Notaris-, schepen- en andere akten

34 Adriaen Adriaen Boermans, inwoonder alhier opt Zontvelt bij de heerlykheidt Jeschot op de hoeve toebehorende den heere of vrouwe van Changrie, out c. 82 jaar, Adriaen Jans Verhoeven, out borgemeester en inwoonder alhier op Zijtaert, c. 52 jaar, en Anthonij Arien Reykers, woonagtig alhier opt Zontvelt, c. 50 jaar, leggen een verklaring af. De eerste deponent, dat hy op Jexschot is grootgebragt en van den jaere 1708 aff op de voorscreven hoeve tot nu toe heeft gewoont, en onder de landeryen daer aen gehoorende gebruijkt seekeren hoijbeemt alwaer naest aengelegen is (en met eenen cleynen sloot gesepareert) een stuk landt genaemt De Drye Loopense, nu toebehoorende den 2e deponent en voorheen mede gecomen van den 3e deponent. Dat ofwel soo het toescheynt uyt de publicatie den 5e en 12e november 1752 van weegens Fransois de Meele als rentmeester van de heerlykheit Jexschot, op woensdag 14-11-1752 met schepenen van St. Oedenrode soude begaen de schouwe beginnende des smorgens om 10 uuren op den hoek van de Koyweyde, gebruykt weerdende by Jasper van den Dungen aen den Witte Bleek, streckende langs de Jexschotse hoeve tot aen een weyke toebehorende Jan de Vroom tot Roode en vervolgens tot en tussen De Drye Loopense en eenen hoybeemt tot aen de Rydt en soo voorts, waer uyt is aff te meeten den toeleg van regenten van St. oedenrode en voors. rentmeester De Meele, om het slootje liggende tussen den geseyden hoijbeemt en de Drye Loopense is doenlyk te kreijgen tot eenen waterloop tot lossinge van haer heijwaeter, ’t geene is affcomende door de nieuwe canaelen van die van St. Oedenrode onlangs opgegraeven door haer heijde op Jexschot, uytschietende op den hoek van de Koijweyde. Wijers verclaert dat noijt het bewuste slootje tussen dien beemt en De Drije Loopense oyt een waterloop is geweest, noyt geen schouw daer over gevoert, off dieswegens is geordoneert op te maken en ook tegen alle redenen en gesonde oordeelen aenloopende, te willen sustineeren eenen waeterloop te syn geweest

33 Jasper van den Dungen, woonagtig onder de heerlykheyt Jekschot, parochie van St. Oedenrode, out c. 80 jaar, Peter van de Logt, woonagtig op de Voort binnen de palen van Veghel, dog parochiaen van St. Oedenrode, 63 jaar, En Jan Antonis, op de Voort en parochiaen van Veghel, 63 jaar, de twee eerste gearresteert, en den laatsten geciteert, leggen een getuigenis af. Voor eerst den eersten in ordine deponent, dat hy ter plaatse zijner voorn(oemde) wooninge is gebooren en altyt gewoont op de hoeve toebehoorende den h(ee)re grave van Maldegom als heere van Jeckschot. Dat hij noijt ter plaatse alwaar die van St. Oedenrode onlangs twee canale na Jekschot, nu loopende, hebben gegraven, om het water van deselve heyde van daar aff en selffs van de overseyde van geseyde dijk, op den loop van Jeckschot te lossen, noijt te voorens soodanige waterlossinge off canale sijn geweest. Maar wel dat vant lant tusschen Jeckschot en de nieuwen dijk van St. Oedenrode (door de heyde gegraven) eenen waterloop is gaande door de heyde na de Coevering en syn lossing heeft aldaar in den Meijtgraaff, sonder dat oijt Jekschot met het heywater is werden geïncomodeert dan by extraordinare stootreegen off donderbuijen uijt aftcomende cleyne laagtens, maar bij soo verre de twee nieuwe gemaakte canale hier voor door die van St. Oedenrode gegraven staat grijpen te dugten alle jaare met het heywater te sullen worden geïncomodeert en alsoo geruïneert. Dat den loop hier voor gemelt en na de Couvering is loopende, alnog claar is te sien, en die byna jaarlyx door de rotten en alsoo mede door hem deponent op ordre van regenten van St. Oedenrode geveegt en onderhouden is worden, behalve nu eenige weynige jaren geleden daar aen niet is gearbeyt. Den tweeden deponent verclaart dat hj van kints aff ter plaatse voors(creven) tot nu toe gewoont. Dat hij noijt geen water loopen off lossinge in de gemelte heyde gesien heeft, ter plaatse alwaar onlangs twee canale door die van St. Oeden(rode) gegraven en uytschietende

