Notaris-, schepen- en andere akten

26 President en schepenen van Veghel verklaren "ons heden morgen tusschen agt à negen uren ten versoecke van den Heer Petrus Godefridus Josselyn, predicant alhier, aan desselffs woonhuijsinge staande in de straat te hebben begeven en aldaar op de poort van voors(creven) wooninge uytcomende op de straat bevonden dat met creijdt seer duijdelijk met een italiaantse handt stond geschreven dese woorden Den Domine is Gues, nog staande in den hoeck ter syde de poort naast Jacobus van den Tillaar, een weijen kort, dog niet heel dick, lank circa drije en een halve voet."

25 "Interrogatoria off vraegpointen omme daer op ter instantie van de heer Willem Jan Gualtheri, stadhouder deses quartiers van Peelland onder te hooren, vraegen, examineeren den persoon in margine deses gestelt en geciteert omme getuijgenis der waerheijt te geven. Aert(icu)l 1. Te vraegen des dep(onen)ts naem, toenaem, ouderdonm en woonplaats? Dep(onen)t Adriaen Peter Ketelaers zegt out te zyn tweentwintig off drieentwintig jaeren, inwoonder alhier. Art(icu)l 2. Off hij deponent op den vijffentwintigsten february deses jaers 1752 snamiddags is geweest in de huijsingen en herberg alwaer woont Adriaen Lambers van de Ven? (De deponent beaamt dit.). Art(icu)l 3. Off aldaer onder andere mede preesent was, off in quam Peter Janse van de Wiel en welke persoonen meer? Den dep(onen)t segt dat aldaer onder andere preesent was Peter Janse van de Wiel, Peter Dirkse, Hendrik Johannes van de Ven, Poulus Janse van de Lande en Adriaen Hendrik Donker, en nog andere 4. Off alsoen tussen voors(creven) Peter Janse van de Wiel en hem deponent woordewisseling zijn ontstaen en waer in die bestonde? Den deponent zegt geene woordwisseling tussen hem en Peter Janse van de Wiel te zijn ontstaen. 5. Off hij deponent en Peter Janse van de Wiel daer op uyt voors(creven) huijsinge zijn gegaen en waer naer toe? Den dep(onen)t segt dat Poulus Janse van de Sande hem dep(onen)t buijten de deur heeft geroepen. 6. Off den deponent, off Peter Janse van de Wiel voorn(oemt) alleen off wel bijde te gelijk haere messen hebben getrocken en wie sulx eerst deede? Den dep(onen)t segt dat hij aen de deur comende, aldaer sag Peter Janse van de Wiel, den welke weegens hem dep(onen)t zijde: "Keerel, staat terug," en aenstonts zijn mes trok. 7. Off Peter Janse van de Wiel hem deponent met voors(creven) mes eene sneede heeft toegebragt? De deponent zegt dat Peter Janse van de Wiel hem dep(onen)t met voors(creven) mes eene sneede heeft gegeeven. 8. Waer hy die sneede heeft, en off hy daer van bloede?

24 Voor schepenen in Veghel verschenen Joost Janse Voogels, oud ongeveer 21 jaren, dienstknecht bij Lambert Willem Hendrikx, Maria Lambers van den Heuvel, vrouw van Lambert Willen Hendrikx, oud ongeveer 40 jaren, en Gerit Peters van den Hurk, oud ongeveer 36 jaren, "alle lieden van eere, staende ter goeder naem ende faem," om op verzoek van stadhouder W. J. Gualtheri een verklaring af te leggen. Joost Janse Voogels verklaart "dat hij op maendag den 23 augusto deses jaers 1751 door ordres van zijn meester heeft geleent het paert van Gerit Jan Fransen, inwoonder alhier, om daer mede hoij uijt het Heijsbos te haelen, soo als het selve paert dan ook doorvoors(creven) Gerit Jan Fransen aen hem is geleent gewerden. Dat hy dep(onen)t met het hoij thuys koomende den gemelden Gerit Jan Fransen by hem aen de deur van de schuur van Lambert Willem Hendrikx (alwaer hy dep(onen)t het hoy moest lossen), is gecoomen, en woorden maekte, zeggende onder andere: "O mordieu, gij hebt te swaer gelaeden. Het paert sweet te sterk." Neemende hij Gerit Jan Fransen daer op (sonder meer woorde te maeken) den gavel die aldaer stont en daer mede nae hem dep(onen)t sloeg en stak, soodaenig dat hy dep(onen)t genootsaekt was op de heijde teegenover voors(creven) huijsinge te retireeren, dog hem dep(onen)t daer mede eene wonde door zyne regterhand en verder soor zyn borsrok toebragt, en seer sterk bloede. Roepende hy Gerit Jan Fransen: "O mordui, steeken, steeken, ik sal uw morgen wel krijgen." Zeggende hij Gerrit Jan Fransen verder: "Dat ik uwen baes had, die nae Den Bos is, die sou ik nog anders hebben." De tweede depo(onen)te (Maria Lambers van den Heuvel) verclaert dat den eersten deponent, als zijnde knegt by haer ende man, door ordres van haeren man op maendag den drientwintigsten aug(us)to 1751 voors(creven), vermits haeren man na S’Bosch was, heeft gaen leenen het paert van Gerit Jan Fransen, inwoonder alhier, om daer mede hoij te gaen haelen,

23 Jacob Adriaens van de Laerschot en zijn vrouw Jennemaria, zijn broer Paulus Adriaens van de Laarschot, en Digna Jans van Geelkerken, "dienstmaagt", allen inwoners van Veghel, "aen de Leege Heijde, grensende aen de limiten van Uden, Lande van Ravestijn", leggen een verklaring af. Zij verklaren "dat zy comparanten op gisteravont, 16-9-1751 ontrent agt uuren, aen tafel sittende eeten, gebeurt is dat haer voordeur met gewelt wierd opengestooten, en daer door vier manspersoonen in huijs quamen, hebbenden eenen in syn hand een sabel, d’ander een priem, eenen in ieder hand een sakpistool, den anderen een groenen eyken stok. Waer onder eenen was, niet al te lank van postuur, aen hebbende eenen blauwen keel, mager van weesen, lank van aangesigt. Nog eenen lank van postuur, bleek van weesen, groote oogen, aenhebbende een geele camisool. Konnende de andere niet decidereeren. Dese vier persoonen, soo als die in huijs quamen, hebben haer deponenten aenstonts aengepakt met dreijgementen, soo sy haer veroerden, doodt geschooten te werden, aengegreepen, alle handen en voeten gebonden, te weeten de handen op den rug en met het aangesigt ter aarde gelydt, en alle van malcanderen affgesleept. Dit soo beschikt weesende, hebben deese booswigten de drie eerste deponenten deerlijk met het voorn. groen eijken hout met knobbels geslaegen, roepende telkens: "Wijst u gelt." Sommige van deeze booswigten het bloot mes op de keel van den derden deponent zettende, met bedrijging van deeze woorden: "Dat gaetter door, soo gy u gelt niet wijst." Hebbende zy booswigten de tang int vuur heet gemaakt, om haer deponenten te branden, soo als zy zyde dat zy doen zouden, indien zy niet al haer gelt quamen aentewijsen, ‘tgeene Paulus. den derden deponent, die zij ontbonden, ook gedwongen wierd aen te wijsen, en alsdoen wederom gebonden wierd. Dat hoezeer zy deponenten kermden en om haer leeven baeden, continueel ende op een elendige wijse wierde geslaegen ende mishandelt. Dog wanneer dit gedaen zijnde en al