Notaris-, schepen- en andere akten

42 "Compareerden voor schepenen in Veghel ondergenoemt Aart Willems van Eert, out 35 jaeren, Aert Johannes Corste van de Ven, out ont(rent) veertien jaeren, en Jan Dries Hendrik Peters, out ont(rent) vyfftien jaeren, inwoonderen alhier, lieden van eere, staende ter goeder naam en faam. Welke na gereghtelyke citatie onder presentatie van eede altijt gerequiteert werdende, hebben getuijgt, verclaart en gedeponeert, en sulx ter requisitie van de heer Willem Gualtherie, stadhouder deses quartiers van Peelland, waer en waeragtig te weesen, en wel voor eerst den eersten in ordine deponent. Dat op den seventhienden september deses jaers 1753 bij hem is gecomen Jan Tonis van Eert, mede inwoonder alhier des smorgens ontrent de clocke twaelff uuren, seggende teegens hem deponment: "Ik sal u smijten," en meer andere woorden, gaende al knorrende in sig selffs, waer op denselven Jan Tonis van Eert hem deponent met een stok verschyde slaegen toebragt, soodanig dat den deponent genootdaakt was de vlugt te neemen en hulp te roepen. Den tweeden deponent Aart Johannes Corste van de Ven verclaart dat hij op den seventhienden september 1753 des smorgens ont(rent) de clocke twaelff uuren, hoedende zyne koebeesten, gesien heeft dat Jan Tonis van Eert den eersten deponent Aart Willems van Eert met eenen stok verschijde slaegen toebragt, waer op hij Aart Willems van Eert voors(creven) hulp hoorde roepen en weg sien loopen. Den derden deponent, Jan Dries Hendrik Peters veclaart dat hij op den seventhienden september deses jaers 1753 ‘ smorgens ont(rent) twaelff uuren, hoedende zyne koebeesten, gesien heeft, dat Aart Willems van Eert de vlugt nam en ging loopen. Dat hij alsdoen ont(rent) die plaatse heeft zien staen Jan Tonis van Eert, inwoonder alhier."

41 "Compareerden voor schepenen in Veghel ondergenoemt Cornelis Hendrikx Versteegden, out ont(rent) 46 jaeren, Simon Seeger Peters, out ont(rent) 38 jaeren, en Jan Jan Jan Wilms, out ont(rent) 39 jaeren, alle lieden van eere en inwoonderen alhier op Zontvelt aen en bij Jexschot gelegen, dewelke na gerigtelyke citatie, onder preesentatie van eede ten allen tijden des gerequireert wordende af te leggen, hebben getuijgt, verclaert ende gedeponeert, en sulx teer instantie van de gemeene geërffdens en ingesetenen deeses dorps van Veghel, waer, waeragtig en haer seer wel kennelijk te sijn, dat wanneer in de gepasseerde maendt april deses jaers seventienhondeert drieenvyftig en wel naer haer best onthout op onderdag den vijfden april deeses jaers voors(creven) den ganschen dag sterk hadde geregent in dien korten tyt het waeter afcomende ten suyden van booven den dijk loopende van de Coevering naer Lieshout door de twee bruggen bij die van St. Oedenrode int laest van den gepasseerde jaere daer in gelegt, en vervolgens door de nieuwe gemaekte canaelen ook door die van St. oedenrode voors(creven) aldaer gegraeven, het waeter soodanig en schielijk was afgecomen en opgeloopen dat Jesschot bijnaer geheel onder waeter stont tot aan de schuurdeure en selfs tot in de vooren van besaijde landt toe. Allegerende voor redenen van welwetentheijt ’t selve alsoo oogscheynelijk te hebben gesien en ondervonden, voegende sy deponenten eenpaariglijk daer nog bij dat sij Peter Hendrikx Versteegden, broeder van den eersten deponent, die op een van die hoeve in Jexschot is woonende, alsdoen hebben hooren seggen, dat hij altyt door die nieuwe bruggen en canaalen het waeter soo schielijk moeten ontfangen, en ook de hoeve sal moeten verlaeten ten waere dat de bruggen weder worde geruijmt en de canaele geheel gesligt, soo als voorheen was, of wel dat er ander middel tot lossinge wierde gepractiseert."

40 Voor schepenen in Veghel verschenen Dielis Tonij Hoppenaars, oud-borgemeester en inwoner van Veghel, en zijn vrouw Maria, "te kennen gevenden dat zy voors(creven) Maria op den 29 november 1700 agtenveertig heeft gebaart en ter werelt gebragt eenen soone met een mont gelyckende na een wolffsraak. Dat zij alomme haer by chirurgeyns hadde geïnformeert ten eynde wast mogelyk dit haar kint daar van de laten cureeren, egter niemant daer toe genegen oft mogelyk buyten staat zijnde gevonden dan eenen Arnoldus Aarts, operator woonende tot Mastrigt, welcke dus haaren soone onderhanden heeft genomen, door Godts zeegen en tot vreugde volcomentlyk van desen wolffsraak heeft genesen binnen den tyde van ses dagen. En want den selven Arnoldus Aarts hier van was requirerende verclaringe om hem te dienen, daar en soo het behoort, soo hebben wij dit om der waarheyt wille niet connen off mogen weijgeren."

39 1. Hendrik Jan Ariens Boerdonk, c. 63 jaar, in Eerde; 2. Adriaan Willem Jan Aarts, op de Hoogen Biesen bij Rijkevoort, 58 jaar; 3. Dirck Jans den Jongen aan de Santsteegt, gewesene verponding beurder, 56 jaar; 4. Francis Jans van der Meulen, aan den Biesen, out verponding beurder en altans pagter van den houtschat en onder rentmeesterschappe deses dorps, 48 jaar; 5. Hendrik Hendrik Houbraken, aan de Santsteegt, 80 jaar; 6. Hendrik Peters van Son, geweesene gemeene middel beurder aldaar woonagtig, 60 jaar; 7. Baltus van de Rydt, verponding beurder op Rykervoort, c. 46 jaar; en 8. Aart Marten Doncquers, aan de Santsteeg, te voorens twee jaren onder parochie van St. Oedenrode gewoont, 56 jaar, leggen een verklaring af. Hendrik Jan Ariens van Boerdonk, verclaart dat hij sinds 1709 tot pinxteren 1745 heeft gewoont op seeckere hoeve int Eerde, genaamt in de Bus, parochie van St. Oedenrode, doch binnen de palen en limiten van Veghel.Hij heeft de dijk van de Couveringe naar Lieshout helpen aanleggen en ook de zogenaamde loop de Meijtgraaf, van Jecxschot door de Couvering naar de hei tussen Sint-Oedenrode en Schijndel uitgediept, zodat het water van Jecxschot zonder problemen Veghel kon passeren. Enkele jaren geleden is door de Leen en Tolkamer een brug gelegd boven de Coevering. Dat hy geen brugge ter plaatse off daar ontrent alwaar nu de 2 nieuwe voorledene jare door die van St. Oedenrode gegraven en in den dijk gelegt en door welcke 2 nieuwe brugge en canale het water van de zyde naast Breugel affcomende is affsackende na Jecxschot, noyt te vorens sodanige bruggens en canale gesien heeft, veel min dat aldaar eenige leijinge vant water heeft ontwaar geworden en ook indien daar ter plaatse van de nieuwe canale te voorens waterloope waren geweest, soude die all mede als den Meijtgraaff van tyt tot tyt geruijmt, gediept en geveegt hebben moeten werden, sulx is bij hem noijt geschiedt, en selffs noijt van zijne ouders gehoort dat aldaar water lopen off bruggen hebben geweest.