Notaris-, schepen- en andere akten

182a [VERVOLG AKTE] begeert oijck oft bij sijns testateur sleven oft naer sijns doodt eenige van de voors. renten worden gelost oft gequeten dat de losspenningen daer van sullen staen ter selver natueren van successien; item op dat die voors. testament te beter ter behoorlijcke executie gestelt worden, soe heeft hij testateur tot executeurs an den selven verkosen Mr. Peeter Timmermans rentmeester van den Baghijnhove binnen Diest den voors. Henrick Henricx Aaertss. ende den clercqen deser biddende de selve den last t’aenveerden laetende ieder voor een gedenckenisse ses guldens eens, stellende tot voldoeninge desselffs alle sijne voors. goederen in hunnen handen; item oft imant van sijne voors. legatarissen geïnstitueerde [662] erffgenaemen oft andere sijn voors. testament wilden impugneren insing… oft contravemeren in deel oft geheel in rechte oft daer buijten, soe wilt ende begeert hij testateur dat alsulcken impugnateur, infracteur oft contraveur sal sijn ende blijven berooft van allen tgene wes hem vuijt desen testamente of tab intestatio soude mogen toecomen ende allen tselve sal accresceren den anderen willich ende breedt sijnde tselve te volbrengen ende te achtervolgen; reserverende voorts de authoriteijt ende macht te t’voors. testament in deel oft geheel te veranderen soe dickwils hem testateur goedtduncken sal, verclarende allen tghene voors. te weten sijnen vuijttersten wille ende versueckende by mij noto (?) daer over gemaeckt te worden openbaer instrument in behoorlijcke [662r] formen;

182 Testament van de Eerwaarde en Godvruchtige Heer de Heer Leonart Plas Pauwelssone geboren te Neerpelt in het land van Luik [Luijdick], priester en beneficiaat van de kathedrale kerk te ’s-Herogenbosch waarna de gebruikelijke tekst volgt aan het begin van elk testament uit die periode waarna de legaten volgen; hij beveelt zijn ziel aan aan God Almachtig en Moeder Maria en alle hemelde gezelschappen; vermaakt aan de politane kerk van het bisdom een gulden eens na zijn overlijden te betalen; vermaakt aan de arme mensen van Neerpelt een mud rogge na zijn dood uit te reiken in brood; disponeert over zijn tijdelijke goederen; ondersteunt de studie van twee jonge scholieren ten minste oud wezende 8 jaar en bekwaam om ins een latijnse katholieke school te studeren ‘in de rudimenten, etimologoe of syntaxis’ waarvoor hij legateert twee renten verzegeld op de Staten van Brabant in het kwartier van ’s-Hertogenbosch van 75 gl. per jaar volgens Bossche schepenbrieven dd. 20 januari 1599 en januari 1637 en 15 mei 1620 [dubieus], [658r] de pastoor en de oudste kerkmeester van de parochiekerk van Neerpelt en de rentmeester van Overpelt; enige scholieren van den naaste bloede van wijlen Henrick Plas naar het keizerlijke recht in gradu bestaande zullen daarin voordeel hebben en zal de oudste de voorkeur hebben [geprefereert]; de genoemde pastoor zal in geval van vacatie van de beurs, t’eclcker reijsen oft male sondaeghs mondelinge opden predickstoel tot Neerpelt onder het sermoon ende oijck [659] schriftelijck op de kerckdeuren aldaer moeten publiceren ende ierst den dertichsten dach naer d’leste geboth die voors. vacante burssen mogen confereren ende sullen borsiers voor elcke van den selve collatie aen den voors. pastoor voor sijne moijten schuldich sijn te geven vier en twintich st. eens ende aen den voors. kerckmeester ende rentmr. elcken sesthien stuijvers eens ende iongevalle nae dusdanige publicatie van twee sondaeghen geduerende als voor gedaen ende naerden dertichsten dagh

101 [de vouw in de tekst belemmert het ontsleutelen]
In de 9e inductie van het pausdom van paus Pius is voor de notaris verschenen in hoogst eigen persoon de eerzame en discrete Heer en Meester Jan Andries persoon [= persoen of pastoor] te Bercheijk en Jan fransen Jacobsen uit Dommelen als executeurs van het testament van wijlen Heer en Meester Peter Everarts van Heese pastoor in zijn tijd van Rijthoven hun oom en hebben een verklaring afgelegd t.a.v. zijn erfelijke goederen ,kerkelijke rechten, wettige schulden en legaten en beurzen door het aanstellen van zes jongens om te mogen leren schrijven en lezen en die bekwaam worden geacht om te gaan studeren, 7 jaar als ze nog thuis wonen en 10 jaar als ze elders gaan studeren en dat zonder bedrog en arglist o.a. te Leuven in artibus met eem beoordeling van de regent of subregent der pedagogiek; in hetzelfde document wordt ook de ‘pedagogogie van den Valck’ genoemd en de ‘opperparochiaen van Sinte Peters te Loven’ ; de studenten te Loven residerende zijn gehouden alle dagen te lezen zo lang ze die beurs bezitten de ‘psalm de Profundis met een collecte pro sacerdote fundatoris et altera pro omnibus fidelibus defunctis’; mocht het gebeuren dat de studenten ‘rebels, ongehoorsaem oft van quaden regiment waren soo sal den regent alsulcken bursieren ter stont mogen priveren ende uijt der bursen stellen sonder yemants consent’; voorts wordt de rol van de opperprochiaen nader omschreven, het bacalaureaat, de promotie, de rovisoren, alle rentebrieven zullen bewaard moeten worden in de daarvoor bestemde kist, wat ook geldt voor ‘principael rentebrieven ende originael brieven oft instrumenten der selver fundatie sullen worden geleet ende bewaert in een stercke kiste daertoe gemaeckt met twee verscheijden slooten’ de ene sleutel voor de rentmeester en de andere aan de parochiaan die de rentmeester vervangt en er wordt een boek aangelegd waarin alle documenten beschreven staan; voorts wordt de functie van de rentmeester toegelicht;

22 Rapport van thesaurier generaal Hop op een rekest van Jacques Francois du Puij gereformeerd luitenant in dienst van de staat te kennen gevende dat haar Ed: Mo: hem suppliant enige jaren geleden heeft geauthoriseerd tot het achterhalen van enige verduisterde geestelijke goederen in de Meierij van ’s-Hertogenbosch en dat hij suppliant uit kracht van dien heeft ontdekt de watermolen te Dommelen, een rente van 300 gl. ten laste van het dorp Heeze bij Leeende het klooster van Dommelen toebehorende, hetgeen jaarlijks door de pater van het klooster getrokken was gelijk mede een kapitaal van 1000 gl. dat dit klooster te Someren onder enige boeren had uitstaan, verder nog een rente van 300 gl. staande op het dorp Someren dat jaarlijks werd getrokken door het klooster van Soeterbeek en ten slotte een huis en landerijen genaamd Ten Slieve tot haar afsterven toe bezeten geweest door de religieuze Jouffrouwen Vaal, Pollaart en van Eick die tevoren in het klooster te Hooidonk leefden, welke stukken allemaal onder thesaurier generaal Hop berusten, waarvoor de suppliant een toeslag verwacht te krijgen maar op dat verzoek gaat men niet in