de Heemtuin.
Foto3 (0042973): Dit was de startplaats van Zeilschool Zuid. Deze haven lag toen nog aan het andere gedeelte van de Pettelaarseplas, onder aan de voet van boerderij de Pettelaer op de Pettelaerse schans. De nieuwbouwhuizen op de achergrond staan nabij de Pettelaarseweg / Socrateslaan. Samen met de visvereniging werd deze haven gedeeld. Dat gaf veel wrijving tussen beide partijen. De vissers wilden zo veel mogelijk rust terwijl de zeil-, roei-, en kanoliefhebbers juist veel actie veroorzaakten.
Na een aantal jaren werd uiteindelijk de verhuzing van zeilschool Zuid naar de andere kant van de plas (naast het zwembad) als een goede oplossing voor deze problematiek gezien.
foto 4 (De vernieuwe kleedlokalen annex Horeca gedeelte aan de Zuiderplas.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 21 september 2020 om 14:34
Bedankt voor je mooie aanvulling! Het is duidelijk dat je deze plas heel goed kent! Mooi ook om te lezen hoe de visvereniging en de andere watersporters letterlijk in elkaars water zaten... Maar goed dat het zo is opgelost.

In welke tijd (jaren) was je daar zo vaak te vinden? Was het een vaste groep die daar regelmatig kwam?
Frank Doevendansd zei op 29 juni 2022 om 11:00
even een correctie voor al jullie "kenners". Foto 4 is van de Oosterplas en NIET van de Zuiderplas. Op de Zuiderplas stonden 3 gebouwen en nu nog 1. door Buldozers even verwijderd in 1993 als een ordinaire bezuiniging op de begroting van de gemeente Daar hebben we met de buurt(en actie op gevoerd met de Olifant en een petitie aangeboden bij de gemeente voor behoud. We hebben er zelf voor gezorgd met onze actiegroep uit ziud. dat een en ander weer is hersteld door middel van landschapsarchitect van den Eerenbeemt te activeren met plannen. De gemeente heeft dat 3 jaar later overgenomen.

Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 29 juni 2022 om 13:17
Dag Frank, bedankt voor je reactie en wij worden graag op ons vingers getikt als er dingen niet kloppen, hoor ;) We hebben het onderschrift aangepast.

Interessant verhaal overigens, over de actie van de buurt. En bedankt voor het opsturen van het krantenartikel, we hebben het erbij geplaatst. Mooie aanvulling!
piet hein zei op 2 mei 2023 om 20:41
Na 2 jaar kom ik dit artikel weer tegen en wil ik opnieuw een aanvulling geven op "de Olifant". Eerder was de discussie gaande of deze bij de Zuiderplas danwel bij de Oosterplas stond. Ik wist, vanuit die tijd, zeker dat hij vele jaren gestaan heeft in de bocht van het zwembad aan de Zuiderplas. Achteraf realiseerde ik me dat deze werd verwijderd tijdens de grootse "uitkleding" van dit zwembad. Daarna werd hij geplaatst bij...... jazeker ...... de Oosterplas. Hij heeft daarna, voor zover ik weet, de Zuiderplas nooit meer aangedaan.
Marilou Nillesen
Marilou Nillesen bhic zei op 8 mei 2023 om 21:20
Ah, helemaal duidelijk hoor, wat fijn dat je dat hier laat weten!

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.

Lees ook deze verhalen