Notaris-, schepen- en andere akten

112 Voor schepenen van Helvoirt Daniël Franchois van Dompzelaar en Willem Aarts Smolders zijn verschenen Johannes Mastenbroek, regerend schepen en Leendert van Gogh, herbergier alhier. Zij hebben op vordering van Abraham Justus Verster volgende onder ede verklaard. Eerste comparant verklaarde dat in maand februari jongstleden een boer uit Haaren Carel Karmans, zeer vuil en beslijkt en ook dronken in zijn huis heeft binnengelaten, welke nadat hij eerst enige kannen bier en daarna 2 flessen wijn had besteld en geconsumeerd, een 3e fles bestelde waarna eerste comparant hem naar geld vroeg, Hij zei ‘ik zal u alles betalen, geef maar wijn waarop eerste comparant antwoordde ‘ik geef u geen wijn zonder betaling, ga naar bed, ik zie wel dat u geen geld hebt’. ’s-Morgens is hij na gewekt te zijn door eerste comparant naar keuken gekomen en kort daarna zonder iets te zeggen wilde vertrekken. Toen comparant dit gewaar werd zei hij ‘dit is geen manier van doen, gij moet eerst betalen en dan pas vertrekken’, waarop de heer Karmans zei geen geld te hebben maar ik ga het lenen bij pastoor alhier. Hierop antwoordde eerste comparant dat hij bij de pastoor geen geld zal krijgen en dat hij direct moest betalen of anders zijn kleding moet uittrekken, ik wil niet door u bedonderd worden of woorden van gelijke strekking. Na enig protest trekt hij zijn vest uit. Eerste comparant voegt hieraan toe dat hij dit na betaling terug kan krijgen. Naderhand heeft eerste comparant geconstateerd dat bed waarin de heer Karmans had geslapen zeer bevuild was. De tweede comparant verklaarde dat de heer Karmans op dezelfde dag naar zijn huis is gekomen met verzoek te mogen logeren waarin hij toestemde. De volgende dag is hij heimelijk zonder iets te zeggen vertrokken waarna tweede comparant vaststelde dat matras, de kussens en laken waarop de heer Karmans had geslapen, zodanig bevuild waren dat vuiligheid door matras was gelopen.

101 Voor schepenen van Helvoirt Daniël Franchois van Dompzelaar en Willem Aarts Smolders zijn verschenen Wilhelmus Sleegers en Cornelis Jansen Dankloff, beide wonend alhier die op vordering van Leendert van Gogh, ook wonend alhier onder ede hebben verklaard dat zij heden in huis van Michiel Lamberts Peijnenborgh, vanouds genaamd den Rooden Leeuw op het eind alhier, aanwezig waren en hebben gezien dat meid van Peijnenborgh bier uit de kelder, met ingang in grote keuken van voornoemd huis, gehaald heeft als ook partij hout en varken uit buitenstal naast tuin van zelfde huis. Na voorlezing van dit proces-verbaal hebben comparanten volhard in hun verklaring en dit proces-verbaal samen met bovengenoemde schepenen getekend.

98 Voor schepenen van Helvoirt Franchois van Dompzelaar en Willem Aarts Smolders zijn verschenen Adriaan Jansen Timmermans, Cornelis Willems Vermeer en Lambert Michielsen Peijnenborgh, allen wonend alhier, die op vordering van Hoogschout van ’s-Hertogenbosch onder ede bij afwezigheid van kwartierschout en stadhouder afgenomen door eerstgenoemde schepen hebben verklaard dat eerste comparant op zaterdag 25e augustus laatstleden in namiddag rond 17.00 uur met Stefanus van der Henst, deurwaarder en gerechtsbode alhier van Oisterwijk naar het Groene Plein in Haaren is gegaan en aldaar met tweede comparant in huis van Peter Andriessen van den Bosch glas bier hebben gedronken. Nà hun vertrek naar huis hebben beide comparanten ter hoogte van het achterhuis van voornoemde Van den Bosch 2 onbekende personen ontmoet, de ene in blauw gekleed die bleef staan en andere, een lang persoon in witachtige kleding welke laatste vraagt aan Van der Henst waarom hij een sabel draagt. Hierop antwoordde van der Henst dat hij daartoe bevoegd is door haar Edelmogende waarop persoon met witachtige kleding direct met grote, lange stok tegen het hoofd van Van der Henst heeft geslagen die op grond viel waarop zij snel weg naar Oisterwijk zijn ingeslagen. De eerste comparant heeft vervolgens Van der Henst, wiens hoofd bebloed en gewond was naar huis gebracht. Eerste comparant verklaarde dat kort na het slaan van Van der Henst persoon in het blauw gewaad heeft gezegd: “sla deze ook maar”, zonder te weten wat hij daarmee bedoelde. De 3e comparant verklaarde dat hij op bewuste dag ’s-middags om 4 uur bij woning van zijn zoon Michiel Peijnenborgh, herbergier op het eind alhier is aangekomen waar hij Cornelis Moonen uit Diessen aantrof, pratend met 2 andere personen, ene een lang persoon witachtig gekleed en andere iets korter en gekleed in ‘t blauw, zonder beide te kennen of ooit nog gezien te hebben.

84 Johannes Mastenbroek en Willem Aarts Smolders, schepenen van Helvoirt verklaren onder ede afgelegd bij aanvang van hun benoeming, dat zij zich op verzoek van hoogste Schout van stad en meierij van ’s-Hertogenbosch zijn gegaan naar woonhuis van Willem van den Braack in Helvoirt en hem hebben gevraagd waar hij op zaterdag 30 januari laatstleden ruzie heeft gehad en wie hem toen heeft verwond en geslagen. Hierop heeft hij geantwoord dat hij die dag in de hut op de Vughtse Hei is geweest zonder te weten dat hij met iemand ruzie heeft gehad en hem wonden en slagen zijn toegebracht maar door de pijn die hij gevoeld heeft denkt hij dat hij wel degelijk is geslagen. Ook heeft hij mensen horen zeggen dat de gastheer hem in de hut op gemelde dag heeft geslagen en verder heeft zijn 14-jarige dochter Maria verklaard dat zij in gezelschap van Willem Steven Boons, Jan Baptist Wagenbergh en meer anderen heeft gezien dat manspersoon haar vader met bijl of houweel omver heeft gestoten zonder te weten wie omdat dit binnenshuis plaatsvond. Bovengenoemde schepenen en secretaris hebben proces-verbaal ondertekend.