Notaris-, schepen- en andere akten

183 In den name ons Heeren Amen.
De tiende indictie van het pausdom van paus Gregorius de 18e paus en toen is verschenen voor de openbare notaris en getuigen Meester Adriaen Appels priester en beneficiaat in de parochiekerk van Oisterwijk wonende binnen ’s-Hertogenbosch welke testateur ziek op bed ligt en zijn testament wil laten opmaken via de gebruikelijke formulering etc. [665] waarna de legaten volgen: aan de Sint Jan te ’s-Hertogenbosch 4 st. eens; aan de kerkfabriek te Oisterwijk voor reparatie en onderhoud een jaarlijkse en erfelijke rente van 9 gl. per jaar en een pacht van 17 lopensen rogge die hij geldende is aan Pauwels Hessels te Berkel volgens een Oisterwijkse schepenbrief; idem aan genoemde kerk van Oisterwijk 50 Rijnsgl. volgens een Oisterwijkse schepenschuldbrief die Adriaen Blocx en zijn zoon Cornelis aan de testateur schuldig waren; aan de H.Geesttafel van Oisterwijk een erfcijns van 13 Rijnsgl. die de H.Geesttafel hem schuldig was [665r] waarbij worden genoemd de altaardienaars in de kerk van Oisterwijk en dat de altarissen of altaardienaren gebonden zullen zijn aan de feestdagen van de transfiguratie [gedaanteverandering] des Heren, Sint Antonius, de H.Kruisvinding, de onthoofding van St. Johan Baptist om als dan te zingen de gehele getijden of horas canonicas; idem aan het Convent van de zuster ter Borcht van Sint Maria geheten den Ulenborch binnen ’s-Hertogenbosch een erfcijns van 6 gl. die Jenneken, de zus van de testateur, zal ontvangen; idem aan de Joffrouwen nonnen in het Groot Gasthuis van ’s-Hertogenbosch een erfcijns van 6 gl. die Henrick de zoon van Lambert van Hees dient te betalen ‘behoudelijck dat Barbara des testateurs nicht haer leven lanck de voors. rente ontfangen sall ende dat met consent van haer overste’; [666] een legaat van 6 gl. aan de ‘Susterkens des Convents van Oisterwijck’ welke bedrag een zekere Jan van Boxtel c.s. moest betalen volgens een Oisterwijkse schepenbrief;

182a [VERVOLG AKTE] begeert oijck oft bij sijns testateur sleven oft naer sijns doodt eenige van de voors. renten worden gelost oft gequeten dat de losspenningen daer van sullen staen ter selver natueren van successien; item op dat die voors. testament te beter ter behoorlijcke executie gestelt worden, soe heeft hij testateur tot executeurs an den selven verkosen Mr. Peeter Timmermans rentmeester van den Baghijnhove binnen Diest den voors. Henrick Henricx Aaertss. ende den clercqen deser biddende de selve den last t’aenveerden laetende ieder voor een gedenckenisse ses guldens eens, stellende tot voldoeninge desselffs alle sijne voors. goederen in hunnen handen; item oft imant van sijne voors. legatarissen geïnstitueerde [662] erffgenaemen oft andere sijn voors. testament wilden impugneren insing… oft contravemeren in deel oft geheel in rechte oft daer buijten, soe wilt ende begeert hij testateur dat alsulcken impugnateur, infracteur oft contraveur sal sijn ende blijven berooft van allen tgene wes hem vuijt desen testamente of tab intestatio soude mogen toecomen ende allen tselve sal accresceren den anderen willich ende breedt sijnde tselve te volbrengen ende te achtervolgen; reserverende voorts de authoriteijt ende macht te t’voors. testament in deel oft geheel te veranderen soe dickwils hem testateur goedtduncken sal, verclarende allen tghene voors. te weten sijnen vuijttersten wille ende versueckende by mij noto (?) daer over gemaeckt te worden openbaer instrument in behoorlijcke [662r] formen;