32 "Compareert voor schepenen in Veghel ondergenoemt, Marten van Kilsdonk, out-president en inwoonder alhier, gecoomen tot den oudersom van negentagtentig jaeren. Adriaen Adriaen Boudwijns, out tweentagtentig jaeren. Rombout Leender Smits, out 75 jaeren. Philip Wijnant Oppers, out 60 jaeren, geweesene borgem(eeste)r, Jan Mateusen, geweese verponding beurder, out 56 jaeren, en Louwrens Ariens van de Reijdt, geweesene gemeene middel beurder, out 60 jaaren, alle inwoonderen alhier, den eersten ontrent de Straat, ende de vier volgende opt Zontvelt bij Jexschot, en den laatsten aen den Biesen ont(rent) Sontvelt geleegen, alwaer ook deselve zyn opgevoedt en altijt gewoont. Alle welke comparanten eenpaeriglijk ter instantie van de geërfdens en gemeene ingezeetenen deses dorps hebben getuijgt, verclaert ende gedeponeert onder prsentie van eede henallen tijde des gerequireert werdende aff te leggen, waer ende waeragtig te weesen, en haer zeer wel kennelyk te zijn. Dat nooijt eenige waterlijdinge van de soogenaemde heijde liggende tussen Jexschot en St. Oedenrode ooijt off ooijt is geweest waer doort water van die hijde zyn afftreck soude hebben op Jexschot, maer wel dat het water van die heijde zyn aftrek heeft naar de cant van de Coevering, gen(aamt) de Meijtgraeff, alwaer vervolgens onder het brugsken voor bij Willem Janse en soo weder nae de heijde tussen St. Oedenrode en Schijndel leggende is streckende. Dat de deponenten hebben hooren seggen dat die van St. Oedenrode van alle oude tijden hebben getragt gehadt om haer waeter van de voorn(oemde) gemeene heijde booven Jexschot na de cant van Jexschot en soo vervolgens door Jexschot en door Veghel in de rivierde d’ Aa, zijnde een distantie van twee uuren, te lijden, maer dat sulx door de gemeente van Veghel altyt is voorgecoomen en vervolgens gebleeven en den ordinairen cours gehouden. Wijders verclaart den eersten comparant alnog dat voor ontrent veertig jaeren onbegreepen, als een der regeerende scheepenen mede is gevaceert

31 De president en een schepen verklaren zich heden op verzoek van de Hoogschout "ten hebben begeven en huyse van Jan Aarts van Eert, gelegen alhier in den hertgang genaamt de Heuvel, en aldaar bevonden het door lighaam van Aart soone van voors(creven) Jan Aarts van Eert, out ont(rent) 21 jaren, die soo men verseekert, op gisteren morgen wesende sondag na sijnen godtsdienst loopende het ongeluck had van even voort hecken staande aan de Roomsche kercke alhier te struijkelen en dus op die wyse met zijn hooft tegen den heckenpaal geraakt. Welck doodt lighaam wy door Pieter Schippers m(eest)r chirurgijn en inwoonderen deses dorps naukeurig hebben doen visiteren, en daar aan naar openinge van de collumn de algemeene bekleetsele weg genomen hebbende, bevonden dat de operste pinwijse apophesis van de tweede vertebre des hals was gefractureert, welcke is gaande door de eerste vertebre, en verder de eerste en tweede vertebre divers over den andere geweeke, waar op de doot notoir heeft moeten volgen."