182 Testament van de Eerwaarde en Godvruchtige Heer de Heer Leonart Plas Pauwelssone geboren te Neerpelt in het land van Luik [Luijdick], priester en beneficiaat van de kathedrale kerk te ’s-Herogenbosch waarna de gebruikelijke tekst volgt aan het begin van elk testament uit die periode waarna de legaten volgen; hij beveelt zijn ziel aan aan God Almachtig en Moeder Maria en alle hemelde gezelschappen; vermaakt aan de politane kerk van het bisdom een gulden eens na zijn overlijden te betalen; vermaakt aan de arme mensen van Neerpelt een mud rogge na zijn dood uit te reiken in brood; disponeert over zijn tijdelijke goederen; ondersteunt de studie van twee jonge scholieren ten minste oud wezende 8 jaar en bekwaam om ins een latijnse katholieke school te studeren ‘in de rudimenten, etimologoe of syntaxis’ waarvoor hij legateert twee renten verzegeld op de Staten van Brabant in het kwartier van ’s-Hertogenbosch van 75 gl. per jaar volgens Bossche schepenbrieven dd. 20 januari 1599 en januari 1637 en 15 mei 1620 [dubieus], [658r] de pastoor en de oudste kerkmeester van de parochiekerk van Neerpelt en de rentmeester van Overpelt; enige scholieren van den naaste bloede van wijlen Henrick Plas naar het keizerlijke recht in gradu bestaande zullen daarin voordeel hebben en zal de oudste de voorkeur hebben [geprefereert]; de genoemde pastoor zal in geval van vacatie van de beurs, t’eclcker reijsen oft male sondaeghs mondelinge opden predickstoel tot Neerpelt onder het sermoon ende oijck [659] schriftelijck op de kerckdeuren aldaer moeten publiceren ende ierst den dertichsten dach naer d’leste geboth die voors. vacante burssen mogen confereren ende sullen borsiers voor elcke van den selve collatie aen den voors. pastoor voor sijne moijten schuldich sijn te geven vier en twintich st. eens ende aen den voors. kerckmeester ende rentmr. elcken sesthien stuijvers eens ende iongevalle nae dusdanige publicatie van twee sondaeghen geduerende als voor gedaen ende naerden dertichsten dagh

180b [VERVOLG AKTE] de welcke sij jaerlycx heeft ende heft op sekere weijden geheeten dat Crauwelsgrosse gelegen omtrent Breda binnen de plaetse ter Heijden ende selve Catharina geeft hij ende maeckt hij sijnen besten tabbaert ende aen deselve Catharina geeft hij ende maeckt hij veertich ellen lynen laken – Item geeft ende maeckt hij aen Hr. Zeger Soenkens sijnen neve sijnen tweeden beste tabbaert – Daerenboven allen de reste van sijnen huijsraet van sijn huijs geeft hij ende maeckt hij aen de selve Hr. Zege rende aen de selve Catharina voors., salvo dat de selve Catharina heeft haeren vrijen keuse in alles te weten ist datter vier bedden sullen wesen, soo mach sij kiesen de twee beste van dese vier end eist datter vier slaepcoetsen sullen sijn geweest, soo mach sij kiesen de twe beste ende soo volgende in allen anderen huijsraet – Daenboven maeckt hij aende selve negenenveerticg rijnsgl. lijfpensien tot hunlieden leven gecocht, gelijckt blijckt inde brieven daer over gemaeckt, deijlende onder hunlieden elck de helft op sulcken wedt ende conditie dat den voors. Hr. Zeger sal besorgen allen jaeren de betalinge te doen doen aen sijnen voors. nichte Catharina, op pene van gepuneert te worden van sijn legaet – Den selven testateur maeckt ende wilt dat gegeven worden de naeste weke naer sijnen doodt aen de armen en desolate persoonen binnen Loven door sdijne executeurs hier naer genoempt hondert rijnsgl. eens op dat sij voor sijne ziele getrouwelyck by den bermhertichsten Godt bidden – Hij maeckt aen Hr. Joseph cantor van Ste. Peters tot Loven eenen gouden philippe eens – Daerenboven den selven testateur maeckt ut sijne goede gratie ende faveur aen den ntaris van sijnen tegenwoordigh testamente ses rijnsgl. eens – Inde reste van sijne achtergelaten goederen soo meubelen als schulden heeft ingestelt ende genoempt sijne erffgenamen die de welcke souden gesuccedeert hebben sonder testament in drij deelen van sijne achtergelaten goederen ende den armen Godts het vierde deel,